Likwidacji OFE. Haracz i dziedziczenie czy wyższa emerytura z ZUS? Co wybrać? Likwidacja Otwartych Funduszy Emerytalnych 24.04.2021

Stracić z dnia na dzień 15 procent swoich oszczędności czy pozbawić najbliższych prawa do ich dziedziczenia i później dodatkowo zapłacić podatek? Oto trudny wybór, przed jakim staną posiadacze kont Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE). Narzuci im to nowa ustawa o likwidacji OFE, która wejdzie w życie od 1 czerwca i ostatecznie przypieczętuje los otwartych funduszy.

Będzie się nad czym zastanawiać, a czasu na to jest niewiele, bo od 1 czerwca do 2 sierpnia br. Co konkretnie ma do wyboru ponad 15 milionów Polaków?

...to przeniesienie zgromadzonych na koncie OFE oszczędności na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) plus, prowadzone przez przekształcone fundusze OFE. A ponieważ zasobność przeciętnego konta OFE wynosi obecnie 9,689 zł, wybierając IKE plus, trzeba będzie oddać państwu - w dwóch ratach - średnio 1453 zł.

...oznacza, że nasze oszczędności z OFE zostaną w całości zapisane na indywidualnym koncie ubezpieczonego prowadzonym przez ZUS. Innymi słowy, zasilą nasz fundusz emerytalny i powiększą w przyszłości comiesieczną wypłatę emerytury aż do końca naszego życia.

Co wybrać? Zdać się na automatyzm i stracić 15 procent, czy wystąpić z wnioskiem o powiększenie emerytury i stracić możliwość dziedziczenia?

W przypadku opcji biernej, czyli wybrania IKE, nasze pieniądze będą przez pierwsze trzy lata w znacznej większości inwestowane w akcje na warszawskiej giełdzie. Będzie więc można dużo zyskać, ale także stracić. Na pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego nasze powiększone (lub pomniejszone) oszczędności trafią na specjalny subfundusz przedemerytalny, który z założenia ma być bezpieczniejszy, bo akcje będą stanowiły maksymalnie 15 proc. Reszta będzie inwestowana w obligacje.

Plusem tej opcji jest to, że środki ulokowane w IKE będą prywatne, a zatem podlegające dziedziczeniu. Innymi słowy - nie przepadną w razie naszej śmierci. Tak nas przynajmniej zapewnia odpowiedni zapis projektu ustawy.

W przypadku opcji czynnej, czyli wyboru ZUS-u, plusem może być waloryzacja kapitału emerytalnego, która w ostatnich latach była bardzo korzystna (rzędu 8 - 9 proc. rocznie na koncie podstawowym). Pytanie, czy nadal taka będzie, bo to zależy m.in. od stanu gospodarki. Kolejna niewiadoma dotyczy podatku, który zapłaci się od kapitału emerytalnego w przyszłości (obecnie wynosi on 17 lub 32 proc. przy każdej wypłacie emerytury).

Co w takim razie jest pewne zarówno w pierwszej jak i w drugiej opcji? Ano to, że nasze pieniądze będą niedostępne przed osiągnięciem wieku emerytalnego. A także i to, że wybór, jakikolwiek by on nie był, jest obarczony wysokim ryzykiem politycznym. Nikt przecież nie jest w stanie przewidzieć, jakich manipulacji dopuszczą się przyszłe rządy. Sądząc po tym, co uczyniły w przeszłości, jest to naprawdę duże ryzyko.

Uwzględniając to ryzyko, można jednak pokusić się o twierdzenie, że wybór ZUS wydaje się dobrą opcją dla osób, które wierzą w finansową stabilność tej instytucji i mają niewiele lat do emerytury (mniej niż 10) - bo nie poniosą dużego ryzyka rynkowego i być może skorzystają z wysokiej waloryzacji.

A kto powinien wybrać IKE? Osoby, które wierzą w pomyślną przyszłość polskiej giełdy i dodatkowo spodziewają się niskiej emerytury z ZUS-u, np. tylko emerytury minimalnej. Wtedy pieniądze ulokowane na nowym IKE będą dla nich dodatkowym bonusem.