Co warto wiedzieć o suplementach diety

Suplementy diety te można kupić w aptece, dlatego wiele osób traktuje, je jako leki. Choć nie mają i nie mogą mieć właściwości takich, jak leki. W przeciwieństwie do leków nie leczą konkretnego schorzenia, a mają poprawić stan zdrowia poprzez uzupełnianie braków składników odżywczych spowodowanych niewłaściwą dietą. Niemożliwy do weryfikacji jest także ich skład - w badaniach spektrometrycznych często stwierdza się odstępstwa od deklarowanego składu, a nawet występowanie nieznanych substancji. W przypadku leków jest to niedopuszczalne - ich skład znajduje się pod ścisłą kontrolą.

Kolejna różnica to możliwość przedawkowania - leki przyjmuje się zwykle pod kontrolą lekarza, suplementy dawkujemy sobie na własną rękę. Mogą one ponadto wchodzić w interakcję z przyjmowanymi lekami i np. osłabiać ich działanie.

Rodzajów suplementów diety jest bardzo dużo:

– Witaminy i minerały - suplementy diety z definicji są skoncentrowanym źródłem witamin oraz składników mineralnych i właśnie ta grupa należy do najczęściej przyjmowanych preparatów przeznaczonych dla wspomagania prawidłowego funkcjonowania organizmu. Szczególnie warte uwagi są suplementy witaminowe dla dzieci, produkowane często w atrakcyjnych formach, np. żelków czy lizaków. Warto przypomnieć, że jeszcze przed dekadą preparaty o tym działaniu miały status leków. Bywały również wydawane na receptę. Obecnie można je dostać pod postacią "cukierków" dostępnych od ręki. Stwarza to poważne ryzyko przedawkowania. Dziecko objedzone żelkami witaminowymi może ulec zatruciu! Warto więc mieć na oku swoje dzieci oraz wnuki i nie kierować się ślepo reklamami.

– W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie nutrikosmetykami, które mają na celu poprawę wyglądu zewnętrznego, m.in. stanu skóry, włosów i paznokci (zawierające np. aminokwasy siarkowe, witaminy A, E, C, kwas pantotenowy, biotynę, krzem, cynk, selen oraz niektóre ekstrakty roślinne, np. z pokrzywy, skrzypu polnego).

– Na nadwagę - są to produkty, w których występuje m.in. L-karnityna, błonnik pokarmowy, chrom, sproszkowany ananas, wyciąg z zielonej kawy, z zielonej i czerwonej herbaty. W tej grupie leków stwierdzono dotychczas wiele substancji niebezpiecznych. Jak twierdzi prof. Zbigniew E. Fijałek, dyrektor Narodowego Instytutu Leków, nie wynaleziono dotychczas substancji pomagającej redukować masę ciała, która byłaby jednocześnie skuteczna i bezpieczna.

– Na odporność - to produkty zawierające witaminy antyoksydacyjne, polifenole, kultury bakterii probiotycznych, ekstrakty roślinne (czosnek, jeżówkę, acerolę, aloes) oraz bardzo popularny olej z wątroby rekina.

– Na układ nerwowy - wpływają na pamięć, koncentrację i witalność (zawierające m.in. kofeinę, taurynę, lecytynę, ekstrakt z miłorzębu japońskiego, żeń-szeń, guaranę, kwasy EPA i DHA), uspokajają i ułatwiają zasypianie (m.in. z wyciągiem z szyszek chmielu, kwiatów lawendy, ekstraktem z melisy lub passiflory).

– Na serce - zawierają głównie substancje o działaniu przeciwutleniającym - zarówno w postaci syntetycznej, jak i naturalnych ekstraktów roślinnych - oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Inne grupy suplementów diety to m.in. wspomagające pracę układu moczowego, pokarmowego i preparaty stosowane w alergiach.

– Na nowotwory - poszukuje się także naturalnych substancji o działaniu przeciwnowotworowym. Wiele z nich znalazło się w sprzedaży w postaci suplementów diety (np. błonnik pokarmowy, likopen, resweratrol, ekstrakt z jagód Acai, z owoców granatu, izoflawony sojowe, amigdalina, ekstrakt z grzybów Reishi).

W uzupełnianiu niedoborów składników odżywczych, witamin i minerałów istotne znaczenie ma przede wszystkim urozmaicona dieta, a suplement jest produktem uzupełniającym, który może być stosowany jedynie w określonych sytuacjach. Przy wyborze i nabywaniu suplementów diety nieocenione znaczenie ma profesjonalna porada farmaceuty.