Laureatka Nagrody Nobla 2020 w dziedzinie chemii dziękuje absolwentowi Politechniki Łódzkiej za wkład w jej badania

Komitet Noblowski doniósł 7 października 2020 r. o przyznaniu swojej nagrody w dziedzinie chemii duetowi badaczek – to prof. Emmanuelle Charpentier z Francji i prof. Jennifer A. Doudna ze Stanów Zjednoczonych. Zaś w bieżącym tygodniu Politechnika Łódzka zaznaczyła, iż wkład w pracę naukową tej pierwszej ma jej absolwent z 2008 r. – dr Krzysztof Chyliński.

Nobel 2020 z chemii za "nożyce molekularne"

Prof. Emmanuelle Charpentier i prof. Jennifer A. Doudna otrzymały Nagrodę Nobla 2020 w dziedzinie chemii za opracowanie precyzyjnej metody edycji genomu – CRISPR/Cas9, nazywanej również "nożycami molekularnymi". Dzięki niej naukowcy mogą wprowadzać modyfikacje w określone sekwencje DNA – aby precyzyjnie zmieniać DNA zwierząt, roślin i mikroorganizmów.
"Nożyce" zrewolucjonizowały nauki przyrodnicze: pozwoliły m.in. opracować nowe terapie przeciwnowotworowe, są też nadzieją dla cierpiących na choroby genetyczne.

– CRISPR-Cas9 znacznie przyśpiesza badania podstawowe w zakresie genetyki, ponadto jest intensywnie badany pod kątem leczenia licznych genetycznych chorób człowieka – tłumaczy prof. Jacek Polak, prowadzący zajęcia z inżynierii genetycznej na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności w Politechnice Łódzkiej.

Dlaczego w PŁ cieszą się z nagrody dla prof. Emmanuelle Charpentier i prof. Jennifer A. Doudna?

Łódzka uczelnia wyjaśnia, że mechanizm "nożyc" był w 2012 roku szczegółowo opisany w artykule w naukowym czasopiśmie „Science”. Oprócz Francuzki i Amerykanki na liście jego współautorów (ogółem szóstki) jest m.in. dr Krzysztof Chyliński.

Dr Krzysztof Chyliński to absolwent PŁ, który w 2008 r. obronił dyplom magisterski na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności w ramach anglojęzycznego kierunku Biotechnology.
Następnie magister inżynier PŁ uzyskał doktorskie stypendium w Wiedniu (w ramach Vienna BioCenter - to wspólny program kilku instytucji, część uczestniczących w nim naukowców jest z Uniwersytetu Wiedeńskiego, ale nie wszyscy). Tam pod opieką prof. Emmanuelle Charpentier – tegorocznej noblistki – wykonał pracę doktorską, której badania skoncentrowane były na elementach systemu CRISPR/Cas9.

Austriackie media – np. wiedeński dziennik "Der Standard" – już w ubiegłych latach uznały dr. Krzysztofa Chylińskiego za "centralną postać w deszyfrowaniu CRISPR/Cas9".

Prof. Emmanuelle Charpentier jest obecnie dyrektorem Max Planck Unit for the Science of Pathogens, jednostki naukowej z siedzibą w Berlinie.

– Szczególne myśli kieruję do moich byłych współpracowników, zwłaszcza Elitzy Deltchevy i Krzysztofa Chylińskiego, którzy wnieśli znaczący wkład w rozszyfrowanie mechanizmu CRISPR-Cas9 u bakterii – powiedziała Emmanuelle Charpentier, cytowana przez witrynę internetową berlińskiej jednostki w związku z otrzymaniem Nobla.