- W sierpniu 1914 roku strzelcy pod wodzą Józefa Piłsudskiego wkroczyli w granice Królestwa Polskiego, by walczyć przeciwko Rosji. Byli przekonani, że tylko czyn zbrojny przyniesie upragnioną wolność, o którą bezskutecznie biły się pokolenia – napisał Wojciech Kalwat w broszurze informacyjnej NBP, która towarzyszy emisji nowego banknotu.
- W ślad za Pierwszą Kompanią Kadrową powstawały kolejne oddziały, z których sformowano trzy brygady - czytamy dalej. (...) Silnym echem odbiła się także postawa legionistów. Niektórzy z nich zostali internowani, ponieważ odmówili przysięgi na wierność państwom centralnym. Inni przedarli się przez linię frontu i walczyli przeciwko Niemcom. Miało to niebagatelny wpływ na narodziny mitu Legionów i Józefa Piłsudskiego. Uwięzienie przyszłego Naczelnika przez Niemców wzmocniło jego legendę niezłomnego bojownika o Polskę. Nie dziwi więc, że gdy wrócił z niewoli w Magdeburgu, nazajutrz – 11 listopada 1918 roku – Rada Regencyjna przekazała mu władzę i zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi. Data ta z czasem została uznana za symboliczny moment odzyskania przez Polskę niepodległości. Józef Piłsudski zaczął energicznie organizować rząd i armię. Jako naczelny wódz polskiej armii 16 listopada notyfikował mocarstwom odrodzenie niepodległej, suwerennej i demokratycznej Polski.
- To właśnie fragmenty tej noty widnieją na przedniej stronie banknotu, obok portretu Józefa Piłsudskiego w legionowym mundurze – czytamy w broszurze NBP. - Odwołaniem do tematyki legionowej jest także odznaka pamiątkowa 1. Brygady Legionów oraz odznaka Polskiej Organizacji Wojskowej, która odegrała wielką rolę w przejęciu władzy w kraju i utrwalaniu jego granic. Na obydwu odznakach oprócz skrótu organizacji widnieją inicjały JP – Józef Piłsudski. Uzupełnieniem przedniej strony banknotu jest schematyczne przedstawienie Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta) z wygrawerowaną datą 1918, a także napis „niepodległa”, odwzorowany z rękopisu Józefa Piłsudskiego. Jest on zarazem logotypem programu obchodów 100-lecia niepodległości Polski.
Na odwrotnej stronie banknotu dominują barwy narodowe oraz orzeł legionowy, trzymający w szponach tarczę Amazonek z literą S (strzelcy) – brzmi dalsza część opisu nowego banknotu kolekcjonerskiego. - Wokół niego umieszczono napis RZECZPOSPOLITA POLSKA. Jest to nawiązanie do okolicznościowych monet 5 i 10 złotych z 1934 roku, wybitych z okazji 20. rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, których projektantem był rzeźbiarz Stanisław Kazimierz Ostrowski.
Nowy banknot kolekcjonerski jest w obiegu od 31 sierpnia 2018 roku. Został wyemitowany w nakładzie do 50 tys. sztuk, a zaprojektowała go Agnieszka Próchniak. Można go kupić za 75 zł w oddziałach okręgowych NBP i w sklepie internetowym NBP.
Zobacz też:
Bycie w strefie euro, to bycie w centrum Europy
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?