Osoby, które chcą uzyskać prawne potwierdzenie statusu osoby niepełnosprawnej, umożliwiające korzystanie z przewidzianych dla nich świadczeń i przywilejów, powinny zgłosić się do powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (lub ośrodka pomocy społecznej albo powiatowego centrum pomocy rodzinie).
Zacznijmy od pobrania formularza wniosku i zaświadczenia lekarskiego oraz zorientowania się w szczegółach obowiązującej w danym powiecie procedury. Następnie należy wypełnić wniosek, uzyskać wpisy lekarza rejonowego i lekarzy specjalistów, którzy prowadzą leczenie lub załączyć kopie posiadanej dokumentacji - zwłaszcza jeśli się posiada orzeczenie dawnej Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia o grupie inwalidzkiej lub orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do pracy. Kompletny wniosek wraz z załącznikami (dokumentami dotyczącymi stanu zdrowia lub/i stopnia niezdolności do pracy) składa się w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności.
Skład orzekający może wydać orzeczenie o niepełnosprawności bez uczestnictwa osoby zainteresowanej w przypadku, gdy przewodniczący składu orzekającego uzna dokumentację medyczną za wystarczającą do wydania orzeczenia o stanie zdrowia - jeśli osoba ta, w związku z ciężką, przewlekłą chorobą lub pobytem w szpitalu, ma ograniczoną możliwość poruszania się.
Powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenia o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnospra-wności. W przypadku dzieci do 16. roku życia orzeka się o niepełnosprawności bez uwzględnienia jej stopnia.
Zespół może orzec jeden z trzech stopni niepełnosprawności:
Znaczny. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Umiarkowany. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.
Lekki. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w istotny sposób obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jakie wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenie w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować za pomocą wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
Po uzyskaniu decyzji o stopniu niepełnosprawności należy zwrócić się o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej - legitymacja ta jest rodzajem dowodu tożsamości (ze zdjęciem) i ułatwia wszelkie formalności związane z dostępem do uprawnień dla osób niepełnosprawnych.
Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności
Od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności przysługuje odwołanie do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni od daty doręczenia. Jeśli w ocenie osoby zainteresowanej orzeczenie wojewódzkiego zespołu będzie również niekorzystne, można złożyć odwołanie do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych z wnioskiem o powołanie biegłego z odpowiedniej dziedziny medycyny. Postępowanie odwoławcze przed sądem jest wolne od opłat i nie wymaga pomocy adwokata.
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie może być podstawą do ubiegania się o rentę z ubezpieczenia społecznego (z tytułu niezdolności do pracy). Warunkiem uzyskania renty jest bowiem orzeczenie wydane przez lekarza orzecznika ZUS.
Orzeczenie w celu ustalenia prawa do renty
Postępowanie rozpoczyna się na wniosek osoby występującej o świadczenie, np. o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku - oprócz dokumentów uzasadniających prawo do świadczenia i jego wysokości - trzeba dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba ubiegająca się o świadczenie, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku,
- wywiad zawodowy dotyczący charakteru i rodzaju pracy,
- dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia.
Lekarz ocenia niezdolność do pracy, jej stopień, a także ustala datę powstania niezdolności do pracy, przewidywany okres trwania niezdolności do pracy, celowość ew. przekwalifikowania zawodowego.
Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku oraz po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia. Do orzeczenia można wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni. Z kolei od decyzji komisji ZUS przysługuje odwołanie do sądu pracy.
Jakie są kody niepełnosprawności
01-U - upośledzenie umysłowe
02-P - choroby psychiczne
03-L - zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu
04-O - choroby narządu wzroku
05-R - upośledzenie narządu ruchu
06-E - epilepsja
07-S - choroby układu oddechowego i krążenia
08-T - choroby układu pokarmowego
09-M - choroby układu moczowo-płciowego
10-N - choroby neurologiczne
11-I - inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia
enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego.
Zasiłek pielęgnacyjny
Niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym lub znacznym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny. Przysługuje on obecnie w wysokości 184,42 zł miesięcznie, niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie. Rząd zaproponował, aby kwota zasiłku pielęgnacyjnego została podwyższona od 1 listopada 2019 r. do 215,84 zł.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków związanych z zapewnieniem opieki i pomocy innej osoby.
Zasiłek przysługuje też każdej osobie, bez względu na stan zdrowia, która skończyła 75 lat. Świadczenie to nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
Podczas gdy dodatek pielęgnacyjny wypłacany jest przez ZUS, zasiłek pielęgnacyjny to domena ośrodka pomocy społecznej. Aby go otrzymać, trzeba złożyć wniosek w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?