„Dziady”, „Odlot”, „Ciemna Woda”, „Dziennik szaleńca” oraz wizjonerzy, czyli Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych 2022

Cieszący się dużą popularnością łódzki festiwal przyzwyczaił swoich widzów do tego, że szybko reaguje na to, co dzieje się na teatralnych scenach w całym kraju. Tak też stało się i tym razem.

19 marca XXVIII Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych otworzy głośny spektakl „Dziady” na podstawie dzieła Adama Mickiewicza, w reżyserii Mai Kleczewskiej, z Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Widowisko, którego premiera odbyła się w 120-lecie prapremiery „Dziadów” w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego, wywołało wiele kontrowersji; małopolska kurator oświaty, Barbara Nowak, nawet odradzała szkołom organizowania wyjść na ten spektakl. Teraz łódzcy teatromani sami będą mogli się przekonać się, o co właściwie ten cały rwetes... W spektaklu występują m.in. Jan Peszek, Feliks Szajnert, Marcin Kalisz oraz Dominika Bednarczyk w roli Konrada. Jednak, by zobaczyć przedstawienie trzeba się będzie wybrać do Krakowa. Festiwalowy bilet na spektakl prezentowany na scenie Teatru im. J. Słowackiego obejmuje także przejazd do Krakowa i powrót do Łodzi autokarami oraz nocleg w hotelu w Krakowie (ze śniadaniem).

Na scenie Teatru Słowackiego w Krakowie „Dziady” mają ciężar i ładunek artystyczny, który trudno byłoby przenieść - wyjaśnia dyrektorka artystyczna festiwalu i dyrektorka Teatru Powszechnego, Ewa Pilawska. - Architektura, neobarokowe dekoracje, malowana kurtyna Henryka Siemiradzkiego i historia tego miejsca powodują, że w Teatrze Słowackiego „Dziady” mają niepowtarzalny wydźwięk.

Temat tegorocznego festiwalu Teatru Powszechnego to „Artysta. Wizjoner”. - Spektakle tematycznie skupione są wokół kondycji człowieka, dekonstrukcji świata wartości oraz wolności i jej granic - podkreśla Ewa Pilawska. - Zastanowimy się, dlaczego potrzebujemy wizjonerów w teatrze? Jakie przestrzenie wypełniają? Czy dzięki nim czujemy i widzimy więcej? Z czym mierzy się artysta wizjoner? Czy może odnieść sukces? Czym jest dla niego sukces? Czy powinien go unikać? Czy współczesny odbiorca ma potrzebę konfrontacji z artystą wizjonerem? Dlaczego potrzebujemy wizjonerów?

Festiwal to tradycyjnie także nowe przedstawienia Teatru Powszechnego w Łodzi.

- Zaprezentujemy dwie nasze prapremiery zrealizowane specjalnie na festiwal - dodaje Ewa Pilawska. - Pierwszą będzie „Maria” - sztuka Radosława Paczochy w reżyserii Adama Orzechowskiego. Druga to „Imagine” w reżyserii Krystiana Lupy, koprodukcja łódzkiego Teatru Powszechnego i Teatru Powszechnego w Warszawie.

23 marca, już na scenie Teatru Powszechnego w Łodzi, pokazane zostanie przedstawienie „1.8 M” w reżyserii Iwana Wyrypajewa z Nowego Teatru w Warszawie. To projekt wspierający więźniów politycznych przeciwstawiających się reżimom totalitarnym w Białorusi i innych krajach. Spektakl został oparty na tekstach, które więźniowie polityczni wypowiadali w sądach i pisali w listach do swoich bliskich. W obsadzie m.in. Bartosz Bielenia, Ewelina Pankowska, Walentina Sizonenko.

Na 25 marca zaplanowano polskie prapremierowe wykonanie projektu koncertowo-edukacyjnego „Climate Keys”, zapoczątkowanego przez angielską pianistkę i kompozytorkę Lolę Perrin. Recitalowi towarzyszy wykład oraz dyskusja z publicznością, przygotowane przez specjalistkę od ochrony środowiska.

1 i 2 kwietnia to pokazy poematu „Odlot” Zenona Fajfera, w reżyserii Anny Augustynowicz, z Teatru Współczesnego w Szczecinie. Pasażerki i pasażerowie Sławnych Linii Lotniczych Dawne Bohatery wznoszą się w niebo. Jak wyjaśniają realizatorzy, „Odlot” nie jest jednak tylko relacją z podniebnej podróży, ale przede wszystkim opowieścią o narodowym stanie ducha - po katastrofie smoleńskiej i zbiorowych koszmarach z ostatnich lat. Grają m.in. Anna Januszewska, Irena Jun, Bogusław Kierc. Tym spektaklem Anna Augustynowicz żegna się ze stanowiskiem dyrektora Teatru Współczesnego, które piastowała od 1992 roku.

4 kwietnia ujrzymy „Śnieg” na podstawie powieści Orhana Pamuka, w reżyserii Bartosza Szydłowskiego - koprodukcję Teatru Łaźnia Nowa w Krakowie, Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia, Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, warszawskiego Teatru Studio oraz Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego. Poeta Ka po kilkunastu latach wraca do rodzinnego miasteczka Kars. Oficjalnym powodem przyjazdu jest pogrzeb matki. Nieoficjalnie prowadzi śledztwo dziennikarskie dotyczące rzekomych samobójstw młodych kobiet. Tuż po jego przybyciu rozpętuje się śnieżyca, która odcina Kars od reszty świata. Nadchodzi rewolucja... Na scenie m.in. Aleksandra Przybył, Marta Zięba, Juliusz Chrząstowski, Szymon Czacki oraz Jerzy Trela (w materiale wideo).

8 kwietnia festiwal pokaże spektakl „Ciemna Woda” Amanity Muskarii (reżyseria Iwo Vedral) z Nowego Teatru im. Witkacego w Słupsku. Tytułowa Ciemna Woda to trochę wieś, trochę miasto. Księdzu marzy się wystawienie Pasji. Burmistrz nie jest przekonany do pomysłu, lecz ulega, kiedy Ksiądz kusi go wizją dużego artykułu w Gościu Niedzielnym. Jezusa zagra Dawid - uczeń miejscowego liceum, którego z różnych powodów wielu ludzi nie lubi. Na domiar złego we wsi niespodziewanie zjawiają się Uchodźcy. Występują m.in. Paulina Fonferek, Krzysztof Kluzik, Aleksander Kurzak.

Na 9 i 10 kwietnia przewidziane są pokazy przedstawienia „Wujaszek Wania” Antona Czechowa w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej, z Teatru Ludowego w Krakowie. Jak zauważają twórcy spektaklu, cała złożoność psychologiczna bohaterów dramatu, ich rozterki, tęsknoty, paradoksalnie, doskonale rymują się z dylematami i kondycją współczesnego człowieka, który nagle stanął w obliczu wyborów ostatecznych, został zmuszony do postawienia pytań fundamentalnych. Grają m.in. Kajetan Wolniewicz, Roksana Lewak, Maja Pankiewicz, Barbara Szałapak.

21 i 22 kwietnia odbędą się prapremierowe pokazy gospodarzy - zrealizowanej specjalnie na festiwal „Marii” Radosława Paczochy, w reżyserii Adama Orzechowskiego. Spektakl inspirowany jest postacią i losami łodzianki Marii Kwaśniewskiej. To sportsmenka, medalistka olimpijska, bohaterka wojenna, kobieta, która miała odwagę przeciwstawić się Hitlerowi, ale przede wszystkim osoba, która uratowała setki ludzi od zagłady. 23 kwietnia zaś kolejna prapremiera - koprodukcja Teatru Powszechnego w Łodzi i Teatru Powszechnego w Warszawie - „Imagine” do scenariusza i w reżyserii Krystiana Lupy. Artysta zabierze nas w podróż do świata kontrkultury, czasów tożsamościowej i kulturowej rewolucji przełomu lat 60. i 70 XX wieku. Krystian Lupa wychodząc od słów piosenki Johna Lennona „Imagine”, zadaje pytanie o żywotność utopii w dzisiejszym świecie, zwłaszcza idei New Age, wizji świata bez wojen, państw, własności i nienawiści. W obsadzie znaleźli się: Karolina Adamczyk, Grzegorz Artman, Michał Czachor, Anna Ilczuk, Andrzej Kłak, Michał Lacheta, Mateusz Łasowski, Karina Seweryn, Piotr Skiba, Ewa Skibińska, Julian Świeżewski i Marta Zięba.

24 kwietnia odbędzie się konferencja „Krystian Lupa. Artysta. Wizjoner” - poświęcona twórczości Krystiana Lupy (moderatorem będzie Jacek Cieślak). W wydarzeniu (w formie hybrydowej) wezmą udział artystki i artyści, którzy współtworzyli i współtworzą teatr Krystiana Lupy, dyrektorzy scen, na których powstały i powstają jego wybitne inscenizacji, a także światowych festiwali oraz teoretycy teatru, krytycy i recenzenci. Teksty wystąpień oraz zapis wideo konferencji zostaną opublikowane w formie specjalnego wydawnictwa, ilustrowanego rysunkami Krystiana Lupy.

Organizatorzy zaplanowali też projekcje zapisów dwóch spektakli w reżyserii Krystiana Lupy, które zrealizował w ostatnim czasie poza Polską. 26 kwietnia zobaczymy „Austerlitz” na podstawie powieści W.G. Sebalda, z Państwowego Młodzieżowego Teatru w Wilnie (spektakl w języku litewskim prezentowany z polskimi napisami). U progu drugiej wojny światowej matka wysyła pięcioletniego Jacquesa Austerlitza z Pragi do Londynu, gdzie zostaje adoptowany przez walijskich protestantów. Dorasta nie znając swojego prawdziwego nazwiska i kraju pochodzenia, a po latach - jako dorosły mężczyzna - rozpoczyna długą wędrówkę, w której przyjdzie mu zejść na samo dno swojej duszy i zmierzyć się z traumą, wierząc, że na końcu tej drogi znajdzie klucz do zrozumienia własnej tożsamości.

A 27 kwietnia pokazany zostanie „Dziennik szaleńca”, na podstawie utworu Lu Xuna, zrealizowany w Chinach przez Propel Performing Arts & Media Co., Ltd. Napisane w 1918 roku opowiadanie - uznawane za początek współczesnej literatury chińskiej - opisuje duchowe przebudzenie naukowca, odrzuconego przez wszystkich wokół na skutek jego nawracającego obłąkania (spektakl prezentowany w języku chińskim z polskimi napisami).

W trakcie festiwalu będzie można też zobaczyć ekspozycję rysunków Krystiana Lupy oraz wystawę „Krystian Lupa. Wizje. Wglądy”, którą przygotowują Magda Kulesza i Krzysztof Kelm. Będzie to próba zaprezentowania dzisiejszej publiczności scen z przedstawień dawno minionych. - Z dziesiątek godzin zarejestrowanych spektakli Krystiana Lupy wybraliśmy te sceny, które nas dotknęły swoją siłą i pięknem. Wystawę uzupełniają fotografie artysty, które czasem mówią więcej niż słowa - zapowiadają autorzy ekspozycji.

Sprzedaż biletów na XXVIII Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych rozpocznie się we wtorek 22 lutego o godz. 14.30 - online, w kasie biletowej i w biletomacie w Galerii Łódzkiej.