Obchody rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto wystawiają świadectwo Łodzi i łodzianom

Patron instytucji, Marek Edelman, był z pewnością jedną z najwybitniejszych osobowości, jakich było mi dane słuchać na żywo. Charyzma i sposób przekonywania tego już wówczas bardzo zaawansowanego wiekiem bohatera na zawsze pozostaną w mojej pamięci. Bardzo chciałbym, aby jego postać, jego nazwisko na stałe wpisały się w historię naszego miasta, które miało zaszczyt od 1946 roku gościć ostatniego przywódcę Żydowskiej Organizacji Bojowej podczas powstania w warszawskim getcie.

Legenda przywódcy powstania w warszawskim getcie

Każde miasto potrzebuje legend i opowieści o swojej historii i historii swoich mieszkańców. Dlatego mam nadzieję, że pamięć o Marku Edelmanie, wielkim lekarzu, kardiologu, opozycjoniście, człowieku Komitetu Obrony Robotników i Solidarności, osobie o niezwykłej wrażliwości moralnej i etycznej nigdy nie zniknie. Człowieku, który uczył, czym jest zło i jak należy na nie reagować, polskim Żydzie, który po tragedii II wojny światowej postanowił pozostać w Polsce i do końca był polskim patriotą. Dlatego widzę ogromną rolę i pole do działania dla Centrum Dialogu jego imienia w propagowaniu wiedzy o patronie. O takich postaciach warto pamiętać szczególnie w ramach takich rocznic, jak ta sierpniowa.

Archeologia odkrywa historię spalonej synagogi

W ramach tegorocznych obchodów Centrum Dialogu zaproponowało niezwykle ciekawy projekt związany ze zburzoną w 1939 roku synagogą Alte Szil, która mieściła się przy ul. Wolborskiej. Zakładał on przeprowadzenie warsztatów archeologicznych, których celem było symboliczne zaznaczenie zarysu synagogi, oraz prac badawczych zmierzających do odsłonięcia i zabezpieczenia fundamentów. Alte Szil była jedną z głównych synagog łódzkiej gminy żydowskiej, jedną z największych w Polsce. Została zbudowana w latach 1863 - 1871 i - co ciekawe - nawiązywała stylem do budowli orientalnych, co było raczej niecodzienne jak na łódzkie standardy. Nie przetrwała II wojny światowej, w listopadzie 1939 roku została ograbiona i spalona przez hitlerowców. Pamięć o niej stanowi jednak niezwykle ważne dziedzictwo wielokulturowej Łodzi. Warsztaty archeologiczne zostały wzbogacone o koncert: "Synagoga w wyobraźni" z wizualizacją bożnicy Alte Szil w czwartkowy wieczór, 29 sierpnia.

Przed nami egzamin z pamięci o łódzkim getcie

Pamięć o wielokulturowych, żydowskich korzeniach Łodzi, pielęgnowanie pamięci o tragicznych wydarzeniach likwidacji łódzkiego getta, popularyzacja wiedzy o bohaterach związanych z naszym miastem - Marku Edelmanie czy Janie Karskim - to wielkie i ważne zadania, stojące przed młodą instytucją, jaką jest Centrum Dialogu. Mam nadzieję, że będą realizowane z sukcesem. Wielki sprawdzian już za rok, w 70. rocznicę likwidacji Litzmannstadt Ghetto. To, jak wszyscy zdamy ten sprawdzian, będzie również świadczyło o tym, jakimi ludźmi jesteśmy.

Błażej Lenkowski