Bezpieczne bankowanie. Swoje dane trzeba chronić

Zazwyczaj wiemy, jakie konsekwencje niesie z sobą zgubienie lub kradzież dokumentów, zwłaszcza dowodu osobistego lub paszportu. Zgłaszamy więc to szybko na policji oraz coraz częściej do bankowego systemu dokumentów zastrzeżonych. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że osoby niepowołane mogą wejść w posiadanie pełnego zestawu naszych danych osobowych. Dysponując naszym imieniem i nazwiskiem, datą urodzenia, numerem dowodu osobistego oraz numerem PESEL, mogą przejąć naszą tożsamość.

Podszywając się pod nas, mogą wyłudzić kredyt „chwi-lówkowy” czy zawrzeć umowę z firmą telekomunikacyjną. Skradziona tożsamość często służy też do wyłudzeń, np. zaciąganych na nasze konto innych zobowiązań: najem mieszkania,  umowy z operatorami sieci komórkowych itd. Im dłuższa jest lista dostępnych usług, tym większe jest pole do działania dla oszusta, który przejmie naszą tożsamość.

Skradziona tożsamość

Komplet danych, który ułatwia kradzież tożsamości, zawarty jest przede wszystkim w dowodzie osobistym. Poza kradzieżą samego dokumentu musimy więc chronić go przed okazją do skopiowania danych. Unikajmy więc kserowania dokumentów czy oddawania ich w cudze ręce poza naszą kontrolą, np. jako krótkoterminowy zastaw. Niszczmy też wszystkie dokumenty zawierające nasze dane osobowe.

Zachowajmy powściągliwość w udostępnianiu danych przez telefon. Jeśli dzwoni do nas faktycznie przedstawiciel banku, w celu weryfikacji naszej tożsamości nigdy nie poprosi o komplet danych osobowych. Pamiętajmy też, że procedura bankowa nie dopuszcza zmiany przez telefon czy serwis transakcyjny kluczowych danych osobowych. Za ich pomocą możemy zmienić adres korespondencyjny lub numer telefonu kontaktowego. Pozostałe dane, jak np. nowe nazwisko, musimy zgłosić w placówce banku.

Miejmy też na względzie, że złodzieje tożsamości coraz częściej do wyłudzeń danych osobowych wykorzystują portale spo­łecznościowe.

Zakładamy cyberrygle

W jeszcze bardziej wyrafinowany sposób działają cyber­prze­stępcy włamujący się po nasze dane przez internet lub aplikację mobilną. Podobnie jak w realu mogą to robić, by tylko okraść nas jednorazowo, ale też wejść w posiadanie naszej tożsamości dla bardziej złożonych oszustw lub przestępstw. Dlatego dla ochrony danych musimy „zaryglować się” w sieci. Tylko w ten sposób nie tylko sami półświadomie lub całkiem nieświadomie nie ujawnimy swoich danych, ale nie pozwolimy ich przejąć skrycie.

Podstawa to zabezpieczenie komputera czy telefonu przed używaniem przez niepowołane osoby (login, PIN) oraz ochrona jego oprogramowania: aktualizowanie systemu i oprogramowania, korzystanie z aktualnego programu antywirusowego. Następna fundamentalna zasada – kontaktowanie się z bankiem tylko z własnego komputera i wyłącznie przez jego główną stronę. Nie korzystajmy z linków, sprawdzajmy, czy strona jest autentyczna (symbol zamkniętej kłódki w adresie). Nie otwieramy podejrzanych e-maili. Wykonując przelew, wpisujemy numery konta ręcznie, nie korzystamy z linków, nie kopiujemy numerów (np. z elektronicznych faktur). Przed zatwierdzeniem operacji sprawdzamy, czy numer konta kontrahenta jest zgodny z wcześniej wpisanym.

Tomasz Nowak

Pamiętaj!

- Nie podawaj nieznanym osobom danych osobowych, zwłaszcza PESEL-u i numeru dowodu osobistego.

- Operacje bankowe przeprowadzaj tylko z własnego komputera i poprzez główną stronę banku.

-  W razie zgubienia lub kradzieży dowodu zastrzeż go w banku.

-  Nie dawaj swoich dokumentów w zastaw, np. kiedy wypożyczasz sprzęt sportowy.

-  Niszcz korespondencję, na której są twoje dane osobowe czy tele­adre­sowe.

KONKURS BANKOMANII

Konkursy z atrakcyjnymi nagrodami oraz więcej informacji o bezpiecznej bankowości znajdziesz na portalu edukacyjnym:  www.bankomania.pkobp.pl

Masz pytania? Napisz na adres:
[email protected]

 Fot. Grzegorz Gałasiński

Należy być ostrożnym z podawaniem swoich danych

Rozmowa z Edytą Tomczak--Natywo, kierownik zespołu obsługi klienta I Oddziału PKO BP w Zgierzu

Co powinien wiedzieć o nas bank? Które nasze dane powinien znać?

Przede wszystkim imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a także numer i serię dowodu osobistego oraz dane kontaktowe.

Po co to wszystko bankowi?

Pracownicy banku muszą znać tożsamość klienta, by móc ją sprawdzić zarówno podczas kontaktu telefonicznego, jak i wizyty w oddziale. Dlatego tak istotne jest, by te dane były aktualne. Dopiero bowiem na podstawie pozytywnej weryfikacji klienta przedstawiana jest mu nowa oferta lub realizowane są jego dyspozycje. Jeśli klient korzysta z serwisu transakcyjnego i realizuje przelew na dużą kwotę, dyspozycja ta jest potwierdzana za pośrednictwem infolinii. Jeśli pracownik banku nie dodzwoni się do klienta, gdyż nie będzie znał jego aktualnego numeru, dyspozycja nie zostanie zrealizowana. Klienci nie zawsze przywiązują wagę do swoich danych osobowych i dokumentów. Zdarza się, że dopiero od pracowników banku dowiadują się o tym, że upłynęła data ważności ich dowodu osobistego.

W jaki sposób można powiadomić bank o zmianie naszych danych?

Sposobów jest kilka. Można udać się do dowolnego oddziału i tam przekazać te informacje. Kolejny sposób to telefon na infolinię banku. Można to zrobić także samemu – w serwisie transakcyjnym.

Bank ma prawo do posiadania naszych aktualnych danych. Komu jeszcze możemy je podać?

Naszymi danymi posługują się firmy i przedsiębiorstwa, z którymi wiążą nas różne umowy. Mogą to być operatorzy telefoniczni, towarzystwa ubezpieczeniowe, dostawcy internetu i usług telewizyjnych. Powinniśmy chronić nasze dane osobowe i nie udostępniać ich osobom postronnym. Nie mamy bowiem pewności, do czego mogą zostać przez nie wykorzystane. Jeżeli podajemy je firmom lub instytucjom, ograniczmy się tylko do tych, które są wymagane. Nie zdradzajmy więcej, niż musimy.

Czy możemy się pochwalić zdjęciem np. naszej nowej karty kredytowej w sieci?

Jeżeli nie będziemy ostrożni, nasze dane mogą być pozyskane przez inne osoby i wykorzystane do różnych celów, np. zaciągnięcia kredytu. Dlatego nasze dokumenty powinniśmy chronić i nie umieszczać ich zdjęć w internecie. Ważne, by były w naszym portfelu i zasięgu. Dokumenty należy chronić tak jak swój dom.

O podanie jakich danych może nas poprosić pracownik banku, gdy do nas zadzwoni?

Pracownik zacznie od potwierdzenia, czy rozmawia z właściwą osobą. Nie poprosi natomiast o wskazanie numeru PIN do karty oraz hasła do rachunku bankowego.

Dlaczego pracownicy banku nie mówią od razu, z jaką sprawą dzwonią, tylko proszą najpierw o przedstawienie się?

Muszą mieć pewność, czy rzeczywiście rozmawiają z wybraną osobą, dlatego rozpoczynają rozmowę od weryfikacji. Informacja, z jaką dzwonią, może być przygotowana dla konkretnej osoby i nikt inny z niej nie powinien korzystać.

Co powinniśmy zrobić, jeśli nie byliśmy dość ostrożni i nasze dane zostały skradzione?

Powinniśmy zgłosić się do tej instytucji, która wystawiła dokument, i od razu go zastrzec. W przypadku utraty karty bankomatowej lub kredytowej powinniśmy skontaktować się z bankiem. Można to zrobić np. za pośrednictwem infolinii.

Kolejny krok to powiadomienie policji. Z utratą dokumentów lub kart kredytowych wiąże się bowiem ryzyko zaciągnięcia kredytów przez obcą osobę. Powinniśmy też sprawdzić w Biurze Informacji Kredytowej, czy zanim zastrzegliśmy kartę lub dowód, ktoś ich nie wykorzystał do tego celu.

Rozmawiała A. Zielińska