Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Niepłacący najemcy to częsty problem. Jak weryfikować lokatora, żeby się przed tym uchronić? Eksperci ujawniają swoje metody

Przemysław Zańko-Gulczyński
Przemysław Zańko-Gulczyński
Najczęściej zgłaszanym przez właścicieli mieszkań problemem z najemcami są spóźnione płatności. Weryfikacja lokatora może pomóc się przed tym kłopotem uchronić.
Najczęściej zgłaszanym przez właścicieli mieszkań problemem z najemcami są spóźnione płatności. Weryfikacja lokatora może pomóc się przed tym kłopotem uchronić. 123RF.com/ZDJĘCIE ILUSTRACYJNE
Najemcy spóźniający się z płaceniem czynszu to problem, który spotyka niemal każdego właściciela mieszkania na wynajem. Ryzyko można jednak zmniejszyć, weryfikując potencjalnego lokatora. Wyjaśniamy, jak mogą robić to osoby prywatne, a jakie sposoby stosują m.in. profesjonalne firmy zarządzające najmem.

Spis treści

Najemcy nagminnie spóźniają się z czynszem

Niemal 70 proc. właścicieli mieszkań na wynajem doświadczyło problemów z lokatorami, z czego najczęściej – 63,4 proc. – zaległości w płaceniu czynszu. Dane te, pochodzące z badania ankietowego Rendin i Stowarzyszenia Mieszkanicznik „Problemy i perspektywy wynajmujących 2022”, dobrze pokazują, jak powszechne jest zjawisko spóźniania się z płatnościami na rynku najmu.

W tej sytuacji trudno się dziwić, że aż 78,4 proc. właścicieli mieszkań martwi się o kwestie finansowe związane z najmem (z czego 47,9 proc. określiło swoje obawy jako „poważne”). Najczęściej wymieniane źródła niepokoju to:

  • ryzyko, że najemca stanie się niewypłacalny (64 proc. badanych),
  • brak możliwości utrzymania obecnego poziomu opłat za mieszkanie (13,1 proc.),
  • ryzyko, że najemca nie będzie w stanie zapłacić za zniszczenia, których nie pokryje kaucja (11,4 proc.).

Warto dodać, że niewypłacalnego lokatora nieraz bardzo trudno jest usunąć z mieszkania. Polskie prawo zapewnia najemcom szeroki zakres ochrony przed eksmisją, ale nie chroni w równym stopniu wlaścicieli lokali. W efekcie wynajmujący nieraz jest zmuszony utrzymywać niepłacącego lokatora miesiącami lub nawet latami, na co właściciele mieszkań wielokrotnie się skarżyli, m.in. w liście do premiera.

Tekstylia do Twojej kuchni

Weryfikacja lokatora – na Zachodzie norma, w Polsce rzadkość

Przed problemami z czynszem można próbować się zabezpieczyć na wiele sposobów – pobierając kaucję, podpisując umowę najmu okazjonalnego czy prosząc znajomych o polecenie lokatorów godnych zaufania. Jedną ze skuteczniejszych, a rzadko stosowanych metod jest weryfikacja najemcy, czyli sprawdzenie jego finansowej przeszłości oraz obecnych zarobków. Praktyka ta stosowana jest powszechnie od lat w krajach zachodnich takich jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Szwecja czy Stany Zjednoczone. W Polsce spotyka się ją rzadko – tylko nieliczni właściciele mieszkań ankietowani przez Rendin i Stowarzyszenie Mieszkanicznik przyznali, że stosują tę metodę. A to błąd, gdyż skuteczna weryfikacja pozwala odsiać potencjalnie problematycznych kandydatów na lokatora.

– W Polsce nie ma jeszcze tak rozbudowanych baz danych jak na rynku amerykańskim. Tam istnieją niezależne agencje scoringowe najemców, gdzie możemy zasięgnąć (za drobną opłatą) informacji o konkretnym potencjalnym najemcy. Istnieją też bazy danych złych najemców – informuje na swojej stronie Stowarzyszenie Mieszkanicznik.

Jak weryfikują najemców profesjonaliści?

W Polsce weryfikację lokatorów na największą skalę stosują profesjonalne podmioty działające na rynku najmu, m.in. przedsiębiorstwa zarządzające najmem czy fundusze inwestycyjne. Jako firmy mają one większe możliwości zbadania sytuacji finansowej najemcy niż osoba prywatna, a ponieważ często działają w wielu krajach jednocześnie, mogą łatwo czerpać z zagranicznych doświadczeń.

Jak przebiega profesjonalna weryfikacja potencjalnego lokatora? O uchylenie rąbka tajemnicy poprosiliśmy ekspertów Rendin – firmy oferującej rozwiązania z zakresu wynajmowania nieruchomości i podpisywania bezpiecznych umów najmu.

– Kandydat podaje PESEL, na podstawie którego jest wyszukiwany w dostępnych bazach danych finansowych. Zaległości w płatnościach i nieuregulowane zobowiązania decydują o negatywnym wyniku weryfikacji. Jeśli dana osoba ma niespłacone długi lub zalega z płatnościami, nie może skorzystać z usługi Rendin – wyjaśniają specjaliści. – Wynika to z faktu, iż najczęściej zaległości w płatnościach wynikają nie z przeoczenia, a z generalnej postawy kandydata wobec rozliczeń finansowych.

Sprawdź: Ślub z osobą zadłużoną może zrujnować ci życie. Czy da się sprawdzić długi współmałżonka?

W naszym kraju funkcjonuje wiele baz gromadzących dane o rzetelnych i nierzetelnych płatnikach, takich jak np. Krajowy Rejestr Długów, Biuro Informacji Kredytowej czy BIG InfoMonitor. Osoby prywatne na ogół mogą w nich sprawdzać jedynie dane na własny temat, jednak firmy mogą uzyskać informacje na temat przeszłości finansowej dowolnego konsumenta (za jego zgodą).

– Kandydat udziela zgody na przetwarzanie jego danych na bazie przepisów unijnych i polskich, dotyczących ochrony danych osobowych. Dane klientów są przetwarzane jedynie na użytek naszej usługi, dzięki czemu spełniamy postanowienia przepisów o RODO – podkreślają eksperci Rendin. – Brak zaległości w regulowaniu zobowiązań finansowych powoduje automatyczną weryfikację pozytywną. Kandydat może mieć więc kredyt i spłacając go w terminowo, uzyska pozytywną weryfikację.

W przypadku niektórych kandydatów na najemców historia finansowa może być zbyt uboga, by daną osobę dało się rzetelnie zweryfikować. Jest to problem zwłaszcza w przypadku cudzoziemców, którzy niedawno przybyli do Polski. W takiej sytuacji można dokonać „ręcznie” dodatkowej weryfikacji dochodów.

– Gdy nasz system nie otrzyma dostatecznej ilości danych lub kandydat jest cudzoziemcem i uzyskał PESEL niedawno (szczególnie częste w ostatnim czasie w przypadku uchodźców), a jego historia kredytowa sięga zbyt krótko, nasz zespół ręcznie weryfikuje zdolności danego kandydata do regulowania zobowiązań wynikających z umowy najmu. Otrzymujemy wówczas potwierdzenie zatrudnienia z osiąganymi dochodami i wyciąg z konta potwierdzający zdolność opłacania czynszu – wyjaśnia firma Rendin.

Wynajmujesz komuś mieszkanie? Tak możesz sprawdzić najemcę przed podpisaniem umowy

Jak wspomniano, osoby prywatne mają mniejsze możliwości weryfikacji kandydatów na lokatorów. Nadal jednak warto to robić, gdyż znacznie ogranicza to ryzyko trafienia na problematycznego najemcę. Są tez oczywiście pewne minusy – weryfikacja wydłuża proces szukania najemcy, a część potencjalnych lokatorów ta nietypowa w Polsce procedura zapewne odstraszy. Wydaje się jednak, że zyski przeważają w tym przypadku nad stratami.

Jak zweryfikować kandydata na lokatora? Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze, sprawdzone metody, które warto stosować (oczywiście niekoniecznie wszystkie jednocześnie).

  1. Jeśli twoi znajomi też wynajmują komuś mieszkanie, zacznij od poproszenia ich o polecenie najemców, którzy udowodnili, że są godni zaufania.
  2. Przeprowadź wstępną selekcję już na etapie tworzenia ogłoszenia – jeśli nie życzysz sobie z mieszkaniu np. niepracujących studentów, właścicieli zwierząt czy palaczy, zaznacz to wyraźnie.
  3. Podczas pierwszego kontaktu z kandydatem (zwykle telefonicznego) zadaj kilka podstawowych pytań – czy obecnie wynajmuje pan/pani mieszkanie i od jak dawna, jaka jest przyczyna szukania nowego lokum. Jeśli odpowiedzi ci się nie spodobają, możesz od razu odrzucić taką osobę.
  4. Zażądaj od kandydata, by na oglądanie mieszkania zabrał ze sobą dokument poświadczający wysokość dochodów – np. zaświadczenie o zarobkach, wyciąg z konta bankowego, pasek z wypłatą, umowa z pracodawcą. Pozwoli to upewnić się, że dana osoba będzie w stanie płacić czynsz. W przypadku osób niepracujących można prosić np. o podobne dokumenty od rodziców utrzymujących daną osobę, zaświadczenie o przyznanym stypendium naukowym itp.
  5. Poproś o numer kontaktowy do właściciela poprzedniego mieszkania, które kandydat wynajmował. Skontaktuj się z właścicielem i zapytaj, czy z lokatorem były jakieś problemy.
  6. Jeśli dany najemca ci się podoba, ale nadal masz wątpliwości, warto przejrzeć jego media społecznościowe – to cenne źródło informacji.
  7. Dobrym pomysłem jest poproszenie kandydata o numery telefonu dwóch osób, z którymi właściciel będzie mógł się kontaktować w pilnych sprawach, gdyby z samym najemcą nie było kontaktu.
  8. Pamiętaj, że warto weryfikować nie tylko sytuację finansową kandydata – potencjalnego najemcę zawsze warto zapytać o kwestie takie jak stosunek do imprezowania, palenie, posiadane zwierzęta itp.

Osobną kwestią jest przeszłość finansowa lokatora. Jak wspomniano, polskie prawo nie pozwala osobie prywatnej sprawdzić kandydata na najemcę w bazach dłużników. W teorii można oczywiście poprosić taką osobę, żeby pobrała z bazy raport na własny temat i go nam udostępniła, jednak trudno się spodziewać, by wiele osób się na to zgodziło.

Jeśli właściciel mieszkania na wynajem chce sprawdzić przeszłość kandydata, przydatnym narzędziem mogą się okazać giełdy długów. Na tych internetowych platformach publikowane są ogólnodostępne informacje na temat osób i firm, których długi zostały wystawione na sprzedaż. Jeśli potencjalny lokator pojawi się w wynikach wyszukiwania takiej bazy, od razu wiadomo, że jest dłużnikiem i lepiej mu nie ufać. Trzeba jednak podkreślić, że giełda długów zawiera tylko dane o długach sprzedawanych, a więc nie każdego dłużnika da się w ten sposób sprawdzić.

Warto również pamiętać, że właściciel mieszkania może skorzystać z usług profesjonalistów, którzy pomogą w weryfikacji najemcy i zapewnią dodatkowy poziom bezpieczeństwa w przypadku problemów z płaceniem czynszu.

– Pomóc w takim przypadku może skorzystanie w jej ramach ze wsparcia wyspecjalizowanej firmy gwarantującej zabezpieczenie finansowe umowy i pomoc w sytuacjach spornych, a także weryfikację potencjalnego lokatora – podpowiada Piotr Kula, Manager ds. Rozwoju Rynkowego Rendin Polska.

Dodaj firmę
Logo firmy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Warszawa, pl. Powstańców Warszawy 1
Autopromocja
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Niepłacący najemcy to częsty problem. Jak weryfikować lokatora, żeby się przed tym uchronić? Eksperci ujawniają swoje metody - RegioDom.pl

Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki