EKSPERT RADZI: Jak przygotować pozew zbiorowy?

Postępowanie grupowe to postępowanie cywilne w sprawach, w których dochodzone są roszczenia jednego rodzaju, przez co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Postępowanie grupowe może się toczyć wyłącznie w pewnych rodzajach spraw, m.in. o roszczenia konsumentów, czyli również w przypadku zawarcia przez osoby fizyczne umów o świadczenie usług z operatorem telekomunikacyjnym.

Żeby dochodzić roszczeń w postępowaniu grupowym, trzeba zebrać grupę co najmniej 10 osób poszkodowanych w ten sam sposób przez ten sam podmiot. Grupa wybiera swojego reprezentanta, który wytacza powództwo. Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów. W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego (chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym).

Pozew zbiorowy powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;  
3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;  
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;  
5) wymienienie załączników;
6) wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym; 
7) wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1 (tzn. roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej), a w przypadku roszczeń pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrup; 
8) w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup; 
9) oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy. 

Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika. 

Pozew składa się do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę pozwanego. Sąd rozstrzyga na rozprawie o dopuszczalności postępowania grupowego i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym. W przeciwnym razie sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Wówczas ma miejsce zwykły proces sądowy, którego zwieńczeniem jest wydanie wyroku.

W sentencji wyroku należy wymienić wszystkich członków grupy lub podgrupy, zaś w wyroku zasądzającym świadczenie pieniężne należy ustalić, jaka kwota przypada każdemu członkowi grupy lub podgrupy (wyciąg z takiego wyroku jest tytułem egzekucyjnym).

Trzeba jednak wskazać, że wyrok wydany w postępowaniu grupowym wcale nie musi mieć identycznej treści względem każdego członka grupy - względem jednych członków grupy może to być wyrok uwzględniający powództwo, względem innych - oddalający (np. gdy doszło do przedawnienia roszczeń tych osób).

Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu grupowym wynosi 2 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.