Co wyczytamy z listu od ZUS-u?

W takiej sytaucji są miliony Polaków. ZUS aż dla 19 milionów naszych rodaków przygotował korespondencję, która zawiera „informację o stanie konta ubezpieczonego w Zakładzie Ubezpieczeń według stanu na dzień 31 grudnia 2012 r.". To informacja łącznie za lata 2011 i 2012.

Czego dowiesz się z informacji o stanie konta

Korespondencja z ZUS zawiera dane o wysokości:
1. zwaloryzowanego kapitału początkowego;
2. zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne (oprócz składek na otwarte fundusze emerytalne i subkonto);
3. składek na ubezpieczenie emerytalne w wysokości nominalnej w podziale na miesiące (za rok 2011 i 2012);
4. składek zewidencjonowanych na subkoncie;
5. zwaloryzowanych składek na subkoncie;
6. hipotetycznej emerytury;
7. składek na otwarte fundusze emerytalne (składki należne i odprowadzone).

W informacji znalazła się również wzmianka, że wszystkie zawarte w niej dane są dostępne online na Platformie Usług Elektronicznych (pue.zus.pl), do której wgląd jest całkowicie bezpłatny i w pełni bezpieczny.

W piśmie znajdziemy również informację o wieku emerytalnym, dla którego została naliczona hipotetyczna emerytura według aktualnego stanu prawnego oraz wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Jak wylicza się przyszłą emeryturę

Hipotetyczna emerytura to prognoza wysokości przyszłej emerytury, wyliczona na podstawie kwoty zwaloryzowanych składek, zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

Wysokość hipotetycznej emerytury w informacji podawana jest tym ubezpieczonym, którzy na dzień 31 grudnia 2012 roku ukończyli co najmniej 35 lat. Na jej wysokość ma wpływ przede wszystkim kapitał początkowy.

Panią Elżbietę przeraziła wysokość hipotetycznej emerytury. Z pisma, które dostała wynika bowiem, że w wariancie pierwszym, który został wyliczony na podstawie stanu jej konta w ZUS w wieku emerytalnym, kobieta dostanie 227,13 zł, rok później - 235,36 zł, dwa lata później - 244,09 zł. Gdy kobieta przekroczy wiek emerytalny o 4 lata, jej świadczenie wzrośnie do 263,18 zł, a gdy przekroczy go o pięć lat - do kwoty 273,76 zł.

W wariancie drugim, czyli z uwzględnieniem hipotetycznej kwoty składek, łodzianka ma otrzymywać odpowiednio: 262,28 zł, 305,40 zł, 351,61 zł, 401,02 zł, 454,30 zł i 511,66 zł. Łodzianka nie mogła w to uwierzyć. Tym bardziej, że zaczęła pracę już w wieku 22 lat.

Uspokaja ją Monika Kiełczyńska, rzeczniczka I Oddziału ZUS w Łodzi. Przypomina ona, że emerytura na nowych zasadach to suma zgromadzonych składek na ubezpieczenie emerytalne i zwaloryzowanego kapitału początkowego, podzielona przez średnie dalsze trwanie życia (wyrażone w miesiącach).

- Jeśli więc ubezpieczony od 1999 roku przepracował np. 6 lat, a przed 1999 rokiem ponad dwadzieścia, a nie złożył wniosku o wyliczenie kapitału początkowego, jego hipotetyczna emerytura nie będzie przedstawiała pełnego obrazu świadczenia - zaznacza Monika Kiełczyńska. - Kwota będzie jedynie odzwierciedlała emeryturę za okres od 1999 roku - wyjaśnia.
Tajemnica w kapitale początkowym

Od 1 stycznia 1999 r. każda osoba ubezpieczona ma swoje indywidualne konto w ZUS, na którym ewidencjonowane są składki.

- Żeby wyliczyć emeryturę według nowych zasad, osoba, która pracowała przez 1 styczniem 1999 r., powinna wystąpić z wnioskiem o wyliczenie kapitału początkowego - zaznacza Katarzyna Mołas, rzeczniczka II Oddziału ZUS w Łodzi. - Kapitał początkowy to część składowa naszej przyszłej emerytury. Jest więc bardzo ważny - dodaje i zaznacza, że osoby, które jeszcze nie mają wyliczonego kapitału początkowego, powinny w tej sprawie złożyć wniosek do ZUS. Formularze są dostępne w każdej terenowej jednostce ZUS oraz na stronie www.zus.pl. Nie warto czekać i zostawiać kompletowania dokumentów do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego. Z czasem bowiem coraz trudniej znaleźć ważne dokumenty.

Wniosek o kapitał początkowy

Pierwszy krok to skompletowanie dokumentów potwierdzających staż pracy i osiągane wtedy zarobki.

Na potwierdzenie powinniśmy przedstawić świadectwa pracy lub zaświadczenia od pracodawców o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 lub legitymację ubezpieczeniową z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, dokonanymi w trakcie zatrudnienia albo po rozwiązaniu stosunku pracy.

Osoby, które same za siebie opłacały składkę na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz te, które współpracowały przy prowadzeniu działalności, nie muszą przedkładać dokumentów na potwierdzenie okresów ubezpieczenia sprzed 1999 r.

Wystarczy, że podając okres ubezpieczenia wskażą okres prowadzenia działalności lub współpracy przy prowadzeniu działalności, rodzaje tej działalności oraz adres, pod którym ją prowadziły, numery NKP (numer konta płatnika) i jednostkę ZUS, do której odprowadzane były składki za okres przed 1999 rokiem. Na podstawie tych informacji ZUS ustali okres ubezpieczenia społecznego i podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie.

Gdy masz wątpliwości

Jeżeli informacje w piśmie ZUS są niejasne, można zgłosić się do ZUS z prośbą o wyjaśnienia. Należy to także zrobić, gdy okaże się, że informacje zawarte w piśmie są nieprawidłowe.

Z ZUS można skontaktować się telefonicznie pod numerem 801 400 987 (dla telefonów stacjonarnych) oraz 22 560 16 00 (dla komórkowych). Informacje są także na www.mojaskladka.zus.pl. Można je również uzyskać w każdym oddziale ZUS.
Wszystkie informacje, które zawiera pismo z ZUS, można także sprawdzić na portalu pue.zus.pl.
Trzy filary emerytury

Emerytura składa się z trzech elementów, które nazywane są filarami.

Pierwszy filar to ZUS. Osoba ubezpieczona posiada indywidualne konto, na którym ewidencjonowane są składki. Składki ewidencjonowane są także na subkoncie. Na koncie zapisana jest także wysokość kapitału początkowego. Zapisane kwoty podlegają waloryzacji i są podstawą ustalenia wysokości emerytury.

Filar ten to system solidarności międzypokoleniowej: składki osób, które pracują, finansują świadczenia osób, które korzystają z emerytury.

Filar drugi to OFE. Jest on obowiązkowy dla osób urodzonych po 31 grudnia 1968 roku. Jest to system kapitałowy a otwarte fundusze emerytalne inwestują powierzone składki i ewidencjonują je na indywidualnych, imiennych rachunkach członków OFE. To właśnie zgromadzony kapitał oraz wypracowany zysk będą podstawą do ustalenia wysokości emerytury wypłacanej w ramach II filaru.

Filar trzeci to IKE/PPE/IKZE. Są to wszystkie formy oszczędzania i inwestowania w celu uzyskania dodatkowej emerytury. IKE to indywidualne konta emerytalne, IKZE - indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego a PPE to pracownicze programy emerytalne.

Trzeci filar jest dobrowolny i każdy sam podejmuje decyzję, czy do niego przystąpić.

Na emeryturze oraz w pracy

Monika Kiełczyńska informuje, że do ZUS docierają sygnały od zaniepokojonych klientów, którzy są już na emeryturze, a zarazem ciągle pracują. Tłumaczą, że z informacji o stanie ich konta wynika, iż mają zerowy kapitał początkowy. Taka informacja jest jak najbardziej prawidłowa - kapitał początkowy został już wliczony w wysokość emerytury. Jeśli emeryt ma przy tym wykazane w informacji składki na ubezpieczenie emerytalne, może doliczyć je do świadczenia lub je przeliczyć w zależności od konkretnej sytuacji. W tej sprawie także należy złożyć wniosek.

Zmiany w przepisach

Od 1 października br. zmieniły się przepisy regulujące sposób ustalania wysoko-ści kapitału początkowego. Skorzystać na tym mogą osoby, których kapitał początkowy obejmował lata, w których ubezpieczony nie przepracował pełnego roku.
Zgodnie z nowymi zasadami, jeżeli ubezpieczony wskazał do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego rok kalendarzowy, w którym pozostawał w ubezpieczeniu społecznym jedynie przez część miesięcy, kwoty podstawy wymiaru składek za miesiące pozostawania w ubezpieczeniu będą porównywane z kwotami przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy, odpowiednio do liczby miesięcy ubezpieczenia. Przed zmianą przepisów kwoty te były porównywane do przeciętnego wynagrodzenia za cały rok.