Jak założyć uprawę pod osłoną

Namawiam zwłaszcza do zakupu tych ostatnich - w sklepach jest teraz wiele gotowych konstrukcji szklarni, które są dość lekkie i dają się przenosić. W przeciwieństwie do osłon płaskich, umożliwiają najprostszą regulację temperatury i nadają się do osłaniania roślin przez dłuższy czas, a nawet przez cały sezon wegetacyjny.

Niezdecydowanych co do zastosowania osłon w ogrodzie lub na działce przekona być może wyliczenie ich zalet w uprawie warzyw, ale także niektórych owoców (np. wrażliwych odmian winogron), a nawet kwiatów (mowa tu oczywiście o uprawie amatorskiej).

Osłony pozwalają zatem na:
– częściową izolację od niekorzystnych zmian pogody,
– zatrzymywanie ciepła - podwyższenie temperatury i wilgotności powietrza oraz stopnia nagrzania gleby,
– ochronę plonów przed zanieczyszczonym powietrzem i ptakami.

Efektem jest możliwość:
– uzyskania wcześniejszych plonów (nowalijek), nawet o miesiąc wcześniej od uprawy gruntowej,
– zwiększenia plonowania od 40 (pod agrowłókniną) do 100 proc. (w tunelu lub szklarni),
– wydłużenia okresu wegetacji, co jest szczególnie przydatne w uprawie warzyw ciepłolubnych, takich jak pomidory i papryka.

Wady osłon to intensywny rozwój chwastów i szybszy rozwój pewnych chorób, co wiąże się z wyższą temperaturą i wilgotnością w osłanianym środowisku.

Okrycia płaskie

Do płaskiego okrywania roślin używa się folii perforowanej lub lekkiej włókniny polipropylenowej, zwanej agrowłókniną, o masie 17 g/mkw. Rozkładamy ją bezpośrednio na zagony po wysiewie nasion lub na wysadzone rośliny. Folia o małej liczbie otworów (typu A, 100 otworów na 1 mkw.) może być wykorzystana w marcu do przykrycia warzyw bardzo wcześnie sianych lub sadzonych, takich jak rzodkiewki, kapusty, kalafiory, sałaty. Do przykrycia warzyw ciepłolubnych lepsza jest folia gęsto perforowana (typu B, 500 otworów na mkw.). Pamiętajmy, że zbyt późno rozłożona folia, w drugiej połowie maja, może spowodować przegrzanie roślin.

Na uprawę warzyw pod osłoną wybiera się miejsce dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Warto je zmieniać co roku, żeby w glebie nie skumulowały się czynniki chorobowe. Rozkładając folię na większej powierzchni, pozostawmy przynajmniej pół metra odkrytej gleby pomiędzy sąsiadującymi pasami folii, aby wnikała tam woda opadowa. Brzegi folii przysypuje się ziemią lub przytrzymuje kamieniami. Folia zbyt luźna może uszkadzać rośliny podczas wiatru, dlatego lepiej ją naciągnąć, pozostawiając sobie zapas, który będziemy uwalniać wraz ze wzrostem roślin.
Tunele foliowe

Zaletą tunelu w stosunku do zwykłej osłony jest to, że nadaje się on do wietrzenia, co wydłuża okres, w jakim można go wykorzystywać bez ryzyka przegrzania roślin. W efekcie można w nim przyśpieszać zbiory zarówno wczesną wiosną, jak i później, w maju, gdy na okrycie folią lub agrowłókniną jest już za ciepło. Otwór wejściowy tunelu powinien wychodzić na stronę, z której najczęściej wieją wiatry, co znakomicie poprawia skuteczność wietrzenia.

Wysokość tunelu niskiego nie przekracza 150 cm, toteż główne prace wykonuje się przed siewem nasion lub posadzeniem rozsady oraz po zdjęciu folii okrywającej konstrukcję tunelu. W tunelu wysokim możliwa jest swobodna praca na każdym etapie uprawy.

W sprzedaży są obecnie gotowe konstrukcje, m.in. na bazie szkieletu z PCV, z folią trójwarstwową i z wgrzanymi w folię sznurkami ściągającymi brzegi. W zależności od wariantu, powierzchnia gotowego tunelu wynosi od 3,6 do 30 mkw.

Szklarnie ogrodowe

Są to pomieszczenia z drzwiami, złożone ze szkieletu pokrytego przezroczystymi taflami zwykłego albo hartowanego szkła lub tworzywa sztucznego, najczęściej poliwęglanu o grubości 8 mm. Szkielet może być wykonany z profili stalowych ocynkowanych lub aluminiowych, a nawet z impregnowanego drewna.

Szklarnie ogrodowe pozwalają na maksymalne wykorzystanie światła i ciepła pochodzącego z promieniowania słonecznego, wytwarzając odpowiedni mikroklimat do uprawy ciepłolubnych roślin. Szklarnie dla profesjonalistów wyposażone są dodatkowo w urządzenia do wymiany powietrza i ogrzewania, doświetlania i nawilżania. Do zastosowań amatorskich wystarczą jednak proste konstrukcje, pozwalające chronić rośliny przed spadkami temperatury i przedłużyć okres ich wegetacji. Mają one zwykle od dwóch do czterech wietrzników górnych i rozsuwane drzwi.

Szklarnie ogrodowe nadają się idealnie do przygotowania rozsady i uprawy warzyw, takich jak pomidory, sałata, ogórek, papryka, a także roślin ozdobnych.

Nowoczesne szklarnie, zbudowane na planie prostokąta lub ośmiokąta, mają powierzchnię od 2,5 do 25 mkw., kosztują od 1200 do 10000 zł.

W sprzedaży są także specjalne szklarnie przyścienne. Przykładowo szklarnia przyścienna o konstrukcji stalowej i powierzchni użytkowej ok. 15 mkw. kosztuje ok. 6 tys. zł.

Minimalna wysokość amatorskiej szklarni to ok. 2 metry w najwyższym miejscu, maksymalna - 3 metry.