Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dawna fabryka Jarocińskiego w Łodzi zabytkiem! [ZDJĘCIA]

Wiesław Pierzchała
Do rejestru zabytków będzie wpisana dawna fabryka Zygmunta Jarocińskiego, czyli potężny magazyn przędzy, tkalnia z dachem szedowym, dwa domy i portiernia

W tej sprawie służby konserwatorskie wszczęły właśnie postępowanie: na wniosek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Oznacza to, że u zbiegu ul. Targowej i Nawrot zostanie uratowany ciekawy kompleks składający się z budynków pofabrycznych, dwóch domów, w których najpewniej mieszkał Zygmunt Jarociński i... szpaleru starych kasztanowców.

- Budynki mają wartość architektoniczną i historyczną, gdyż należały do znanego przemysłowca i filantropa - podkreśla Wojciech Szygendowski, wojewódzki konserwator zabytków w Łodzi. - Ważne jest to, że fabryka zachowała się w prawie nie zmienionym kształcie. Niestety, budynki wymagają remontu kapitalnego. Wprawdzie kilka lat temu pojawił się inwestor z zagranicy, który chciał kupić kompleks i utworzyć w nim Młodzieżowe Centrum Handlowe, w którym na przykład studenci "filmówki" mieliby swoje kluby, ale nic z tego nie wyszło.

Historia tego miejsca sięga lat 50. XIX wieku, gdy stała tam tkalnia bawełny Karola Rejmana. Potem właściciele się zmieniali. Przełomem okazał się 1888 rok, gdy od Edwarda Herbsta nieruchomość kupił Zygmunt Jarociński. Był on prężnym fabrykantem i cenionym filantropem, fundatorem słynnej żydowskiej szkoły rzemieślniczej "Talmud Tora" przy ul. Pomorskiej 46. Nowy właściciel w tym samym roku w głębi posesji postawił dom mieszkalny składający się z piętrowego korpusu z balkonem i dwóch parterowych skrzydeł.

To była zaledwie przygrywka, bowiem w 1889 roku wzdłuż obecnej ul. Nawrot zbudował nowoczesną tkalnię z dachem szedowym. Potem wyrosły kolejne budynki, z których najokazalszy okazał się stylowy, mający cztery kondygnacje magazyn przędzy z szybem dla dwóch wind osobowo-towarowych i z klatką schodową zwieńczoną wieżą z zegarem i sterczynami. Obiekt ten, który z czasem stał się dziewiarnią, zbudowano z czerwonej cegły, przez co wyglądał jak warownia średniowieczna. Potem stracił na uroku, gdyż został otynkowany. Dziś tynk sypie się płatami, przez co budynek - z wachlarzem schodów metalowych na elewacji - wygląda jak po bombardowaniu.

Podobnie w opłakanym stanie jest piętrowa portiernia. Nieco lepiej los obszedł się ze stojącym obok piętrowym biurowcem. Pierwotnie był do dom parterowy zbudowany w końcu lat 90. XIX wieku, który w 1935 roku przeszedł metamorfozę. Został rozbudowany o piętro i otrzymał szaty prostego, praktycznego modernizmu. W czasach PRL był siedzibą przedszkola zakładowego i przychodni zdrowia, po czym został przekształcony w biurowiec.

Po śmierci Zygmunta Jarocińskiego w 1909 roku fabrykę przejęli jego synowie: Stanisław (1852-1934) i Albert (1856-1923). Pierwszy z nich ożenił się z Reginą, żoną bankiera Adolfa Goldfedera. Mieszkał w pasażu Meyera 6. W 1910 roku uruchomił przędzalnię u zbiegu ul. Gdańskiej i Żwirki. Drugi był właścicielem kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 119 oraz przędzalni przy ul. Kilińskiego. Bracia mieli siostrę Fanny, która wyszła za mąż za znanego bankiera Maksymiliana Goldfedera, właściciele pałacu z kantorem przy ul. Piotrkowskiej 77.

Synowie twórcy potęgi rodu w 1929 roku przekształcili firmę w spółkę akcyjną, po czym pięć lat później pozbyli się akcji. Prezesem firmy został Salem Budzyner, dyrektor w spółce Hirszberg i Birnbaum. Podczas okupacji niemieckiej zakładem zarządzał znany fabrykant pończoch Adolf Kebsch. Po drugiej wojnie światowej fabrykę przejmuje państwo i zmienia jej nazwę na zakłady pończosznicze im. płk. Wacława Jurczaka, a potem na zakłady dziewiarskie "Iwona". W 1995 roku nabył je inwestor z Francji i uruchomił przedsiębiorstwo "Archimode" będące od pięciu lat w likwidacji.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Dawna fabryka Jarocińskiego w Łodzi zabytkiem! [ZDJĘCIA] - Dziennik Łódzki

Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki