Co zrobić, gdy skrzywdził Cię pracodawca?

Inspektorzy sprawdzą, czy pracodawcy wypłacają wynagrodzenie za pracę, przestrzegają czasu pracy, urlopów wypoczynkowych, szeroko rozumianych wymagań bhp, czy dbają o ochronę praw kobiet, zatrudnionych osób niepełnosprawnych i młodocianych itp. Inspektorzy analizują także przyczyny wypadków w pracy.

Po pierwsze - umowa

Inspektorzy służą wsparciem osobom, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę, czyli pracownikom. Oznacza to, że pracujący na umowy zlecenia albo o dzieło lub zatrudnieni na odstawie kontraktu nie są w świetle ustawy pracownikami i jeśli czują się pokrzywdzeni przez szefa, swoje roszczenia muszą zgłosić do sądu pracy.

Warto pamiętać o tym, że umowę o pracę zawiera się na piśmie w co najmniej dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza się pracownikowi, a drugi włącza do jego akt osobowych. Potwierdzenie to doręcza się pracownikowi za pisemnym potwierdzeniem odbioru.

Ustalenie warunków pracy i płacy wymaga zgodnej woli obu stron. W umowie określane są jej strony, data zawarcia, rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia i wynagrodzenie.

Inspektorzy przestrzegają, że jeśli pracodawca dopuścił do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, nie przeszkolił go w zakresie bhp, a najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy nie potwierdził na piśmie ustaleń co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków, to naruszył przepisy prawa pracy i prawdopodobnie może chcieć oszukać pracownika.

Nieuczciwi szefowie muszą pamiętać o konsekwencjach: zgodnie z prawem pracodawca, który nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, podlega karze grzywny w wysokości od tysiąca do 30 tysięcy złotych. Taka sama kara grozi, gdy pracodawca nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Gdzie i kiedy po pomoc?

W naszym województwie działa pięć oddziałów inspekcji pracy.

1. Okręgowy Inspektorat Pracy mieści się w Łodzi przy al. Kościuszki 123. Jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8 - 16. Z inspektorami skontaktować się można telefonicznie pod numerem (42) 6362313 lub e-mailowo: kancelaria@lodz.oip.pl. Dostępny jest też numer faksu: (42) 636 8513.
2. Mieszkańcy powiatów: piotrkowskiego, tomaszowskiego, radomszczańskiego, opoczy-ńskiego i bełchatowskiego pomocy mogą szukać w inspektoracie w Piotrkowie Trybunalskim, który mieści się przy ul. 3 Maja 4 i jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8 - 16. Kontakt telefoniczny pod numerami telefonu: (44) 6496586 lub (44) 6474267, numer faksu: (44) 6476134, adres e mailowy: piotrkow@ lodz.oip.pl.
3. Kolejny oddział istnieje w Sieradzu przy ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 64 i jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8 - 16. Mogą się tu zgłaszać mieszkańcy następujących powiatów: sieradzkiego, wieluńskiego, zduńskowolskiego, wieruszowskiego, łaskiego i pajęczańskiego. Dzwonić można pod numery: (43) 8267649 oraz (43) 8224929, numer faksu: (43) 8223811 lub pisać na adres e-mail: [email protected].
4. Dla mieszkańców powiatów skierniewickiego, rawskiego oraz łowickiego utworzono oddział OIP w Skierniewicach, który mieści się przy ul. Reymonta 23. Tak jak pozostałe placówki OIP jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8 - 16. Dla szukających pomocy dostępny jest numer telefonu (46) 832-17-64 oraz faksu: (46) 833-60-78. Można też wysłać skargę lub zapytanie mailem na adres: [email protected].
5. Ostatni oddział Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi został utworzony w Kutnie przy ul. Grunwaldzkiej 5. Jest czynny w godz. 8 - 16 od poniedziałku do piątku. Dla szukających pomocy jest podany wspólny numer telefonu i faksu: (24) 254-21-90, zaś e-mail można wysłać na adres: [email protected]. Do tego oddziału mogą zgłaszać się mieszkańcy dwóch powiatów: kutnowskiego i łęczyckiego.

Do inspekcji po poradę prawną i techniczną

Do zadań inspektorów pracy należy także udzielanie porad w zakresie prawa pracy oraz przepisów bezpieczeństwa pracy. Co ważne, osoby szukające pomocy nic za to nie płacą, porady są udzielane bezpłatnie we wszystkich oddziałach inspekcji w regionie. Można się zgłosić osobiście lub zadzwonić.

• W Okręgowej Inspekcji Pracy w Łodzi porady są udzielane od poniedziałku do środy w godz. 8.30 - 16, a w czwartek i piątek w godz. 8.30 - 17 w pokoju numer 2 na parterze. Inspektorzy pełnią też dyżury telefoniczne od poniedziałku do piątku w godz. 13-15 pod numerem: (42) 636-87-56.
• W Piotrkowie Trybunalskim inspektorzy czekają od poniedziałku do piątku w godz. 8.30 - 16 w pokoju nr 37. Z prośbą o podpowiedź w rozwiązaniu problemu można do nich zadzwonić od poniedziałku do piątku w godz. 13 -15 pod numer: (44) 647-42-67.
• W Sieradzu na interesantów inspektorzy czekają w pokoju numer 103 od poniedziałku do piątku w godz. 8.30 - 16. Porady telefoniczne są udzielane także od poniedziałku do piątku w godz. 13 - 15 pod numerem: (43) 828-61-03.
• W Skierniewicach inspektorzy pracy przyjmują szukających porady w pokoju numer 408 od poniedziałku do piątku w godz. 8.30 - 16. Dyżury telefoniczne pełnią także od poniedziałku do piątku w godz. 13 - 15 pod numerem: (46) 832-17-63.
• W Kutnie porady osobiście są udzielane w godz. 8.30 - 16 od poniedziałku do piątku, a telefonicznie także przez pięć dni tygodnia w godz. 13 - 15. Trzeba zadzwonić pod numer (24) 254-88-82.
• Po poradę techniczną trzeba zgłosić się do sekcji prewencji i promocji pod numer telefonu: (42) 635-12-34, a także do poszczególnych wymienionych wyżej oddziałów OIP od poniedziałku do piątku w godz. 8 - 16.

Wątpliwości prawne można zgłaszać na piśmie, także za pośrednictwem e-maila. Zgłaszający powinien podać swoje imię, nazwisko, adres. Inspektorzy powinni odpowiedzieć niezwłocznie, jednak gdy sprawa jest skomplikowana i wymaga dokładnego zbadania, czas odpowiedzi może się wydłużyć, ale nie powinien przekroczyć miesiąca. Zgodnie z prawem dane osobowy osoby zgłaszającej pozostają tylko do wiadomości inspekcji pracy i nie są dalej przekazywane.

Inspekcja musi wiedzieć o wypadku

Pracodawcy powinni pamiętać o konieczności zgłaszania wypadków przy pracy. Dotyczy to wypadków śmiertelnych, ciężkich, zbiorowych. Takie informacje powinny dotrzeć do właściwej prokuratury rejonowej oraz oddziału inspekcji pracy. W naszym województwie wypadki można zgłaszać do:

• Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi pod numerami telefonów: (42) 635-12-34 (w godzinach pracy OIP) oraz 605-285-929 (działa całą dobę).
• Oddziału terenowego w Piotrkowie Trybunalskim pod numerami telefonów: (44) 649-65-86 ( w godzinach pracy OIP) oraz 605-273-571 (działa całą dobę).
• Oddziału terenowego w Sieradzu pod numeram: (43) 822-49-29 (w godzinach pracy OIP) oraz 605-218-357 (działa całą dobę).
• Oddziału terenowego w Skierniewicach pod numerami telefonów: (46) 832-1764 (w godzinach pracy OIP) oraz 695-325-105 (całą dobę).
• Oddziału terenowego w Kutnie pod numerami: (24) 254-21-90 (w godzinach pracy OIP) oraz 693-966-363 (całą dobę).

Przy zgłaszaniu wypadku należy podać: nazwę i adres firmy, w której poszkodowany jest zatrudniony, miejsce, datę oraz godzinę wypadku. Potrzebne są imię, nazwisko, wiek poszkodowanego oraz stanowisko, na którym był zatrudniony. Konieczny jest także krótki opis okoliczności i przyczyn wypadku, a osoba zgłaszająca wypadek musi podać swoje imię, nazwisko i zostawić numer telefonu kontaktowego.

W Okręgowym Inspektoracie Pracy w Łodzi sprawy związane z wypadkami przy pracy prowadzi sekcja prewencji, z którą można skontaktować się pod nr.: 042 635-12-34.

Nowe uprawnienia

Od roku inspektorzy pracy mogą zdziałać znacznie więcej niż było to możliwe wcześniej. Nie znaczy to z kolei, że pracodawcy muszą się obawiać większych represji. Inspektorzy mają bowiem możliwość odstąpienia od tzw. środków prawnych - wystarczy, że pouczą pracodawcę. Jeśli stwierdzą nieprawidłowości, ale takie, które nie zagrażają zdrowiu lub życiu, nie będą już musieli wydawać nakazów, wystąpień pokontrolnych, karać mandatami. Inspektorzy mogą pozostać przy pouczeniu pracodawcy, a celem jest doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem.

To nie koniec zmian. Inspektorzy mogą też przesłuchać osoby, które szukały zajęcia przez agencje zatrudnienia, a zostały oszukane. Przed zmianą prawa kontrolerom pozostawało tylko przeglądanie dokumentów, a z nich nie zawsze wynikały nieprawidłowości. Teraz mogą wezwać na przesłuchanie poszkodowanego, a jego zeznania będą dowodem w sprawie.