Budki lęgowe dla jerzyków montuje się na ścianach budynków - bloków, domów jednorodzinnych i innych. Mogą ozdobić nawet nieciekawą elewację. Warto powiesić ich więcej, bo jerzyki chętnie osiedlają się w grupach.

Zwyczaje jerzyków

Jerzyki w Polsce spędzają stosunkowo niewiele czasu, bo tylko około 4 miesięcy w roku. Ale właśnie w tym czasie zakładają gniazda, składają 2-3 jaja i wychowują młode. Jest to też jeden z niewielu momentów, kiedy nie znajdują się w locie. Bo te ptaki właśnie w powietrzu jedzą, piją, a nawet śpią. Jerzyki są towarzyskie i chętnie zamieszkują obok siebie, w koloniach. Warto wiedzieć, że dobierają się w pary na całe życie i wracają do tych samych gniazd. Dlatego ich zniszczenie jest poważnym problemem dla ptaków.

Jerzyki zimują w południowej części Afryki. Przylatują do Polski pod koniec kwietnia lub na początku maja i zostają do sierpnia (dłużej zostają młode ptaki). Termin ich przylotu jest więc stosunkowo późny i bywa, że miejsca i budki lęgowe jerzyków zajmują inne ptaki. Ale można temu zapobiegać, o czym piszemy poniżej.

Jak zbudować budkę dla jerzyka

Budka dla jerzyka ma charakterystyczną formą, odmienną niż "typowe" budki lęgowe dla ptaków. Ma bowiem kształt leżącego, dość płaskiego pudełka z owalnym wejściem. Wymiary to: wysokość 16 do 20 cm x głębokość 18 cm x szerokość 36 cm, natomiast otwór wlotowy powinien mieć 6,5 x 3 cm. Otwór wlotowy najczęściej znajduje się na dłuższym boku, ale można też być umieszczony na krótszym.

Budkę dla jerzyków można wykonać z drewna, ważne by było to drewno sezonowane (suche). Elementy należy też skręcać, a nie zbijać gwoździami. Jedna ze ścianek powinna być otwierana. Daszek powinien mieć lekki spadek. Jeśli budka nie będzie znajdowała się pod okapem, czy innym elementem chroniącym ją przed deszczem, to jej daszek powinien być wysunięty poza obrys budki, tak żeby osłaniał otwór wlotowy przed opadami. W takim przypadku powinien też być od góry pokryty blachą. Drewniane elementy powinny być zaimpregnowane ekologicznym środkiem. Cała konstrukcja musi być wykonana starannie i solidnie.

Gotowa budka dla jerzyka

Jeśli nie jesteśmy zapalonymi majsterkowiczami, gotową budkę dla jerzyka bez trudu kupimy za około 50-60 zł. Do wyboru są zwykłe budki pojedyncze, ale można kupić także „wielorodzinne" – podwójne, potrójne, a nawet większe (na zdjęciu). Najczęściej takie budki są ustawione w szeregu, ale można je także układać w różne wzory, wykorzystując jako element dekoracyjny.

Poza budkami drewnianymi w sprzedaży są także domki z trocinobetonu. Są one trochę droższe (ok. 70 zł), ale znacznie trwalsze, zapewniają też lepsze warunki termiczne ptakom. Również takie budki są dostępne w wersji „szeregowej". Gotową budkę najczęściej trzeba pomalować.

Poza budkami, które wiesza się na ścianach (tzw. natynkowe), dostępne są także budki podtynkowe, które mocuje się podczas remontu elewacji budynku, w warstwie ocieplenia. Wymaga to pewnych umiejętności oraz dobrej woli od ekipy remontowej, ale takie rozwiązanie istnieje. Wtedy zewnętrzna ścianka budki lęgowej jest zlicowana z elewacją budynku. Podobnym rozwiązaniem są budki, które montuje się w przestrzeni stropodachu.