Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wzór testamentu: wydziedziczenie i zachowek. Jak spisać testament? Ostatnia wola to sposób na przekazanie spadku 2.03.2024

Andrzej Gębarowski
Andrzej Gębarowski
Testament, inaczej ostatnia wola - poradnik. Testament powinien być napisany pismem odręcznym i opatrzony własnoręcznym podpisem.
Testament, inaczej ostatnia wola - poradnik. Testament powinien być napisany pismem odręcznym i opatrzony własnoręcznym podpisem. 123rf
Sprawdź wzór testamentu. Czym jest ostatnia wola? Czy wiesz jak przekazać spadek? Co trzeba zrobić przy przekazać majątek? W przypadku, gdy spadkodawca nie zamierza zdawać się na przepisy spadkowe, a szczególnie wtedy, gdy chce podzielić swój majątek inaczej, niż stanowią reguły ustawowego dziedziczenia, ma do dyspozycji wygodny sposób przekazania swojej woli - testament.

Własnoręczny zapis testamentowy, opatrzony datą i podpisem, a jeszcze lepiej testament sporządzony w obecności notariusza. Spisana ostatnia wola znakomicie ułatwia sądowe przeprowadzenie spadku. Zobacz wzór testamentu i ostatniej woli. Ostatnia wola: jak podzielić majątek? Jak napisać testament? Warto zrobić to na piśmie.

Spis treści

ZASADY DZIEDZICZENIA A TESTAMENT

Ostatnia wola, czyli jak spisać testament?
Na zapis testamentowy powinny zdecydować się wszystkie osoby, myślące o swoich spadkobiercach - jeśli chcą im zaoszczędzić niepotrzebnej mitręgi, a być może sporów i kłopotów, niech zawczasu sporządzą testament, w którym jasno i jednoznacznie wyrażą swoją ostatnią wolę. Tym bardziej, że tak wyrażona wola jest potem trudna do podważenia.

Testament inaczej ostatnia wola.

Zdarza się, że członkowie najbliższej rodziny spadkodawcy, którym z mocy prawa spadkowego należy się udział w spadku, zostaną w testamencie pominięci. Na przykład spadkobierca wybiera sobie na jedynego spadkobiercę wnuka, pomijając swoje dzieci i małżonkę. Na otarcie łez mają oni jednak prawo do zachowku.

Zachowek - dla kogo?

Prawo to obejmuje zstępnych i małżonka, a także rodziców, o ile spadkodawca nie miał dzieci. Prawo do zachowku nie obejmuje rodzeństwa.

Wysokość zachowku oblicza się w oparciu o schedę, jaka należałaby się uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego. Jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy, należny mu zachowek wynosi dwie trzecie wartości tego, co przypadłoby uprawnionemu według reguł dziedziczenia. Ta sama wysokość zachowku obowiązuje, jeżeli dziecko, wnuk czy prawnuk uprawniony do zachowku nie ukończył 18. roku życia. W innych wypadkach zachowek wynosi tylko połowę wartości udziału w spadku. Z żądaniem zachowku można wystąpić w ciągu trzech lat od momentu ogłoszenia testamentu.

Podsumowując - zachowek należy się osobom bliskim spadkodawcy, wyłączonym przez niego zapisem testamentowym z dziedziczenia. Wyłączenie z dziedziczenia często jest jednak mylone z wydziedziczeniem, a są to dwa różne pojęcia.

Ostatnia wola - zapis o wydziedziczeniu

Otóż wydziedziczenie to nic innego, jak pozbawienie osoby uprawnionej do zachowku przysługującego jej prawa. Jeśli więc spadkodawca jednoznacznie wydziedziczy w testamencie żonę i córkę, a sąd to potwierdzi, nie dostaną z majątku męża i ojca ani grosza zachowku „na otarcie łez”.

Wydziedziczenie to nic innego, jak pozbawienie zachowku osoby uprawnionej

Zrozumiałe, że tak drastyczne dla osób najbliższych skutki muszą być obwarowane licznymi zastrzeżeniami. Wydziedziczenie jest więc szczegółowo uregulowane w art. 1008 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym artykułem, spadkodawca może w testamencie wydziedziczyć, czyli pozbawić osoby najbliższe zachowku, jeżeli:

  • 1. wbrew woli spadkodawcy postępują uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
  • 2. dopuściły się względem spadkodawcy, albo jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo rażącej obrazy czci;
  • 3. uporczywie nie spełniają względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Postępowaniem wymienionym w pkt. 1 może być przykładowo: działalność przestępcza, rozrzutność, alkoholizm, narkomania, prostytucja, uchylanie się od pracy zarobkowej.

Przyczyna wymieniona w pkt. 2 może oznaczać przestępstwo umyślne, potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, albo obrazę czci, dokonaną słowem lub czynem, najczęściej publicznie.

Przyczyna wymieniona w pkt. 3 może oznaczać uchylanie się od opieki w chorobie, od płacenia alimentów, czy choćby długotrwałe nieutrzymywanie kontaktów.

Przyczyny wymienione w pkt. 1 i 3 muszą mieć - powtórzmy - charakter uporczywy. Zdarzenia jednorazowe, czy też stany krótkotrwałe, nie uzasadniają wydziedziczenia.

Przyczyna wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku musi wynikać wprost z treści testamentu

Ważne jest, aby przyczyna wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku wynikała wprost z treści testamentu. Innymi słowy, aby wydziedziczenie było skuteczne, spadkodawca powinien wyraźnie wskazać w testamencie przynajmniej jedną z trzech przyczyn z art. 1008 K.c., najlepiej wraz z jej szczegółowym uzasadnieniem. Spadkodawca nie musi jednak używać specjalnych, ściśle określonych wyrażeń prawnych - wystarczy, że jasno przedstawi przyczyny wydziedziczenia.

Przyczyną wydziedziczenia zawsze jest postępowanie wbrew woli spadkodawcy.

Warto podkreślić, że ustawową przyczyną wydziedziczenia zawsze jest postępowanie wbrew woli spadkodawcy. W żadnym wypadku spadkodawca nie może akceptować takiego postępowania ani tym bardziej z niego korzystać czy też mieć w nim swój udział. Jeśli np. wydziedziczonej żonie uda się udowodnić w sądzie, że wprawdzie była alkoholiczką i zaniedbywała rodzinę, ale w libacjach uczestniczył także jej mąż, wydziedziczenie może być przez sąd odrzucone.

Ostatnia wola - przebaczenie w testamencie

Spadkodawca nie powinien wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli wcześniej przebaczył mu winy. Trudność polega na tym, że o ile wydziedziczenie musi nastąpić w formie zapisu testamentowego, o tyle przebaczenie może zostać dokonane w jakiejkolwiek formie, niekoniecznie pisemnej. Nie jest nawet wymagane, aby spadkodawca w chwili przebaczenia miał pełną zdolność do czynności prawnych - wystarczy, że przebaczając, czynił to „z dostatecznym rozeznaniem”. Są to sformułowania na tyle nieostre, że sąd może mieć trudności z interpretacją aktu woli spadkodawcy.

Dowód przebaczenia spoczywa oczywiście na wydziedziczonym. Jeżeli uda mu się wykazać, że przebaczenie nastąpiło już po sporządzeniu testamentu, sąd może uznać wydziedziczenie za nieważne.

Pominięcie w testamencie

Nie oznacza to, że przestaje się także liczyć pominięcie w testamencie. Dopóki testament jest ważny, pominięty spadkobierca ma prawo wyłącznie do zachowku. Dopiero ogłoszenie przez sąd nieważności testamentu pociąga za sobą zarówno nieważność wydziedziczenia, jak i pominięcia.

CZYTAJ INNE ARTYKUŁY

Ostatnia wola, czyli jak napisać testament

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki