Twórcą nowej kapliczki św. Jana Nepomucena w Łodzi przy Stawach Jana jest Henryk Chałubiec.
Nieistniejąca już, ulokowana niegdyś przed mostem na rzece Olechówce (obecnie ul. Rzgowska) kapliczka wpisała się na stałe w podania i legendy związane z tym miejscem. Obiekt ufundowany został najprawdopodobniej w II połowie XVIII wieku. Jedna z opowieści przypisuje nazwę - "Stawy Jana" - właśnie patronowi owej kapliczki, św. Janowi Nepomucenowi.
Na początku II wojny światowej, w 1940 roku, podczas zarządzonej przez gauleitera Arthura Greisera akcji eliminowania przejawów polskiej religijności, obiekt został zniszczony. Oryginalną, uszkodzoną figurę św. Jana, wykonaną w barokowej manierze, udało się przenieść i ukryć w pobliskim kościele pw. św. Wojciecha. W pomieszczeniu magazynowym przetrwała niemiecką okupację. Odnaleziona w 1965 roku przez ks. Jerzego Spychałę (ówczesnego proboszcza ww. parafii) rzeźba została odrestaurowana, a następnie przekazana do utworzonego muzeum parafialnego w Widawie.
Nowa fundacja w symboliczny sposób nawiązuje do oryginału. Kapliczka typu wnękowego wykonana jest z okrągłego, masywnego bala. W wydrążonej i pomalowanej wnęce znalazła się wyrzeźbiona w ludowej manierze figura św. Jana Nepomucena. Postać kapliczkowego patrona wyróżnia się mocną polichromią i przykuwającymi wzrok atrybutami - krucyfiksem oraz palemką - symbolem męczeńskiej śmierci. Konstrukcja nakryta jest gontem, a całość wieńczy krucyfiks.
***
Łódzki Dom Kultury wraz z Zespołem Nadpilicznych Parków Krajobrazowych zrealizował, w bieżącym roku, kolejny, VI etap projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych - rekonstrukcja krajobrazu kulturowego".
PEJZAŻ WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH - czytaj więcej!
Do zrekonstruowanych, od 2006 roku, 43 krzyży, kapliczek i figur przydrożnych na terenie 13 powiatów, 28 gmin i 5 parków krajobrazowych województwa łódzkiego, doszły kolejne trzy interesujące obiekty małej architektury sakralnej.
W 2011 roku, ze względu na brak ministerialnego dofinansowania, działania przyjęły nieco inny wymiar. Organizatorzy skupili się głównie na okradzionych z rzeźb wiejskich kapliczkach. Dzięki temu w miejscowościach Góry Mokre i Żeleźnica (obie w powiecie radomszczańskim), po wielu latach figury patronów powróciły na swoje miejsce.
***
Kapliczką w pewnym sensie szczególną jest nowa fundacja w Łodzi. W tym przypadku organizatorzy zdecydowali się na całkowitą rekonstrukcję. Po raz pierwszy obiekt tego typu ustawiony został w dużym mieście - stolicy województwa. Dzięki współpracy z księdzem prałatem Jerzym Spychałą - dyrektorem Muzeum Archidiecezji Łódzkiej, na tzw. "Stawach Jana" (ul. Rzgowska) po kilkudziesięciu latach nieobecności, ponownie stanęła kojarzona z tym miejscem kapliczka.
Wszystkie obiekty mają wspólną cechę. Jest nią rzeźba przedstawiająca Jana Nepomucena - bodaj najbardziej popularny w Polsce wizerunek świętego. Ten czeski kanonik żył w XIV wieku i stał się patronem spowiedników, tonących oraz orędownikiem podczas powodzi, a w tradycji ludowej postrzegany był jako święty chroniący pola przed zalaniem, ale także i przed klęską suszy. Figury z jego podobizną często spotkać można właśnie w pobliżu rzek, kanałów i mostów. Wiąże się to z rozpowszechnioną historią jego męczeńskiej śmierci w wodach Wełtawy, na którą został podobno skazany przez króla Wacława IV, gdy odmówił wyjawienia tajemnicy spowiedzi królowej Zofii podejrzewanej przez męża o zdradę.
(Informacja prasowa Łódzkiego Domu Kultury)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
