Jak zadbać o nerki [PORADNIK]

Nasze nerki filtrują codziennie nawet 1500 litrów krwi. Ich praca trwa 24 godziny na dobę. W tym czasie:

• usuwają z organizmu toksyczne substancje przemiany materii,
• utrzymują równowagę substancji mineralnych oraz bilans płynów,
• utrzymują prawidłowe ciśnienie krwi,
• pomagają w tworzeniu czerwonych ciałek krwi,
• biorą udział w wytwarzaniu tzw. aktywnej witaminy D, odpowiedzialnej za zdrowe kości

Ryzyko choroby nerek można zmniejszyć, stosując właściwą dietę i prowadząc odpowiedni tryb życia.

Dla pracy nerek niezwykle ważne jest picie wody - dostarczamy im w ten sposób niezbędnego do działania paliwa. Według zaleceń, powinniśmy wypijać około 2-3 litrów dziennie, czyli około 8-12 szklanek. W zalecanej dawce trzeba uwzględnić nie tylko czystą wodę, ale także inne napoje i pokarmy, które ją zawierają - ok. 20-30 proc. zapotrzebowania na wodę znajduje się w codziennych posiłkach, chociaż w gruncie rzeczy wszystko zależy od naszej diety.

Szkodliwy dla pracy nerek jest siedzący tryb życia. Powinniśmy ćwiczyć przynajmniej 2-3 razy w tygodniu po 30 minut. Najlepiej znaleźć taką dyscyplinę sportu, która będzie sprawiała nam przyjemność. Jeśli takiej nie znajdziemy, wpiszmy do grafiku dodatkowych zajęć półgodzinny co najmniej marsz.

Osoby znajdujące się w grupie ryzyka powinny pamiętać o regularnych badaniach - o pomiarach cukru i ciśnienia tętniczego (prawidłowe ciśnienie zawiera się w granicach 120/75 - 140/90 mmHg).

Ważne jest też ograniczenie soli (maksymalnie 1 łyżeczka dziennie) i rzucenie palenia.

Zły wpływ na nerki mogą mieć też niektóre leki, dostępne w aptece bez recepty - warto więc uważnie przeczytać ulotkę.

Osoby chorujące na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze, cierpiące na otyłość oraz pochodzące z rodziny, gdzie występowały problemy z nerkami, powinny być pod stałą opieką lekarza. Jest to bardzo ważne, ponieważ u wielu pacjentów choroby nerek przebiegają bezobjawowo przez kilka, a nawet kilkanaście lat.

Świadomość, że znajdujemy się w grupie ryzyka, powinna skłonić nas zatem do odpowiednio wczesnej wizyty u lekarza i wykonanie badań kontrolnych - moczu z oznaczeniem stężenia kreatyniny we krwi.

Kiedy nerki stają się mniej sprawne w wypełnianiu swoich czynności, mówimy o ich niewydolności. Może mieć ona postać ostrą lub przewlekłą. Ostra niewydolność nerek oznacza nagłe upośledzenie ich czynności. Przyczyną może być zmniejszenie przepływu krwi przez nerki, uszkodzenie ich miąższu bądź utrudnienie wydalania moczu. Najczęściej do ich powstania przyczynia się nagła utrata krwi (krwotok) lub odwodnienie spowodowane np. biegunką czy wymiotami.

O przewlekłej chorobie nerek mówimy wtedy, gdy ich uszkodzenie utrzymuje się dłużej niż trzy miesiące. Przyczyną mogą być choroby, takie jak cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, kłębuszkowe zapalenie nerek, ich torbielowatość czy wady wrodzone.

Kiedy nerki przestają działać lub wykazują jedynie śladowe funkcje, mówi się o ich schyłkowej niewydolności. Wymaga ona podjęcia leczenia nerkozastępczego - dializoterapii lub przeszczepienia nerki.

- W zastępstwie pracy nerek wykorzystuje się dwa, komplementarne rodzaje dializy: otrzewnową (zabieg wykonywany jest w domu chorego) lub hemodializę, która odbywa się 2-3 razy w tygodniu przez 4 do 5 godzin w szpitalu. Obie mogą być w zasadzie wykonywane w domu, ale hemodializa domowa jest jeszcze w Polsce niedostępna.

Wybór metody dopasowuje się do czynników medycznych, takich jak wiek i choroby współistniejące, ale również do stylu życia pacjenta i jego aktualnej sytuacji mieszkaniowej czy rodzinnej - informuje prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, kierownik Kliniki Nefrologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.