Odkrywamy Łódzkie: diabeł Boruta w Łęczycy

Zamek niemal w całości był wybudowany z czerwonej cegły i osadzonymi w fundamentach kamieniami. Został postawiony na sztucznym wzniesieniu i otoczony fosą, którą zasilały wody z przepływającej nieopodal rzeki Bzury. Jego mury zajmowały południowo-wschodnią część miasta. Od początku wybudowania był siedzibą króla Kazimierza Wielkiego, a następnie starosty łęczyckiego.

Mury zamku nie były oszczędzane jednak przez pożary. Pierwszy miał miejsce w 1406 roku, wtedy to zamek spłonął razem z miastem. Został jednak odbudowany. Do kolejnego pożaru doszło 56 lat później, w 1462 roku, a w 1484 spłonął dodatkowo przygródek zamkowy. Te wydarzenia znacznie wpłynęły na późniejszy stan obiektu.

O łęczyckiej budowli królewskiej krążą legendy. Jego budowa związana jest bezpośrednio z postacią diabła Boruty. Jak mówią legendy, Boruta był szlachcicem żyjącym w XIV wieku. Podczas powstawania zamku mniej więcej w 1360 roku, król Kazimierz Wielki utknął ze swoją karetą na mokradłach w pobliżu zamku. Z pomocą przyszedł mu młodzieniec o imieniu Boruta, który dzięki swojej sile wyciągnął karetę i króla z mokradeł. Kazimierz Wielki w zamian za pomoc podarował Borucie we władanie zamek, co jak opowiadają już inne legendy, nie wyszło na dobre ani miastu, ani samemu Borucie.

Istnieje kilka legend, które opowiadają dalsze losy szlachcica, który w końcu został nazwany diabłem. Jedna z najczęściej opowiadanych mówi, że Boruta otrzymał wielki skarb od księcia mazowieckiego na przechowanie. Książę jednak nie zdołał go odebrać. Do dziś w lochach warowni siedzi diabeł Boruta i pilnuje złota, które już dawno straciło na wartości. Obecność Boruty można odczuć także na samym szczycie wieży zamkowej, gdzie stoi za plecami każdego turysty, który wychyla się, by spojrzeć na panoramę miasta. Szlachcic Boruta stał się więc nieodłącznym elementem regionu. Od niedawna jest także wizytówką Łęczycy, a nawet województwa łódzkiego.

Rzeźby, które przedstawiają różne wcielenia diabła Boruty, stanowią dziś większość liczącej czterysta eksponatów kolekcji rzeźb demonicznych. Eksponaty znajdują się w zbiorach muzeum, które otworzono na zamku tuż po zakończeniu II wojny światowej.
Dokładna data powstania muzeum to 2 kwietnia 1948 roku. Od tego czasu na zamku rozpoczęły się prace konserwatorskie. Z początku zbiory muzealne były bardzo skromne, tworzyły około 300 zabytków, z tego około 100 stanowiły meble, obrazy, wyroby ze szkła i porcelany, pochodzące z okolicznych majątków ziemskich, zabezpieczone podczas przeprowadzania reformy rolnej.

Dziś zasoby podzielone są na kilka działów. W dziale artystycznym muzeum znajdują się: meble gabinetowe, broń biała, malarstwo, ceramika stołowa i biżuteria. Dział historyczny przedstawia pradzieje regionu łęczyckiego oraz historie miasta Łęczyca. Turyści mogą oglądać między innymi plany średniowiecznych murów, rekonstrukcję zamku z XIV wieku i fotografie odsłonięcia fundamentów Domu Starego. Kolejna sekcja to dział etnograficzny, gdzie można zobaczyć m.in. stroje, zajęcia i tradycje ludowe regionu łęczyckiego oraz współczesne rzeźby diabła Boruty. W dziale archeologicznym z kolei przedstawione są w sposób chronologiczny dzieje regionu łęczyckiego. Jest także osobna kolekcja poświęcona znajdującej się kilka kilometrów od Łęczycy archikolegiacie tumskiej. W muzeum odbywają się także specjalnie przygotowane wystawy.

Muzeum otwarte jest dla zwiedzających w sezonie turystycznym, czyli od 1 maja do 30 września, od wtorku do piątku w godzinach od 10 do 17. W soboty, niedziele i święta od godziny 11 do 17. Zaś w piątki wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny.

Zamek dziś jest perłą turystyczną regionu. Każdego roku odbywają się tu imprezy kulturalne, które przyciągają gości z całej Polski. Najbardziej znaną imprezą odbywającą się w murach zamku jest Międzynarodowy Turniej Rycerski. Z tej okazji do grodu Boruty przyjeżdżają rycerze z całej Polski i Europy. Drugim dużym wydarzeniem, które przyciąga turystów innych zainteresowań są Spotkania z Modą, podczas których projektanci mody walczą o Złoty Guzik Boruty.

Poleca Andrzej Borucki
Andrzej Borucki, dyrektor muzeum.
- Na zamku były podejmowane najważniejsze decyzje państwowe, a z 32-metrowej wieży rozciąga się panorama miasta. W naszym muzeum znajduje się największa kolekcja rzeźb przedstawiających diabła Borutę.