Historia wyborów do Łódzkiej Rady Miejskiej była wyjątkowo burzliwa

Anna Gronczewska

Łodzianie mają już za sobą wybór prezydenta miasta i radnych. W wielu miastach i gminach odbędzie się wyborcza dogrywka. W jakiej atmosferze odbywały się przed wojną wybory do Rady Miasta Łodzi? Kto wygrał i w jaki sposób wybierano prezydentem?

Pierwsze po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wybory do Rady Miasta Łodzi odbyły się 23 lutego 1919 roku. Wzięło w nich udział blisko 90 proc. łodzian uprawnionych do głosowania. Głosowali na dziewiętnaście list wyborczych. W wyborach zwyciężyła Polska Partia Socjalistyczna. Tuż za nią uplasował się Narodowy Związek Robotniczy, trzeci był Żydowski Centralny Komitet Robotniczy, a czwarte Zjednoczenie Niemieckich Robotników i Inteligencji Pracującej. PPS miała 25 radnych, NZR - 16, Żydzi - 19, a Niemcy - siedem. Pierwszy prezydentem Łodzi rada wybrała Aleksego Rżewskiego z PPS. Kolejne wybory samorządowe miały miejsce w 1923 roku. Zagłosowało około 70 proc. łodzian. Wybory wygrał blok Narodowej Demokracji i Chrześcijańskiej Demokracji, który występował pod nazwą Chrześcijańskiej Jedności Narodowej. Uzyskał 24 mandaty. Narodowa Partia Robotnicza miała 20 radnych, a PPS tylko dziewięć. Pięciu przedstawicieli miała Niemiecka Partia Pracy. Dzięki mediacjom biskupa Wincentego Tymienieckiego dwa zwycięskie ugrupowania zawiązały koalicję. Przewodniczącym Rady Miejskiej został Bolesław Fichna z NPR, a prezydentem Marian Cynarski z CHJN. Cynarski został zamordowany na schodach swej kamienicy w kwietniu 1927 roku. Nie doczekał więc wyborów do Rady Miasta, które odbyły się w październiku. Pierwotnie miały być latem 1926 roku, ale Przewrót Majowy sprawił, że ich termin został zmieniony.