Opieka domowa nad pacjentem. Jak pomagać przewlekle choremu w dom? Oto 7 najczęściej zadawanych pytań

Szacuje się, że w Polsce około dwóch milionów osób sprawuje domową opiekę medyczną nad bliskimi. Każdy z nas nagle może znaleźć się w sytuacji, w której stanie przed decyzją o opiece nad najbliższymi. To mogą być rodzice, którzy potrzebują wsparcia ze względu na podeszły wiek, to czasem rodzeństwo, które toczy walkę z nowotworem albo partner w sile wieku, który nagle doznał udaru lub uległ wypadkowi. Nigdy nie wiemy, kiedy staniemy się opiekunem osoby chorej w domu. Co wtedy? Jak sobie poradzić, nie mając wiedzy i doświadczenia. Gdzie szukać pomocy? Kompleksowe kompendium wiedzy dla opiekunów domowych stworzyli specjaliści z Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio.

- Niewystarczająca liczba dostępnych profesjonalnych opiekunów medycznych sprawia, że 80 procent wszystkich osób troszczących się o osoby chore w domach to opiekunowie rodzinni lub domowi. Bliscy chorych nie wiedzą, gdzie zwrócić się o pomoc, jakie są dostępne usługi czy formy opieki, jak postępować w wielu sytuacjach. Domowi opiekunowie żyją w permanentnym stresie - mówi Maria Wieczorek współtwórczyni portalu bliskochorego.pl uruchomionego przez puckie hospicjum. - Obok zagubienia, braku wiedzy i umiejętności opiekuńczych, spadają na nich dodatkowe obciążenia związane z zakupem leków i sprzętu do opieki nad chorymi. Cierpią na brak czasu, często muszą zrezygnować lub ograniczyć pracę zawodową, będącą źródłem utrzymania.

Bliscy chorych najczęściej nie mają wiedzy medycznej i niezbędnych kwalifikacji, najczęściej poszukują pomocy na własną rękę, wszelkimi dostępnymi sposobami. O co zazwyczaj pytają? Problemy, z którymi się zmagają są różne - czasem dotyczą codziennej opieki, czasem spraw formalnych, problemów emocjonalnych i egzystencjalnych. Wszystkie są niezwykle ważkie.

1. Jak umyć włosy osobie leżącej?
Chory leżący powinien mieć mytą głowę i włosy przynajmniej raz w tygodniu. Doraźnie możesz umyć włosy chorego bez użycia wody, stosując suche szampony i pianki do mycia włosów. Nie zastąpią one jednak tradycyjnego mycia, do którego można wykorzystać specjalny basen do mycia głowy leżącego chorego. Basen ma nadmuchiwane brzegi z wycięciem na szyję oraz odpływ wody w postaci rurki. Do umycia głowy chorego siedzącego posłuży rynna, która ma anatomiczny kształt oraz uniesione krawędzie. Do mycia można użyć także zwykłej miski lub ceraty, która podkładamy pod głowę chorego.

2. Jak radzić sobie z dusznością u chorego?
Duszność może pojawić się pod wpływem stresu, ataku paniki, stanów depresyjnych. Warto wiedzieć, że emocje, w tym lęk, mogą wzmagać duszność lub powodować panikę oddechową. Jak sobie z nią radzić? Dorota Olszewska, kierownik medyczny Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio na stronie bliskochorego.pl radzi, żeby:

• otworzyć okno
• zmniejszyć temperaturę w pomieszczeniu - nie trzeba bać się przeciągów
• pomóc choremu przybrać odpowiednią pozycję, w której odczuwa poprawę, - najczęściej to pozycja siedząca lub półsiedząca
• chory leżący na łóżku medycznym powinien złapać się za barierki, co uruchomi mięśnie obręczy barkowej i pomoże oddychać całą klatką piersiową
• warto włączyć wentylator lub wiatraczek i skierować strumień powietrza na twarz chorego
• trzeba zapewnić chorego, że atak duszności jest przejściowy
• po konsultacji z lekarzem można podłączyć koncentrator tlenu

3. Jak długo chory może nie jeść?
Utrata apetytu w chorobie może trwać nawet kilka tygodni. Kiedy konieczna jest interwencja lekarza i włączenie leczenia żywieniowego? Jeżeli chory nie je, ale pije lub jest nawadniany, np. kroplówkami to może nie jeść do 7 dni. Warto założyć dzienniczek żywieniowy chorego i zapisywać w nim ilości spożytych przez chorego pokarmów i napojów. Co kilka dni trzeba też kontrolować masę ciała chorego. Pamiętaj, że nie wolno zmuszać do jedzenia, ani karmić na siłę. Trzeba unikać podawania płynów podczas karmienia, a także rozmów w trakcie posiłków.

4. Jakie łóżko wybrać dla chorego?
Wszystko zależ od stanu chorego. Jeśli stan zdrowia tego wymaga można zdecydować się na łóżko medyczne, które może być sterowane ręcznie lub elektronicznie. Można je kupić lub wypożyczyć. Informacje dotyczące pomocy w zorganizowaniu sprzętu medycznego udzielają ośrodku pomocy społecznej.
Jeśli chory będzie leżał na zwykłym łóżku warto zadbać o to, by chory w pozycji siedzącej dotykał stopami podłogi lub podnóżka. Do łóżka powinien być dostęp z każdej strony. W sklepach ze sprzętem medycznym i rehabilitacyjnym dostępne są specjalne barierki, które możemy zamontować przy zwykłym łóżku. Trzeba kupić też materac przeciwodleżynowy i podkładkę pod plecy na stelażu do pozycji siedzącej.

5. Czy mogę liczyć na refundację wyrobów medycznych?
Refundacja kosztów na zakup wyrobów medycznych z NFZ przysługuje każdemu choremu, który ma ubezpieczenie zdrowotne. Refundację można uzyskać m.in. na:

• materac i poduszka przeciwodleżynowa
• kule
• balkonik
• krzesło toaletowe
• wózek inwalidzki
• akcesoria i wyroby medyczne (np. cewniki, worki do stomii, worki do zbiórki moczu, pieluchomajtki).

6. Kto wystawia zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne?
Może być to lekarz, pielęgniarka, położna, czy fizjoterapeuta - w zależności od specjalizacji. Warto pamiętać, że nie zawsze wystarczy zlecenie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Lista refundowanych wyrobów medycznych, limit finansowania, wymaganą wysokość wkładu własnego, uprawnienia i okres użytkowania znajdują się na stronie Ministerstwa Zdrowia.

7. Czy to dobrze, że chory nie mówi o chorobie?
Teresa Piesik psycholog i psychoonkolog na stronie bliskochorego.pl tłumaczy, że może być wiele powodów takiej sytuacji. Ważne jest, aby uszanować jego wolę i aby umożliwić mu świadome podjęcie tak ważnej decyzji. Chory potrzebuje casu i bliskości, usiądź przy chorym i po prostu posłuchaj z uważnością. Nie interpretuj, nie oceniaj, nie doradzaj, nie zaprzeczaj, nie pocieszaj. Nie używaj słów: "nie możesz być taki leniwy, trzeba więcej się ruszać”; „wszystko będzie dobrze, nie jest tak źle, inni mają jeszcze gorzej”.

Źródło: bliskochorego.pl

Przeczytaj również:

Koniec nauki zdalnej w podstawówkach. Uczniowie klas I-III wrócili do szkół w poniedziałek. Najmłodsze klasy w podstawówkach
5-letnia dziewczynka wypadła z 4 piętra. Stan dziecka jest ciężki! Wypadek w Wieruszowie
Opóźnienia pociągów w Łodzi. Opóźnione pociągi do Warszawy. Atak zimy zatrzymał pociągi w poniedziałek w regionie łódzkim
Urlopu będzie 31 dni, a praca zdalna zostanie na stałe? Przed nami wielka reforma. Ma pomóc gospodarce pogrążonej w kryzysie
Mróz w poniedziałek 18 stycznia! Prognoza pogody dla Łodzi. Kiedy będzie ciepło? Odwilż od wtorku? Prognoza pogody na kolejne dni
Sprzedają gotowe negatywne wyniki testów. „Nie przejdą kontroli”
Lata osiemdziesiąte: Historia Łodzi na starych zdjęciach z lat 80. Łódź w latach 80 XX wieku na zdjęciach Dziennika Łódzkiego
Wyjątkowe imiona żeńskie. Kobiet, które je noszą jest bardzo mało w województwie łódzkim. Wyjątkowe imiona kobiet