30 lat WOŚP w Łodzi i regionie. Co Łódź dała Orkiestrze, a co WOŚP dała Łodzi i jej szpitalom?

Katarzyna Szklarek-Zarębska z Łodzi od zawsze wspierała Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy.

- Zawsze miałam głębokie poczucie, że WOŚP to coś, co może się przydać każdemu: mnie, tobie, naszym dzieciom – mówi łodzianka.

Trzy lata temu ze zbiórek skorzystała w sposób szczególny. Jej syn Tomek urodził się z wadą serca i wymagał operacji. Gdy był noworodkiem spędził w łódzkich szpitalach miesiąc: najpierw na Spornej, potem w Matce Polce.

-Większość sprzętów, które tam widziałam i z których w trakcie leczenia korzystało moje dziecko, to były sprzęty oklejone serduszkami WOŚP – wspomina pani Katarzyna. - Widać było, że przekazywane były przez wiele lat, bo wygląd serduszek i logotypów WOŚP na kolejnych sprzętach się różnił – opowiada.

Te sprzęty znajdowały się u kolejnych specjalistów u których przed operacją badany był Tomek. Ale logo WOŚP miały też rozkładane fotele, na których mogli się zdrzemnąć czuwający przy łóżkach maluchów rodzice.

- Kiedyś z drugą mamą popatrzyłyśmy na to wszystko i doszłyśmy do wniosku, że gdyby nie sprzęty WOŚP to sale byłyby prawie puste – wspomina pani Katarzyna.

Te obserwacje potwierdzają też szpitale z regionu. Przez 30 lat działalności tylko dla placówek z Łodzi WOŚP przekazała sprzęt o wartości ponad 71 mln zł. Jak skrupulatnie wylicza fundacja to dokładnie 71 042 780 zł i 24 grosze. Prawie połowę z tego otrzymał Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Dary dla tego szpitala były różne – od przeprowadzonego 10 lat temu remontu toalety w której na pamiątkę pojawiły się kafelki z podobizną Jurka Owsiaka po przekazany dwa lata temu najnowocześniejszy w regionie 320-rzędowy tomograf. W ubiegłym roku koszt darowanego sprzętu osiągnął rekordowe 6 mln zł z tego najwięcej klinika neurochirurgii, która otrzymała m.in. nowoczesny mikroskop operacyjny.

Prof. Krzysztof Szyłło, zastępca dyrektora ds. lecznictwa ICZMP podkreśla, że przez 30 lat funkcjonowania Orkiestry szpital uzyskał niebywałe pieniądze, których w żaden inny sposób nie udałoby się zdobyć.

-Wszystkie kliniki pediatryczne były beneficjentami. Uzyskano niezwykle nowoczesny sprzęt, można było przeprowadzać niezwykłe nowoczesne zabiegi – wyjaśnia Szyłło. Jak dodaje bywa, że osoby, które w czasie finału wrzucają do skarbonek WOŚP pieniądze, już po kilku dniach sami zostają pacjentami szpitala i na własne oczy widzą efekty zbiórek.

Bez WOŚP nie wyobraża sobie pracy klinika kardiochirurgii ICZMP. Jak przypomina kierujący kliniką dr Marek Kopala to właśnie od wspierania kardiochirurgii warszawskiej zaczęła się historia tej fundacji.

- My też przez lata otrzymaliśmy olbrzymie pieniądze z WOŚP – mówi dr Kopala.

Klinika otrzymała pompy infuzyjne, monitory, aparaty echokardiograficzne, a rok temu m.in. pompę do pozaustrojowego krążenia za ponad 700 tys. zł i kilkanaście łóżek dziecięcych. Dzięki dodatkowej pompie udało się uruchomić drugą salę operacyjną i zoperować więcej małych pacjentów.

Jak przyznaje dr. Marek Kopala bez niezawodnego sprzętu praca kardiochirurga jest praktycznie niemożliwa.

- Większość operacji kardiochirurgicznych wykonywana jest w krążeniu pozaustrojowym. Pompa, która zastępuje dwa kluczowe dla życia człowieka narządy, czyli serca i płuc musi być sprawna, bezawaryjna. Ona nie może zawieść – podkreśla.

Ale WOŚP wspierał też inne szpitale i instytucje. Na przykład łódzcy strażacy, policjanci i różne instytucje otrzymały defibrylatory. Zapisał się też w przestrzeni publicznej. Trzy lata temu na szczytowej ścianie jednego z akademików Uniwersytetu Łódzkiego na Lumumbowie powstał mural zaprojektowany przez Jerzego Owsiaka. W ten sposób doceniony został wkład studentów z koła naukowego Inwestor, którzy od kilkunastu lat tworzą w Manufakturze serce ze złotych monet. Pomysł studentów wygrał w orkiestrowym konkursie Mastercard Projekt.

Mieszkańcy Łodzi i regionu też wiele Orkiestrze dają. Finały WOŚP odbywają się w Łodzi od samego początku czyli od 3 stycznia 1993 roku. Pierwsze finały odbywały się w mocno spontanicznej formie. Na przykład retkińska telewizja osiedlowa włączyła się w zbiórkę na antenie, a pieniądze gromadzono w... pustym akwarium. Wedy nie było jeszcze puszek i plomb. Pieniądze można było swobodnie wyjąć z puszki i włożyć. - Wysypaliśmy je i liczyliśmy na mojej kanapie. Nikt nie myślał, by coś zabrać, wolontariuszom się wtedy ufało – wspomina uczestniczka jednego z pierwszych finałów.

Niemal od samego początku koncerty dla WOŚP organizuje rodzina Tomasza Karaudy, zaangażowanego społecznie młodego lekarza z Łodzi. Jeszcze w latach 90-tych koncerty dla orkiestry w Teatrze Wielkim w Łodzi zaczął organizować jego tata, Mirosław Karauda – artysta i pastor w kościele adwentystów.

- To była trzecia, może czwarta edycja finału, idea WOŚP dopiero zaczynała się rozrastać - opowiada jego syn. Wspomina, że na koncertach jego taty śpiewali Zbigniew Wodecki i Krzysztof Krawczyk, był też osobiście Jurek Owsiak. Z czasem młody lekarz przejął pałeczkę organizując m.in. koncerty w Wytwórni. Przerwała je pandemia. - Podejdziemy do tego znowu za rok – zapowiada Tomasz Karauda.

W tym roku będzie wspierał WOŚP w sztabie Manufaktury i przekaże na licytację swój ulubiony stetoskop. - Ja sam będąc małym chłopcem chorowałem na płuca, ten sprzęt ratował mi życie. Jestem to winien orkiestrze – mówi lekarz. - To jest piękna idea otwartych serc ludzi, którzy zbierają się, by zrobić wspólnie coś dobrego, zwłaszcza w czasie pandemii, gdy wokół jest tyle smutku – dodaje.

Gdy powstała Manufaktura, zaczęły tam być organizowane wydarzenia WOŚP, w tym bardzo popularne Światełko do Nieba. Już 11 lat działa sztab WOŚP straży miejskiej w Łodzi, który słynie z Wielkiej Szarży Konnej na ulicy Piotrkowskiej. Idea popularnego wydarzenia narodziła się przez przypadek. Na jeden z koncertów finałowych straż miejska wysłała do pilnowania porządku patrol konny.

- Konie wywołały wielki entuzjazm i zainteresowanie, w następnym roku wysłaliśmy ich na Piotrkowską więcej, a później zaprosiliśmy do współpracy podłódzkie stajnie – wspomina początki szarży Marek Marusik, wieloletni szef sztabu w straży miejskiej.

WOŚP nie podaje zbiorczej informacji ile przez lata wrzucili do puszek łodzianie i mieszkańcy regionu. Ale z danych prezentowanych przez sztaby wynika, że co roku są to ogromne pieniądze. Na przykład w ostatnim przed pandemią finale ze stycznia 2020 roku tylko dziewięć łódzkich sztabów zebrało prawie 1,5 mln zł.

Ale Łódź z WOŚP ma też inne powiązania. Były lata, gdy finałowe puszki produkowano w Łodzi w zakładzie Stora Enso przy ul. Wareckiej. Tak było przed 25. i 26. finałem, produkcję uruchamiał sam Jurek Owsiak.

- Poznałem Łódź, gdy przyjechałem tu autostopem. Wtedy gdy jeszcze była omijana przez wszystkich. Działała tu szkoła filmowa i tylko to ją wyróżniało – wspominał przy tej okazji prezes fundacji WOŚP.

Od kilku lat w czasie finałów Jurek chodzi w glanach od łódzkiego szewca Piotra Świątka. Zawsze powstają dwie pary, jedna od razu idzie na licytację. W tym roku, z okazji jubileuszu, dostał też skórzaną kurtkę.

Natomiast termin i cel zbiórki tegorocznego finału został oficjalnie ogłoszony przez Owsiaka w Tuszynie pod Łodzią w październiku w czasie 1. Ogólnopolskiego Zjazd Sztabów WOŚP.

Ukoronowaniem związków Łodzi z WOŚP będzie powstanie placu im. WOŚP przed hotelem Puro. Nazwa już jest, wiosną ma stanąć tam zamówiony już pomnik w kształcie szklanego serca oraz zieleń.

A łódzka Orkiestra gra dalej. W najbliższą niedzielę odbędzie się 30. finał WOŚP pod hasłem „Przejrzyj na oczy” i będzie wspierać okulistykę dziecięcą. W regionie atrakcje przygotowały 82 sztaby. Łodzi odbędzie się m.in. niedzielna szarża konna na Piotrkowskiej, weekend atrakcji motoryzacyjnych i koncerty w Manufakturze, gdzie po pandemicznej przerwie powróci Światełko do Nieba. Część imprez, jak np. koncerty w Kutnie zostało jednak odwołanych.

Łódzcy okuliści mają nadzieję, że mimo powrotu pandemii zbiórki się udadzą. Dr Dorota Matusiak z kliniki okulistyki ICZMP przyznaje, że przez lata okulistyka była nieco zaniedbana, bo okuliści rzadko ratują dzieciom życie. Podkreśla jednak, że wzrok dzieci jest bardzo ważny.

- Nie tylko pozwala cieszyć się pięknem tego świata, ale też daje możliwość prawidłowego rozwoju fizycznego i intelektualnego – wyjaśnia.