Kopalnia Bełchatów - innowacyjność przede wszystkim

Czy Pana zdaniem ciągłe wprowadzanie innowacji i modernizacji w takim przedsiębiorstwie, jakim jest Kopalnia Bełchatów, jest potrzebne i celowe?

Grupa Kapitałowa PGE, której częścią jest należąca do PGE GiEK Kopalnia Bełchatów, umieściła innowacyjność w centralnym miejscu opublikowanej w zeszłym roku Strategii biznesowej i jest ona elementem łączącym wszystkie strategiczne cele przedsiębiorstwa. W dzisiejszych czasach każde nowoczesne przedsiębiorstwo musi kłaść duży nacisk na rozwój, wprowadzanie innowacji technicznych i organizacyjnych, na automatyzację procesów produkcyjnych i modernizację posiadanego parku maszynowego.

Kopalnia jest bardzo rozbudowanym organizmem, w którym współpracują ze sobą różnorodne systemy. Układ technologiczny kopalni, tzw. KTZ (koparka-taśmociąg-zwałowarka), to współpracujące ze sobą gigantyczne maszyny i urządzenia, służące do urabiania, transportu i zwałowania urobku. Są one wyposażone w rozbudowane systemy napędowe, zasilania, sterowania, automatyki, komunikacji, sygnalizacji itp.

Dynamiczny rozwój nauki i techniki skutkuje tym, że rozwiązania, które jeszcze niedawno były szczytem nowoczesności, po kilku latach stają się technicznie i ekonomicznie nieefektywne. Dlatego też od początku istnienia kopalni staramy się poprawiać efektywność procesów i optymalizować wszystkie obszary działalności. Rynek energetyczny jest coraz bardziej wymagający, a my chcemy, aby energia wyprodukowana z naszego węgla była konkurencyjna - tania i czysta. W związku z tym robimy wszystko, żeby sprostać stawianym nam wymaganiom. Właśnie wdrażanie nowoczesnych rozwiązań, innowacji, modernizowanie parku maszynowego jest najlepszą drogą do budowania i utrzymania pozycji lidera wśród europejskich i światowych kopalń węgla brunatnego.

Jakie najważniejsze projekty modernizacyjne i innowacyjne zostały zrealizowane w Kopalni Bełchatów w ostatnich latach?

Takich projektów było wiele i nie sposób ich tutaj wszystkich wymienić, dlatego skupię się na kilku najistotniejszych - tych najbardziej nowatorskich, o strategicznym znaczeniu dla kopalni. Zacznijmy od maszyn podstawowych, czyli koparek, zwałowarek i układów transportowych.

Od wielu lat przeprowadzamy kompleksowe modernizacje maszyn podstawowych układu KTZ, polegające przede wszystkim na wprowadzeniu sterowania bezstykowego, rozbudowie automatyki oraz wykonaniu wizualizacji pracy. Ponadto przeprowadzamy kompletne wymiany okablowania maszyn oraz rozdzielnic średniego i niskiego napięcia. Na koparkach zastosowaliśmy już system GPS. Poza tym zmodernizowaliśmy zespół urabiający, co przyczyniło się do poprawy jego niezawodności, obniżenia kosztów remontów oraz zwiększyło komfort obsługi.

Oprócz zmian konstrukcyjnych w maszynach podstawowych, wprowadziliśmy usprawnienia w diagnozowaniu stanu technicznego. Obecnie służby kopalni w szerokim zakresie wykorzystują diagnostykę drganiową i termowizyjną oraz poszukują najnowszych rozwiązań, których stosowanie zapobiega poważnym awariom oraz zapewnia wykrywanie zagrożeń pożarowych.

Dla bełchatowskiej kopalni ważnym elementem układu transportowego są przenośniki taśmowe, których łączna długość przekracza 160 km. W ostatnich latach wprowadzono wiele zmian usprawniających ich pracę. Na czym one polegały?

Taśmociągi mają znaczący wpływ na koszty oraz zapewnienie ciągłości wydobycia. W związku z tym stale udoskonalamy ich pracę. W ciągu kilku ostatnich lat wypracowaliśmy i wdrożyliśmy nowoczesne konstrukcje krążników, zapewniające zmniejszenie dynamicznych oporów toczenia, zwiększenie trwałości krążników, zmniejszenie ich masy, obniżenie poziomu emitowanego hałasu.

Poza tym wdrożyliśmy wiele nowatorskich rozwiązań, takich jak energooszczędne mieszanki na taśmy przenośnikowe, zmiana konstrukcji przesypów i geometrii tras czy nowoczesne układy oczyszczania taśm.

A skoro mówimy o maszynach podstawowych i przenośnikach taśmowych, wspomnę również o miejscu, w którym steruje się i nadzoruje pracę całego układu KTZ - Centrum Kierowania Ruchem. Także tam w ciągu ostatnich dwóch lat przeprowadziliśmy gruntowną modernizację, której najbardziej widocznym elementem jest nowa tablica synoptyczna o wymiarach 6,2 x 2,6 m. Tablica ta pokazuje pracę koparek, zwałowarek i taśmociągów w czasie rzeczywistym. Na podstawie sygnałów przekazywanych z obiektów tworzona jest wizualizacja pracy maszyn. Jest to bardzo nowoczesne rozwiązanie ułatwiające sterowanie najważniejszymi procesami technologicznymi.

Kopalnia poza wydobyciem węgla i zdejmowaniem nadkładu wypompowuje ogromne ilości wody. Czy w tym zakresie również jest się czym pochwalić?

Oczywiście, jest to dla nas bardzo ważny obszar, niezbędny do prawidłowego i bezpiecznego prowadzenia eksploatacji. System odwodnienia wgłębnego wyrobiska Kopalni Bełchatów obejmuje kilka tysięcy hektarów powierzchni i ponad dwa tysiące obiektów. Efektywna obsługa tak rozbudowanego systemu wymaga zastosowania nowoczesnych form monitoringu oraz automatyzacji. Dawniej eksploatacja systemu oraz pomiary technologiczne były realizowane ręcznie, co wiązało się z koniecznością dotarcia pracowników obsługi do każdego obiektu.

W ostatnich latach zautomatyzowaliśmy obiekty bariery ochronnej wysadu solnego Dębina, wykonaliśmy monitoring zrzutów wód do rzek. Obecnie jesteśmy na etapie kompleksowego wdrażania automatyzacji całego systemu odwodnieniowego kopalni, który planujemy zakończyć w 2016 roku. W tym czasie zostaną zrealizowane instalacje monitoringu 435 studni głębinowych, 1309 piezometrów oraz automatyzacji dla 134 studni głębinowych.

Jakie korzyści z wprowadzonych modernizacji i innowacji mają kopalnia i jej pracownicy?

Główne korzyści wynikające z wprowadzonych w KWB Bełchatów modernizacji i innowacji to przede wszystkim zwiększenie efektywności ekonomicznej i technologicznej wszystkich procesów związanych z funkcjonowaniem kopalni. W obecnej sytuacji, gdy giełdowe ceny energii elektrycznej stale spadają, a rośnie cena uprawnień do emisji CO2, wprowadzanie innowacji i modernizacji skutkuje zmniejszeniem kosztów wydobycia węgla i jest niezbędne do dalszego prawidłowego funkcjonowania kopalni. Dzięki wprowadzanym zmianom i ulepszeniom, poprzez zmniejszenie energochłonności procesów, uzyskujemy coraz większe oszczędności zużycia energii.

Pozytywnym skutkiem naszych działań jest zminimalizowanie awaryjności maszyn, wzrost trwałości poszczególnych podzespołów, wydłużenie czasów pracy i okresów międzyremontowych, a co za tym idzie - wzrost dyspozycyjności posiadanego parku maszynowego. Nasze działania zmierzają do poprawy warunków BHP, zmniejszenia emisji hałasu i innych czynników szkodliwych.

Pracownicy pracują w komfortowych warunkach - wiele ciężkich prac, które dawniej wykonywało się ręcznie, dzisiaj przejęły maszyny, a człowiek nimi steruje lub tylko nadzoruje. Dotychczasowe działania modernizacyjne przyniosły kopalni bardzo wiele korzyści, a że jest to proces ciągły, to nie zamierzamy na tym poprzestawać. Ciągle staramy się uczynić z naszego zakładu firmę jeszcze nowocześniejszą i bardziej przyjazną dla środowiska i ludzi.