Międzynarodowy kongres górniczy w Bełchatowie: ostatni dzień dyskusji

Trzeci, ostatni dzień debat na bełchatowskim kongresie był kontynuacją tematów branżowych, również w kontekście ekologii i zagospodarowania terenów, na których skończyła się eksploatacja węgla brunatnego. Pod Bełchatowem, gdzie w 2036 r. ma się zakończyć wydobycie węgla, dwie wyeksploatowane odkrywki mają zostać zalane wodą, a przy w taki sposób utworzonych zbiornikach, zresztą najgłębszych w Polsce, ma powstać cała infrastruktura turystyczno-wypoczynkowa: plaże, przystanie dla jachtów, sztuczny tor wodny, hipodrom oraz ośrodki wypoczynkowe.

Najistotniejszym elementem debat, dyskusji i wykładów przez te trzy dni kongresu, był jednak temat transformacji energetycznej Bełchatowa, czyli odejścia od węgla brunatnego, by do 2050 r. dojść do zerowej emisji gazów cieplarnianych w związku z europejskim programem Zielony Ład. Problem jednak polega na tym, że Program Sprawiedliwej Transformacji dla regionu bełchatowskiego zakłada stopniowe zmniejszanie wydobycia węgla i stopniowe wygaszanie bloków bełchatowskiej elektrowni już od 2030 r., by stopniowo zastępować je odnawialnymi źródłami energii, a potem być może - formalnie decyzja jeszcze nie zapadła - energią jądrową. Tyle tylko, że tak czy siak, oznacza to, że 35 gmin będących w oddziaływaniu kopalni i elektrowni straci podatki, a pracę kilka tysięcy pracowników. Rozwiązaniem mają być pieniądze z programu Sprawiedliwej Transformacji, z którego Łódzkie na programy m.in. przebranżowienia pracowników kompleksu energetycznego oraz nowe miejsca pracy i szkolenia, ma otrzymać 1,5 mld zł.

Na kongresie w Bełchatowie branża energetyczno-górnicza do programu transformacji podeszła jednak krytycznie. Prof.Leszek Jurdziak z Politechniki Wrocławskiej dobitnie zaznaczył, że wydobywanie węgla brunatnego w żaden sposób nie koliduje z rozwojem energetyki generowanej ze źródeł odnawialnych, a co więcej, niebawem może dojść do czasowych wyłączeń ferm wiatraków i fotowoltaicznych, jest jej nadmiar.

Stąd też najważniejszą konkluzją tegorocznego kongresu jest powrót do tematu eksploatacji złoża Złoczew, oddalonego od bełchatowskiego kompleksu o 60 kilometrów. Koncesję na wydobywanie węgla brunatnego z tego złoża uzyskało PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, do której należą również kopalnia i elektrownia Bełchatów, jednakże w 2021 r. Grupa Kapitałowa PGE wycofała się z kontynuowania jakichkolwiek prac i uzgodnień, właśnie ze względu na unijne pieniądze i warunki Planu Sprawiedliwej Transformacji, a także presję ekologów. Na kongresie zwracano jednak uwagę, za zmianę sytuacji: wybuch wojny na Ukrainie, a w konsekwencji kryzys energetyczny i wzrost cen energii. Na konieczność podjęcia decyzji o eksploatacji złoża Złoczew ze względu na to, że będzie stanowić fundament bezpieczeństwa energetycznego Polski w czasie dochodzenia do neutralności klimatycznej, zwracali uwagę nie tylko naukowcy, ale i politycy, jak poseł Antoni Macierewicz. Były minister obrony narodowej na kongresie stwierdził, że rząd szczegółowo dyskutuje na temat nowego otwarcia dla Złoczewa.

Kongres organizowała należąca do koncernu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. kopalnia w Bełchatowie oraz bełchatowski oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. Na kongresie pojawili się goście m.in. z Bułgarii, Czech, Serbii, Japonii i Kanady.