Jak wyjechać do sanatorium? [PORADNIK]

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe dofinansowywane przez NFZ wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Bierze przy tym pod uwagę stan zdrowia, wskazania i przeciwwskazania. Tych ostatnich jest sporo. Należą do nich m.in. niektóre rodzaje nowotworów, osteoporoza ze świeżym złamaniem, otyłość z cukrzycą powikłaną zmianami naczyniowymi.

Szczegółowy katalog przeciwwskazań i wskazań do leczenia uzdrowiskowego został zawarty w załączniku nr 1 do rozporządzenia ministra zdrowia z 5 stycznia 2012 roku (Dz. U. poz. 14). Żeby ocenić stan zdrowia, lekarz zwykle kieruje osobę mającą wyjechać do sanatorium na podstawowe badania: morfologię, OB, rentgen płuc, EKG, badanie moczu.

Wystawione skierowanie należy złożyć w wojewódzkim oddziale NFZ. Skierowanie przesyła tam lekarz bądź sam pacjent. NFZ zaleca, by w prawym dolnym rogu koperty ze skierowaniem umieścić napis: "SKIEROWANIE NA LECZENIE UZDROWISKOWE".

Ocenę celowości skierowania przeprowadza następnie lekarz specjalista w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej NFZ. Jeśli uzna, że są podstawy do kuracji, wskaże rodzaj i miejsce leczenia uzdrowiskowego. Jeśli lekarz z NFZ stwierdzi przeciwwskazanie lub brak wskazań do leczenia uzdrowiskowego, skierowanie zwracane jest lekarzowi, który je wystawił wraz z podaniem przyczyny odmowy potwierdzenia skierowania. Fundusz powiadamia również pisemnie pacjenta. Od decyzji nie można się odwołać.

O terminie wyjazdu pacjent jest powiadamiany przez NFZ nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem turnusu. Swoje miejsce w kolejce do wyjazdu można też śledzić na bieżąco w wyszukiwarce internetowej pod adresem: https://skierowania.nfz.gov.pl/. Na leczenie uzdrowiskowe zwykle czeka się przez kilkanaście miesięcy od dnia złożenia skierowania.

Osoby, które nie mają zobowiązań wymuszających planowanie wyjazdu z wyprzedzeniem, mogą dowiadywać się w swoim oddziale NFZ o możliwość skorzystania z tzw. zwrotów, czyli skierowań, z których z różnych przyczyn nie mogli skorzystać inni pacjenci, a termin do rozpoczęcia leczenia jest krótszy niż 14 dni. Pamiętajmy, że w przypadku osób dorosłych zalecane jest korzystanie z ambulatoryjnego i sanatoryjnego leczenia uzdrowiskowego oraz rehabilitacji w sanatorium uzdrowiskowym nie częściej, niż raz na 18 miesięcy.

W przypadku rezygnacji z leczenia uzdrowiskowego należy bezzwłocznie zwrócić skierowanie do oddziału NFZ. Każda rezygnacja powinna być uzasadniona i udokumentowana pisemnie. ZUS od 1996 roku realizuje program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Co roku kilkadziesiąt tysięcy osób korzysta z bezpłatnej rehabilitacji w ramach tego programu. Rehabilitacja może mieć formę ambulatoryjną albo stacjonarną. W przypadku tej drugiej, kuracjusz będzie mógł spędzić ponad trzy tygodnie w sanatorium.

Na rehabilitację kierowane są osoby zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy, ale rokujące odzyskanie tej zdolności po przeprowadzeniu rehabilitacji. Celem kuracji jest poprawienie stanu zdrowia tych osób i przywrócenie im zdolności do podjęcia pracy. ZUS wydaje pieniądze na rehabilitację, by - w założeniu - zaoszczędzić na wypłacie rent.

Nie oznacza to jednak, że osoba wysłana na rehabilitację nie ma szansy na otrzymanie renty chorobowej. Orzecznik oceniający stan zdrowia osoby wnioskującej o rentę będzie bowiem oceniał jej stan zdrowia w aspekcie możliwości kontynuowania pracy. Sam fakt, że korzystała ona z turnusu rehabilitacyjnego, nie będzie miał wpływu na wydanie orzeczenia o niezdolności do pracy lub też odmowę wydania takiego orzeczenia.

Koszt pobytu, który pokrywa ZUS, obejmuje całodobową opiekę medyczną, zabiegi lecznicze, zakwaterowanie i wyżywienie. Zakład ubezpieczeń refunduje także koszt podróży do ośrodka rehabilitacyjnego z miejsca zamieszkania i z powrotem najtańszym środkiem komunikacji publicznej.

Program rehabilitacji skierowany jest do osób ubezpieczonych:

- zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy,
- uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu podstawy do ubezpieczenia chorobowego albo wypadkowego,
- pobierających rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy, które rokują jednocześnie odzyskanie zdolności do pracy po przeprowadzeniu rehabilitacji.

Rehabilitacja lecznicza prowadzona jest kompleksowo. Jej program jest ukierunkowany zarówno na leczenie schorzenia, które było przyczyną skierowania na rehabilitację, jak i schorzeń współistniejących. Obecnie w systemie stacjonarnym na rehabilitację kierowane są osoby ze schorzeniami: narządu ruchu, układu krążenia, układu oddechowego, psychosomatycznymi i onkologicznymi po operacjach gruczołu piersiowego. W systemie ambulatoryjnym rehabilitowane są zaś osoby ze schorzeniami narządu ruchu i układu krążenia.

Te ostatnie schorzenia rehabilitowane są ambulatoryjnie, między innymi z wykorzystaniem telemedycznego monito#rowania - podstawowym elementem tego programu jest samodzielny trening fizyczny wykonywany przez pacjenta w domu pod nadzorem lekarza z ośrodka rehabilitacyjnego. O tym, czy osoba ze schorzeniami narządu ruchu bądź układu krążenia będzie rehabilitowana w systemie stacjonarnym, czy ambulatoryjnym, decyduje ZUS.

O skierowaniu danej osoby na kurację do ośrodka rehabilitacyjnego decyduje lekarz orzecznik ZUS. Jeśli potwierdzi on w stosownym orzeczeniu, że istnieje potrzeba rehabilitacji leczniczej, orzeczenie to będzie podstawą skierowania na rehabilitację. Lekarz orzecznik może z własnej inicjatywy wydać orzeczenie będące podstawą do skierowania na rehabilitację podczas orzekania w sprawie niezdolności do pracy do celów rentowych, przy okazji kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, a także podczas orzekania o okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.

Orzeczenie takie może także zostać wydane przez orzecznika na wniosek lekarza prowadzącego leczenie danej osoby. Na stronie internetowej www.zus.pl można znaleźć przykładowy wniosek, ale jego wzór nie jest wiążący. Lekarz wystawiający wniosek powinien jednak pamiętać, by podać w nim: imię i nazwisko chorego, numer PESEL, adres zamieszkania wraz z numerem telefonu i rozpoznanie medyczne w języku polskim. Musi także zawrzeć we wniosku swoją opinię co do rokowania odzyskania zdolności chorego do wykonywania pracy po rehabilitacji.

Wniosek o przeprowadzenie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej może wystawić każdy lekarz prowadzący leczenie. Wniosek składa się w dowolnej jednostce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli lekarz orzecznik przychyli się do wniosku lekarza prowadzącego, chory otrzyma zawiadomienie o skierowaniu do ośrodka rehabilitacyjnego.

Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym trwa 24 dni. Ordynator ośrodka rehabilitacyjnego za zgodą ZUS może jednak podjąć decyzję o jej przedłużeniu lub skróceniu. Zrobi to w razie:

- pozytywnego rokowania co do odzyskania zdolności do pracy w przedłużonym czasie trwania rehabilitacji,
- wcześniejszego przywrócenia zdolności do pracy,
- zaistnienia innych przyczyn leżących po stronie osoby skierowanej na rehabilitację.