Odkrywamy Łódzkie: Oporów z dreszczykiem

Oporowski zamek biskupi jest jedną z najlepiej zachowanych budowli gotyckich w Polsce. W niemal niezmienionej formie przetrwał prawie sześćset lat. Murowany zamek ufundował prawdopodobnie Mikołaj Oporowski, wojewoda łęczycki. Obiekt powstał na naturalnym wzniesieniu, które przekształcono w otoczoną fosą wyspę.

Warownia miała się składać z narożnej wieży, budynku mieszkalnego, usytuowanego w partii wschodniej oraz murów obronnych. Jednak Mikołaj zmarł przed zakończeniem prac. Po śmierci Mikołaja spadkobiercą Oporowa został jego syn, Władysław. Był on jednym z najbardziej wpływowych polityków zarówno na dworze króla Władysława Jagiełły, jak i Kazimierza Jagiellończyka. Pełnił urząd podkanclerzego koronnego, był także biskupem włocławskim a następnie arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem.

Kontynuował on budowę zamku, lecz w innej formie, niż jego ojciec. Zrezygnował z budynku wschodniego, wznosząc w jego miejscu basztę, w której umieścił kaplicę. W XVI wieku spadła potęga rodu Oporowskich, majątek ulegał rozproszeniu. W roku 1632 właścicielami Oporowa zostali Barbara i Piotr Tarnowscy herbu Rola. Właśnie wtedy, gdy zamek należał do Tarnowskich, został zniszczony, jedyny raz w swojej historii. W roku 1657 został spalony przez Szwedów. Spalił się dach domu mieszkalnego, oraz stropy i górne kondygnacje wieży. Zamek został odbudowany pod koniec XVII wieku. Podczas prac na południe od zamku założono istniejący do dzisiaj ogród.

W roku 1725 zamek w Oporowie kupił podkomorzy gostyniński Jan Sołłohub. Następnymi właścicielami Oporowa byli Pociejowie, a następnie rodzina Orsetti. Następni zadłużyli majątek, w roku 1930 zamek przeszedł na własność Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie i został zlicytowany. Nabył go Szymon Karski.

Zamek w Oporowie od 1949 roku mieści muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Tworzą ją dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego prezentujące kulturę szlachecką.

Zbiory zawierają dzieła sztuki z różnych epok, od XVI do początku XX - obrazy, rzeźby, wyroby rzemiosła artystycznego. Pochodzą one z przekazów, darów i zakupów. Nieliczne tylko eksponaty związane są z historią zamku. Należą do nich portrety rodziny Sołłohubów z XVIII wieku, lustra z żardinierami z początku XIX wieku, pistolety pojedynkowe z XVIII i XIX wieku oraz naczynia fajansowe angielskie z Shelton z XIX wieku. Gruntowne prace konserwatorskie, wykonane w latach 1962-1965 usunęły część przebudowy z XIX wieku, przywróciły pierwotną sylwetkę dachów i ganek komunikacyjny domu mieszkalnego. Spod tynków odsłonięto gotyckie portale i okna oraz drewniane, polichromowane stropy.

Zamek w Oporowie to nie tylko unikalna placówka muzealna, często także jest tłem dla róznych wydarzeń kulturalnych. Wizyta na zamku może wywołać też dreszczyk emocji. Oporów ma swoją Białą Damę, a dwa lata temu monitoring zarejestrował tu tajemnicze zjawiska.

Poleca Anna Majewska-Rau
Od 2007 roku jest dyrektorem Muzeum - Zamku w Oporowie, z wykształcenia konserwator dzieł sztuki specjalizujący się w malarstwie oraz rzeźbie polichromowanej, specjalista ochrony zabytków.