Ceny węgla szaleją. Wkrótce tona może kosztować 3 tys. zł, trzy razy więcej niż rok temu. Ceny opału szokują!

Przedstawiciele Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla i Federacji Autoryzowanych Sprzedawców PGG mówią o dramacie na rynku. Unijna polityka dekarbonizacji spowodowała zmniejszenie wydobycia węgla w kraju. Podaż węgla malała szybciej niż popyt, a powstałą w ten sposób lukę uzupełniał węgiel z importu, w 80 proc. z Rosji. W związku z wojną na Ukrainie, odcięcie się Polski od węgla rosyjskiego jest bezdyskusyjne. Spowoduje jednak duże zawirowania na rynku. Według organizacji, zabraknie na nim około 11 mln ton węgla, co będzie skutkowało wzrostem cen.

- Od początku roku do 15 kwietnia zaimportowano ok. 2 mln ton węgla. Po wprowadzeniu embarga na węgiel z Rosji, drogą kolejową mogłyby wjechać znaczące ilości węgla z Kazachstanu. Jednakże spodziewamy się, że Rosjanie — w ramach odwetu za embargo — zablokują tranzyt węgla z Kazachstanu już w maju. Zostają porty. Maksymalna przepustowość portów, według naszej wiedzy, to 8 mln ton węgla na rok, lecz jeden kwartał już minął, co daje tylko 6 mln ton. Biorąc pod uwagę konkurencję o szlaki wodne z innymi surowcami, można zakładać ok. 4 mln ton przepustowości do końca roku. W sumie daje to podaż, ponad roczną produkcję krajową, na poziomie 6 mln ton. Przy założeniu niezmienionego popytu, daje to niemożliwy do uzupełnienia brak na poziomie 11 mln ton. Niedobór będzie odczuwalny jak nigdy dotąd – pisze we wspólnym liście otwartym Łukasz Horbacz, prezes Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla i Zbigniew Krupski, prezes Federacji Autoryzowanych Sprzedawców Polskiej Grupy Górniczej.

Organizacje szacują, że 6 mln ton może zabraknąć w energetyce i 5 mln ton w sektorze komunalno-bytowym. Już na koniec ubiegłego roku detaliczne ceny węgla wzrosły w krótkim czasie o około 100 proc., z poziomu 700-900 zł/t do 1200-1800 zł w grudniu 2021 r. Z raportu Polskiego Alarmu Smogowego wynika, że obecnie średnia cena ekogroszku to 1980 zł. Najwyższe ceny tego opału, jakie odnotowali analitycy, przekraczają 2000 zł za tonę (a dodajmy, że w styczniu 2021 r. węgiel tego typu kosztował 881 zł/t).

- Przy tak ekstremalnej przewadze popytu nad podażą ceny, które już w tym momencie oscylują wokół 2200 brutto za tonę w portach, w sezonie grzewczym spokojnie mogą przekroczyć poziom 3000 brutto. Doceniamy przy tym poczucie misji krajowych producentów, którzy wciąż starają się utrzymywać ceny na znacząco niższym od importu poziomie, jednakże podaż węgla krajowego w sektorze komunalno-bytowym jest tak rażąco niska, że pozostaje bez większego wpływu na średnie ceny rynkowe – twierdzi Łukasz Horbacz i Zbigniew Krupski.

Węgiel z innych kierunków — USA, RPA, Indonezji – ma niższą jakość. Z kolei australijski węgiel, o dobrych parametrach, jest drogi, bo w cenie zawarty jest też wysoki koszt frachtu. Pozostaje więc Kolumbia. Stamtąd surowiec kupują teraz pośrednicy z całej Europy, licytując coraz to wyższe ceny.

Pojawia się też obawa, że ze względu na wysokie ceny, niektóre gospodarstwa domowe będą kupować węgiel najniższej jakości albo po prostu będą palić śmieciami, co fatalnie odbije się na klimacie. A trzeba pamiętać, że w Polsce 4 mln gospodarstw domowych wciąż ogrzewa się węglem. Działa też kilka tysięcy firm, zajmujących się dystrybucją tego surowca.

Organizacje zaapelowały do premiera Mateusza Morawieckiego, aby rząd wprowadził obniżkę stawki VAT do zera na węgiel i to co najmniej do końca roku. Postulują też przekierowanie szerszego strumienia wysokojakościowych, tańszych krajowych węgli opałowych do sektora komunalno-bytowego.