Natalia Gąsiorowska pozostanie patronką miejskiej szkoły. Porażka wojewody przed NSA

Sprawa ma początek w aktach dekomunizacyjnych (dotyczących oświaty) wojewody Raua z marca 2019 r.

Przeczytaj nasz artykuł z 2019 r.: dekomunizacja szkół w Łodzi i w regionie. Za co wojewoda Zbigniew Rau usunął patronów z nazw placówek oświatowych?

Jeden z tych aktów objął Natalię Gąsiorowską, patronkę ZSEiU. Jego uzasadnienie uznawało naukowy dorobek tej profesor Uniwersytetu Łódzkiego:

„była prekursorem badań nad historią społeczno-gospodarczą”.

Ale kolejne zdania miały tłumaczyć, dlaczego – zdaniem byłego wojewody – Natalia Gąsiorowska nie powinna być patronką:

„zainicjowała badania nad dziejami przemysłu i klasy robotniczej okręgu łódzkiego. Była autorką ponad 300 prac naukowych. W wielu odwoływała się do metodologii marksistowskiej. W latach powojennych deklarowała się jako zwolenniczka przebudowy polskiej historiografii w oparciu o charakterystyczną dla epoki stalinowską interpretacją teorii materializmu historycznego”.

Dekomunizacja Natalii Gąsiorowskiej wzburzyła część łódzkiego środowiska akademickiego, uznającą historyczkę za kluczową postać w jego dziejach.

– To twórczyni polskiej szkoły historii społeczno-gospodarczej. Była bardzo wrażliwa na krzywdę ludzką i miała poglądy socjalistyczne, ale absolutnie nie można stawiać jej w szeregu bandytów związanych z ustrojem komunistycznym, np. ubeków. Zresztą w czasach międzywojnia Natalia Gąsiorowska kierowała katedrą uczelni w Warszawie, trudno sądzić, że sanacja pozwoliłaby sprawować taki urząd zdeklarowanej komunistce – mówił w piątek prof. Jarosław Kita z Instytutu Historii UŁ. – Natalia Gąsiorowska była w PZPR, ale nie jako jej kluczowa działaczka, podobnie jak miliony Polaków zajmujących się m.in. nauką czy kulturą.

Ewa Baczewska, dyrektor ZSEiU, wyraziła w piątek zadowolenie, że szkoła może wrócić do swojej patronki. Natomiast żałuje wysiłku swoich pracowników włożonego, np. we wcześniejsze usuwanie imienia i nazwiska historyczki z kanałów internetowych ZSEiU. Ewa Baczewska ujawniła, iż Natalia Gąsiorowska nie była usunięta z tablicy z nazwą szkoły nad jej wejściem – a jedynie zasłonięta.

Marcin Gołaszewski, przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi (klub KO), domaga się teraz przeprosin ze strony Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego. Wskazuje on bowiem, iż już w latach 2017-2018 toczył się podobny spór: w sprawie ulicy Natalii Gąsiorowskiej w Warszawie – między samorządem stolicy a wojewodą mazowieckim. Zgodnie z wyrokiem NSA, stołeczna ulica powróciła do imienia historyczki. Zdaniem Marcina Gołaszewskiego, wojewodowie łódzcy powinni zwrócić uwagę na rozstrzygnięcie dotyczące Warszawy, podejmując własne decyzje.

Łódzki Urząd Wojewódzki nie komentuje sprawy.