Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Alternatywa dla ziemniaka? Polecamy topinambur i podpowiadamy, co z niego zrobić

Michał Laszczak
Bulwy topinamburu mają przyjemny smak, a także wiele składników korzystnych dla zdrowia. Topinambur można przygotowywać na różne sposoby - jako dodatek do dań lub samodzielne potrawy.
Bulwy topinamburu mają przyjemny smak, a także wiele składników korzystnych dla zdrowia. Topinambur można przygotowywać na różne sposoby - jako dodatek do dań lub samodzielne potrawy. Silviarita (Pixabay.com)
Topinambur to bulwy jednej z odmian słonecznika. Mają ciekawy smak, a przy tym wiele składników korzystnych dla zdrowia. Podpowiadamy, jak wykorzystać topinambur w kuchni.

Topinambur, czyli słonecznik bulwiasty

Topinambur teoretycznie jest znany od dawna – w Polsce można było spotkać go już w połowie XVIII wieku, jednak wielkiej kariery nie zrobił. Nieco bardziej został doceniony w Europie Zachodniej, jednak i tam ustąpił miejsca ziemniakowi, który na długi czas stał się podstawą wyżywienia. Topinambur pochodzi z Ameryki Północnej i przez Indian był ceniony i szeroko wykorzystywany. Obecnie topinambur staje się coraz popularniejszym warzywem, a na jego korzyść przemawia zarówno łatwość uprawy, jak i właściwości, a także – przyjemny smak.

Topinambur z ogródka

Topinambur to inaczej słonecznik bulwiasty. Jest on łatwy w uprawie – właściwie trudniej pozbyć się go z ogródka, niż sprawić, żeby w nim rósł. Wystarczy pozostawiony kawałek bulwy, żeby topinambur rozrósł się ponownie. Z tego powodu jest uważany za roślinę inwazyjną.
Jeśli zdecydujemy się na uprawę topinamburu, grządkę z nim warto „ogrodzić” grubą folią, wkopaną w ziemię. A jeśli tylko mamy miejsce, uprawa topinamburu to dobry pomysł. Bo choć bulwy topinamburu coraz częściej można kupić, to oczywiście najlepsze są te z własnego ogródka. Tym bardziej, że niezbyt nadają się do długiego przechowywania, znacznie lepiej wykopywać je na bieżąco. A można to robić od jesieni, nawet do wiosny. Topinambur można też potraktować jako dekorację grządki, bo na pierwszy rzut oka trudno go odróżnić od ozdobnego słonecznika szorstkiego.

Topinambur – źródło minerałów i witamin

Bulwy topinamburu oczywiście warto wprowadzić do naszego menu ze względu na smak. Ale skorzysta na tym także nasze zdrowie. Topinambur zawiera bowiem cenne minerały m.in. potas, fosfor i magnez, a także żelazo i wapń. Jest także źródłem witamin (w tym z kilku z grupy B oraz A i C). Ale przede wszystkim topinambur zawiera dużo inuliny. Jest to związek (polisacharyd, czyli cukier złożony), który obniża poziom zarówno cukru we krwi, jak i „złego cholesterolu”. Jest dobrze tolerowany przez osoby chore na cukrzycę, a nawet zmniejsza insulinoodporność.
Ale po topinambur powinni sięgać nie tylko diabetycy. Jego jedzenie pomaga wyregulować ciśnienie krwi, a także wspomaga odchudzanie i działa dobrze na pracę jelit. No i ma przyjemny – orzechowy smak, w którym można też dopatrzeć się podobieństwa do smaku ziaren słonecznika.

Topinambur w kuchni – co się z tym robi

Topinambur ma wiele odmian. W Polsce oficjalnie zarejestrowano dwie odmiany: Albik – o białych i w miarę gładkich bulwach oraz Rubik – o bulwach czerwonawo-fioletowych i bardziej nieregularnym kształcie. Te ostatnie są wykorzystywane głównie jako roślina pastewna, ale wynika to przede wszystkim z tego, że trudniej je obierać.

Jak przygotować topinambur do jedzenia

Topinambur można cienko obrać (wtedy warto wrzucić go na kilka minut do wody z octem lub sokiem z cytryny, żeby nie ciemniał) lub dokładnie umyć szczoteczką (zachowamy wtedy więcej korzystnych związków).
Topinambur można jeść na surowo – ale uwaga – w takiej postaci powoduje wzdęcia, szczególnie jedzony ze skórką. Dlatego lepiej go ugotować lub upiec. Topinambur można stosować jako dodatek do różnych dań, albo ich podstawę. Poniżej kilka propozycji.

Topinambur jako dodatek do dań

Jako dodatek do dań możemy przygotować purée z topinamburu lub topinambur pieczony:

  • purée z topinamburu – przygotowuje się tak jak ziemniaczane. Topinambur gotujemy ok. 25 minut w osolonej wodzie lub mleku, odcedzamy, odparowujemy i rozcieramy z masłem lub śmietaną. Warto dodać nieco gałki muszkatołowej lub czosnku;
  • topinambur pieczony – umyty topinambur kroimy w grube plastry. Kolejne składniki zależą od tego, co lubimy. Możemy dodać (do wyboru): rozmaryn, tymianek, kminek, czarnuszkę, czosnek. Topinambur z wybranymi dodatkami wsypujemy do dużej misy, dodajemy trochę oliwy i soli, i dokładnie mieszamy. Potem wszystko wysypujemy na blachę (wyłożoną papierem do pieczenia) i pieczemy przez ok. 40-50 minut w piekarniku nagrzanym do 180-200ºC (czas trzeba kontrolować).

Samodzielne dania z topinamburu

Z topinamburu można także przygotować samodzielne dania, takie jak np.:

  • placki z topinamburu – są równie łatwe do przygotowania, jak ziemniaczane. Topinambur trzeba zetrzeć na tarce o drobnych oczkach, dodać trochę mąki oraz mleka i jajko. Można dodać szczyptę słodkiej, czerwonej papryki. Całość wymieszać na dość gęstą masę. Smażymy na patelni, na rozgrzanym oleju;
  • wegetariańska zupa-krem z topinamburu – gotujemy wywar z włoszczyzny (marchew, pietruszka, seler, por) z dodatkiem liści laurowych. Osobno podgotowujemy topinambur (przez kilkanaście minut). Odcedzamy go i przekładamy do wywaru warzywnego, w którym powinien się rozgotować. Następnie warzywa z topinamburem miksujemy w wywarze (można wyjąć marchew i wyłowić liście laurowe). Zupę można zagęścić zasmażką, a podawać – z utartym twardym żółtym serem, np. parmezanem lub posiekanymi orzechami włoskimi;
  • sałatka z pieczonego topinamburu – topinambur kroimy w kawałki, solimy, polewamy oliwą i pieczemy na blasze w piekarniku (jak w przepisie powyżej). Winne jabłko kroimy w kostkę, seler naciowy w plastry, siekamy orzechy włoskie. Dodajemy topinambur i wszystko polewamy lekkim sosem winegret (oliwę mieszamy z sokiem z cytryny lub octem winnym i szczyptą soli), możemy też posypać rodzynkami;
  • sałatka na ciepło z topinamburu – do tej sałatki potrzebujemy tylko topinambur, pieczarki oraz natkę pietruszki. Opcjonalnie można dodać cebulę lub odrobinę czosnku. Topinambur i pieczarki kroimy na kawałki podobnej wielkości. Na patelnię z olejem wrzucamy najpierw topinambur, który smażymy ok. 10 minut, potem dodajemy pieczarki, czekamy aż odparuje woda i jeśli chcemy – dodajemy pokrojoną cebulę lub czosnek. Całość smażymy, aż warzywa się zezłocą. Na koniec dodajemy sól i posiekaną natkę pietruszki. Można podawać z pieczywem, grzankami lub jako dodatek do mięsa.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Alternatywa dla ziemniaka? Polecamy topinambur i podpowiadamy, co z niego zrobić - e-Ogródek

Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki