Jak powstaje młody las iglasty

Jak powstaje młody las iglasty

Produkcja sadzonek drzew iglastych to długi i skomplikowany proces, który zaczyna się od pozyskania szyszek. Szyszki zbiera się na dwa sposoby:

- z drzew ściętych w drzewostanach nasiennych gospodarczych, czyli w lasach, które zostały przebadane i wyznaczone do zbioru szyszek z przeznaczeniem na uzyskanie nasion,

- z drzew stojących – szyszki zrywane są przez specjalnie przeszkolonych pracowników z drzew o wybitnie dobrej jakości, gwarantujących podobne właściwości kolejnym pokoleniom; najczęściej dzieje się to w drzewostanach nasiennych wyłączonych.

W obu przypadkach szyszki są zbierane pod nadzorem specjalisty, aby uniknąć zbioru z nieznanych lub słabych jakościowo drzewostanów.

Zebrane szyszki jodły, modrzewia, świerka i sosny dostarczane są przez nadleśnictwa do regionalnej wyłuszczarni (w Lasach Państwowych jest ich 27), gdzie najpierw oczyszcza się szyszki z pozostałości igliwia i kawałków gałązek, a także usuwa się niewykształcone lub uszkodzone szyszki. Po oczyszczeniu szyszki składowane są w specjalnych skrzyniach ustawionych w przewiewnych miejscach, co ma zapobiec ich pleśnieniu.

Każda partia szyszek przechowywana jest oddzielnie, gdyż wymaga tego obowiązek oddzielnego ewidencjonowania nasion w zależności od pochodzenia. Nie można zatem mieszać ze sobą szyszek zebranych w różnych rejonach lasu.

Po wstępnym poduszeniu szyszki poddawane są obróbce termicznej w tzw. szafie wyłuszczarskiej. Jest to specjalne urządzenie, w którym można regulować zarówno temperaturę jak i wilgotność. Szyszki podgrzewa się do temperatury około 40 stopni C, jednocześnie obniżając wilgotność do blisko 12 procent. Po mniej więcej dwóch dobach szyszki otwierają się (a opisując dokładniej - rozchylają się łuski nasienne), dzięki czemu ukryte w nich nasiona mogą swobodnie wypaść.

Niektóre rodzaje szyszek mają swoje odrębne wymagania - na przykład modrzew wymaga kilkukrotnego cyklu podsuszania, zaś jodły szyszki rozpadają się samoistnie, pozostawiając jedynie trzpień.

Po wyjęciu z szafy łuszczarskiej szyszki trafiają do bębna, który obracając się, ułatwia wysypanie się nasion z szyszek.

Po ostatecznym oddzieleniu nasion od szyszek same nasiona poddaje się (w specjalnej maszynie) procesowi usunięcia skrzydełek. Trzeba bowiem wiedzieć, że każde nasiono drzew iglastych posiada skrzydełko działające jak żagiel, które w normalnych warunkach umożliwia przemieszczanie się nasion pod wpływem wiatru.

W warunkach produkcji szkółkarskiej skrzydełka są niepotrzebne, gdyż wysiew nasion odbywa się sztucznie (ręcznie lub mechanicznie) we wcześniej przygotowane miejsca w szkółce leśnej.

Końcowym etapem wyłuszczenia jest podsuszenie nasion do wymaganego poziomu wilgotności, zapakowanie ich w woreczki foliowe i złożenie w komorze chłodniczej, gdzie czekają na wydanie na szkółkę celem wysiewu.

Siew może być mechaniczny lub ręczny. Po wykiełkowaniu sadzonki z gleby i uzyskaniu przez nią odpowiedniej wielkości, młoda roślinka wędruje do lasu, gdzie zostaje posadzona

na odpowiednim dla jej gatunku siedlisku. W ten sposób powstaje nowe pokolenie lasu.