Czy znasz znaczenie zwrotów, których używasz często w rozmowie? Kim jest nocny marek lub filip z konopi? Przedstawiamy listę powiedzeń, które zazwyczaj są błędnie interpretowane przez Polaków. Sprawdź, czy dobrze rozumiesz znane powiedzenia!

Polacy nie gęsi i swój język mają

Zdanie autorstwa Mikołaja Reja jest często używane w niepoprawnym znaczeniu. Zwykle rozumiemy je jako odróżnienie Polaków, którzy mają swój język, od gęsi, które swojego języka nie mają. Tak naprawdę jednak Mikołaj Rej miał na myśli co innego, a zdanie wyrwane jest z kontekstu.

A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, a swój język mają.

W zdaniu wżdy znaczy „jednak”, postronni to „obcy”, „gęsi” to przymiotnik, a „iż” to „że”.

Zdanie znaczy więc raczej: Polacy nie używają języka gęsiego, tylko swojego. Nie gęgają, ale mówią po polsku („gęganie” było wówczas żartobliwym określeniem łaciny).

Według niektórych językoznawców „gęsi” mogłyby też oznaczać Czechów („hus” to po czesku „gęś”). W tamtych czasach język czeski i kultura czeska były w Polsce popularne. Rej mógł więc w humorystyczny sposób zaznaczyć, że Polacy nie są Czechami i mają swój język.

Nocny marek

Nie istnieje żaden tajemniczy Marek, który lubi noce. W powiedzeniu „nocny marek” nie figuruje męskie imię. „Marek” to dawna nazwa potępionej duszy. Nie jest to mężczyzna, który prowadzi aktywne nocne życie. W mowie potocznej powiedzenia używamy wtedy, gdy chcemy określić osobę, która nie śpi w nocy i przeszkadza innym. Nie ma znaczenia, czy jest to kobieta, czy mężczyzna.

Zbliżonym powiedzeniem jest „nocna mara” i to raczej to powiedzenie powinno kojarzyć nam się z „nocnym markiem”.

Pieniądze nie śmierdzą

Zwrot „pieniądze nie śmierdzą” wywodzi się ze znanego zwrotu łacińskiego „pecunia non olet”.

Najczęściej Polacy używają go, gdy chcą skrytykować łatwy zarobek. „Pieniądze nie śmierdzą” temu, kto w cwaniacki sposób próbuje je uzyskać.

Poprawne znaczenie tego zwrotu jest jednak inne. Tak naprawdę chodzi o podkreślenie, że pieniądze zawsze przyjmujemy chętnie. Ich źródło ma drugorzędne znaczenie.