Edward Norton gościem Transatlantyk Festival 2017 w Łodzi

Na Festiwalu Transatlantyk będzie można zobaczyć trzy produkcje, w których wystąpił Edward Norton. Zaplanowano projekcję filmu "Fight Club", "Lęk pierwotny" oraz oskarowy "Birdman".

Norton karierę zaczął późno, bo jako 25-latek, drugoplanową rolą w „Lęku pierwotnym” Gregory'ego Hoblita. Trudno sobie jednak wyobrazić bardziej spektakularny początek. Na castingu do „Lęku pierwotnego” aktor pokonał 2000 rywali. Rok później otrzymał już nominację do Oscara za swój aktorski debiut, a w dorobku współpracę z Milošem Formanem („Skandalista Larry Flynt”) i Woodym Allenem („Wszyscy mówią: kocham cię”).

Zobacz też:Transatlantyk 2017 w Łodzi pod hasłem Siła Kobiety

W kolejnych latach Norton ugruntował swoją pozycję w Hollywood znakomitymi rolami w „25. godzinie” Spike'a Lee, „Iluzjoniście” Neila Burgera czy „Królestwie Niebieskim” Ridleya Scotta. Widzowie najbardziej pamiętają jednak dwa jego inne wcielenia: brutalnego skinheada w „Więźniu nienawiści” Tony'ego Kaya oraz zmęczonego życiem bezimiennego narratora „Fight Clubu” Davida Finchera. Ten drugi obraz szybko stał się filmem kultowym, a dla pokolenia widzów urodzonych na przełomie lat 70. i 80. także jednym z ważniejszych tytułów tej dekady.

Norton od lat udziela się społecznie. Dwa lata temu pod wpływem jego apelu internauci w kilka dni zebrali 400 tysięcy dolarów dla Syryjczyka, który stracił całą rodzinę podczas nalotu bombowego. Razem z żoną, producentką Shauną Robertson, Norton jest współzałożycielem organizacji CrowdRise, która m.in. wsparła finansowo rodziny ofiar zamachu terrorystycznego w Bostonie. Działa na rzecz ekologii, wspierając choćby fundację Water For People, która walczy z brakiem wody pitnej na świecie.

**Czytaj:

**

Edward Norton jest powszechnie oceniany przez krytyków jako jeden z najwybitniejszych aktorów Hollywood. Na ekranie pojawia się rzadko, wybierając tylko propozycje, w które może się zaangażować całym sercem. Dla filmu jest w stanie zrobić naprawdę wiele – do roli w „Fight Clubie” nauczył się produkować mydło, a przed kamerą z Bradem Pittem wymieniał podobno prawdziwe ciosy.

Tegoroczna, siódma już edycja Transatlantyku odbędzie się w Łodzi w dniach 14-21 lipca. Organizatorzy przygotowują dla widzów ponad 300 projekcji fabuł i dokumentów z całego świata. Hasłem tegorocznego festiwalu jest „Siła kobiety”. W programie znajdziemy filmy kręcone przez kobiety i o kobietach oraz szereg wydarzeń związanych z tym tematem. Zapraszamy również na jedyne w Polsce Kino Kulinarne, z wyjątkowym programem tworzonym we współpracy z Berlinale. Na festiwalową publiczność czeka plenerowe Kino Łóżkowe (Łóżkoteka), uznane przez amerykański serwis BuzzFeed za jedno z 10 najwspanialszych kin na świecie. Po raz kolejny odbędą się dwa prestiżowe międzynarodowe konkursy kompozytorskie – Transatlantyk Instant Composition ContestTM i Transatlantyk Film Music CompetitionTM, które co roku przyciągają na festiwal młodych kompozytorów muzyki filmowej z całego świata. I jeszcze nowość tej edycji: filmowe premiery prezentowane w sekcjach Panorama oraz Docs powalczą o nagrodę w wysokości 40 000 PLN.

Czytaj:Transatlantyk 2017. Kino Łóżkowe tegorocznego festiwalu stanie w Pasażu Schillera [WIZUALIZACJE]

Wybrane tytuły z filmografii Edwarda Nortona:

„Lęk pierwotny” / „Primal Fear”, reż. Gregory Hoblit (1996)
„Skandalista Larry Flynt” / „The People vs Larry Flynt”, reż. Milos Forman (1996)
„Wszyscy mówią: kocham cię” / „Everyone Says: I Love You”, reż. Woody Allen (1996)
„Więzień nienawiści” / „American History X”, reż. Tony Kaye (1998)
„Podziemny krąg” / „Fight Club”, reż. David Fincher (1999)
„Rozgrywka” / „The Score”, reż. Frank Oz (2001)
„25. godzina” / „25th Hour”, reż. Spike Lee (2002)
„Frida”, reż. Julie Taymor (2003)
„Królestwo niebieskie” / „Kingdom of Heaven”, reż. Ridley Scott (2005)
„Iluzjonista” / „The Illusionist”, reż. Neil Burger (2006)
„Hulk”, reż. Ang Lee (2008)
„Kochankowie z Księżyca” / „Moonrise Kingdom”, reż. Wes Anderson (2012)
„Birdman”, reż. Alejandro Gonzalez Inarritu (2014)
„Grand Budapest Hotel”, reż. Wes Anderson (2014)
„Ukryte piękno” / „Collateral Beauty”, reż. David Frankel (2016)

Nagrody i wyróżnienia dla Edwarda Nortona:

nominacja do Oscara za najlepszą rolę pierwszoplanową: „Więzień nienawiści” (1999)
2 nominacje do Oscara za najlepszą rolę drugoplanową: „Lęk pierwotny” (1997), „Birdman” (2015)
Złoty Glob za najlepszą rolę drugoplanową: „Lęk pierwotny” (1997)
nominacja do Złotego Globu za najlepszą rolę drugoplanową: Birdman (2015)
2 nominacje do nagrody BAFTA za najlepszą rolę drugoplanową: „Lęk pierwotny” (1997), „Birdman” (2015)
2 nominacje do Złotych Saturnów za najlepszą rolę drugoplanową: „Lęk pierwotny” (1997), „Birdman” (2015)
Złoty Satelita za najlepszą rolę w dramacie: „Więzień nienawiści” (1999)
4 nominacje do Złotych Satelitów za najlepszą rolę w dramacie: „Zakazany owoc” (2000), „25. godzina” (2002), „Królestwo niebieskie” (2005), „Birdman” (2015)

Opisy filmów z Edwardem Nortonem:

Lęk pierwotny

USA, thriller, 1996, 129 min.

reż. Gregory Hoblit

wyst. Richard Gere, Edward Norton, Laura Linney

Chyba każdy aktor marzy o takim debiucie - pierwsza poważna rola i od razu nominacja do Oscara oraz Złoty Glob! Wielu po takim sukcesie osiadłoby na laurach, ale nie Edward Norton. On ”Lęk pierwotny” potraktował jako uzasadnienie wyboru swojej życiowej drogi. Jeśli jeszcze przedtem miał jakiekolwiek wątpliwości, czy aktorstwo to na pewno właściwy kierunek, film Gregory’ego Hoblita rozwiał je raz na zawsze.

W ”Lęku pierwotnym” Norton wciela się w rolę Aarona Stamplera, młodego człowieka podejrzanego o dokonanie brutalnej zbrodni. Jego obrońcą będzie Martin Vail (Richard Gere), cyniczny prawnik, który każdą kolejną sprawę traktuje jako okazję do zdobycia popularności. Przebywającemu w areszcie chłopakowi proponuje bezpłatne usługi, by tylko zdobyć tę sprawę, o której mówi cały kraj. Ale im dłużej się nią zajmuje, tym mocniej cynizm ustępuje miejsca dociekliwości. Vail odkrywa, że ofiara - arcybiskup Chicago - miała za sobą bardzo mroczną przeszłość…

Fight Club

USA, sensacyjny, 1999, 139 min.

reż. David Fincher

wyst. Edward Norton, Brad Pitt, Helena Bonham Carter

Tuż po premierze okrzyknięty rozczarowaniem sezonu. Lata później zwrot o 180 stopni - film Davida Finchera do dziś uchodzi za jedno z najważniejszych i najlepszych dzieł amerykańskiego kina lat 90. Skąd tak ostra recepcja, gdy ”Podziemny krąg” wchodził do kin? To po prostu obraz wyprzedzający swoją epokę.

Film jest ekranizacją skandalizującej powieści Chucka Palahniuka. Bezimienny narrator (Norton) cierpi na chroniczną bezsenność i jest całkowicie znudzony swym dotychczasowym życiem. Do czasu, gdy spotyka charyzmatycznego Tylera Durdena, sprzedawcę mydła o dość pokrętnej filozofii życia... Uważa on bowiem, że samodoskonalenie jest dla słabeuszy, a tym, co rzeczywiście sprawia, że warto żyć jest samodestrukcja. Kiedy mieszkanie Jacka zostaje kompletnie zniszczone w wyniku tajemniczego wybuchu, Tyler oferuje mu gościnę. Spotykają się w barze, piją na umór i wszczynają bójkę na gołe pięści, która nieoczekiwanie przynosi im ogromną satysfakcję. Wkrótce cotygodniowe walki stają się celem ich życia i przyciągają coraz to nowych zwolenników.

To dzieło mocne, anarchizujące i nihilistyczne, ale zarazem niezwykle zabawne i fantastycznie nakręcone; David Fincher użył w ”Podziemnym kręgu” technicznych rozwiązań, które przy okazji wkomponował jako element scenariusza - jak chociażby dość obrazoburcza scena w kinie. „Podziemny krąg” jest przy tym prawdziwą Biblią dla wszystkich buntowników, którzy pragną sprzeciwić się systemowi. Fincher i Palahniuk pokazali, że to wbrew pozorom całkiem proste, ale konsekwencje tego mogą być poważniejsze, niż się spodziewamy. Choćby dlatego szlagier Pixies ”Where is my mind” w końcowej scenie filmu wybrzmiewa aż tak ironicznie…

Birdman

USA, komediodramat, 2015, 119 min.

reż. Alejandro Gonzalez Innaritu

wyst. Michael Keaton, Edward Norton, Emma Stone

To chyba najbardziej ekstrawagancki obraz, jaki kiedykolwiek został uhonorowany Oscarem w kategorii ”Najlepszy film roku”. Akcja rozgrywa się na pograniczu snu i jawy, a całość stylizowano na obraz nakręcony jednym, dwugodzinnym ujęciem (w rzeczywistości twórcy zastosowali nowoczesne tricki komputerowe, które pomogły stworzyć taką iluzję). Zabieg jest stosowany w kontekście zaburzeń psychicznych bohatera, część filmu dzieje się przecież tylko w jego głowie. Ma też sporo wspólnego z umownością miejsca, czasu i akcji w teatrze, z którym bezpośrednio jest związany scenariusz - wszak główny bohater chce wystawić sztukę na Broadwayu…

”Birdman” opowiada o tragikomicznych perypetiach aktora, który niegdyś zyskał sławę jako bohater serii hollywoodzkich filmów o komiksowym superbohaterze, a teraz próbuje wystawić sztukę we własnej adaptacji i reżyserii, z sobą samym w roli głównej. Jeśli chce doprowadzić do premiery, musi stawić czoło licznym przeciwnościom losu i własnemu ego, odzyskać zaufanie bliskich, odbudować zrujnowaną karierę, a przy okazji odnaleźć siebie. Cztery Oscary, dwa Złote Globy i aż 100 (tak!) innych nagród filmowych; ”Birdman” jak mało który film bieżącej dekady został wręcz obsypany wyróżnieniami.