Premia z książeczki mieszkaniowej. Ponad milion Polaków ma jeszcze szansę na premię z książeczki mieszkaniowej. Średnia premia – 8,8 tys. zł

Pierwsza grupa czynności, których dokonanie daje prawo do skorzystania z premii, wiąże się z budową domu bądź zakupem mieszkania lub domu. Z premii gwarancyjnej można skorzystać co do zasady w następujących sytuacjach:

• nabycia w drodze zakupu lub zamiany lub uzyskania spółdzielczego prawa do mieszkania lub prawa odrębnej własności mieszkania w spółdzielni mieszkaniowej,
• nabycia w drodze zakupu lub zamiany własności mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość lub domu jednorodzinnego,
• rozpoczęcia użytkowania własnego wybudowanego domu,
• uzyskania własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności mieszkania w budynku wielorodzinnym zbudowanym przez dewelopera,
• uzyskania odrębnej własności mieszkania w wyniku przebudowy, rozbudowy lub nadbudowy istniejącego budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych,
• uzyskania własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności mieszkania w budynku wielorodzinnym wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową,
• wpłacenia kaucji z tytułu najmu mieszkania w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3 proc. wartości odtworzeniowej lokalu, zbudowanego przy wykorzystaniu kredytu z BGK lub w ramach realizacji rządowego programu popierania budownictwa mieszkaniowego,
• wpłaty tzw. partycypacji w Towarzystwie Budownictwa Społecznego w wysokości co najmniej 10 proc. ostatecznych kosztów budowy przypadających na dany lokal w zasobach towarzystwa,
• całkowitej spłaty zadłużenia obciążającego lokal właściciela książeczki, powstałego w związku z kredytem mieszkaniowym udzielonym i spłacanym na warunkach określonych przez Radę Ministrów.

Od kwietnia 2009 roku z premii gwarancyjnej można skorzystać także w związku z przeprowadzaniem remontu. Musi być to remont polegający na wymianie okien, lub instalacji gazowej lub instalacji elektrycznej w mieszkaniu bądź domu jednorodzinnym, którego właścicielem jest właściciel książeczki mieszkaniowej lub do którego to mieszkania lub domu posiadacz książeczki ma prawo spółdzielcze.

Premia może być także wypłacona w związku z dokonaniem przez posiadacza książeczki mieszkaniowej wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki.

Warunkiem jest, by kwota wydatków wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny, z tytułu posiadania którego powstał obowiązek świadczeń na fundusz remontowy – w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w kosztach remontów nieruchomości wspólnej, ustalonego uchwałą wspólnoty mieszkaniowej lub uprawnionego organu spółdzielni mieszkaniowej – jest co najmniej równa tej wpłacie.

Ustawa wprowadziła harmonogram realizacji uprawnień do premii gwarancyjnej dla czynności związanych z dokonaniem wpłaty na fundusz remontowy, uzależniająjący możliwość złożenia wniosku o likwidację książeczki od roku w jakim wystawiono tę książeczkę.

Począwszy od 2017 r. wszyscy właściciele książeczek mogą ubiegać sie o wypłatę premii gwarancyjnych, w związku z dokonaniem wymienionego wyżej remontu oraz wpłatą na fundusz remontowy.

Reguły dotyczące premii określa ustawa z dnia 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 1779).

Gdzie załatwić niezbędne formalności?

Osoba, która spełnia opisane wyżej warunki, formalności związane z ubieganiem się o premię gwarancyjną powinna załatwiać w banku. Dla zdecydowanej większości książeczek właściwy jest bank PKO BP. Wniosek o wypłatę premii można złożyć w dowolnym oddziale tego banku. Oprócz wniosku konieczne będzie złożenie dokumentów potwierdzających uprawnienie do premii. Chodzi o wszelkie dokumenty świadczące o tym, że właściciel książeczki faktycznie realizuje inwestycję mieszkaniową. Warto wiedzieć, że osoba posiadająca dwie lub więcej książeczek mieszkaniowych założonych przed 24 października 1990 roku, może skorzystać z premii z każdej z nich.

Wniosek o wypłatę premii gwarancyjnej trzeba złożyć w ciągu 90 dni od dnia, w którym zaistniała jedna z sytuacji, uprawniających do skorzystania z premii. W przypadkach ściśle określonych przez przepisy możliwe jest złożenie wniosku o premię zanim zostanie zrealizowana inwestycja mieszkaniowa. Można bowiem złożyć wniosek w banku, udowadniając, że:

• w budowany dom zainwestowaliśmy już 20 proc. jego wartości kosztorysowej (powinna to poświadczyć np. osoba posiadająca uprawnienia budowlane),
• w przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę, dzięki której powstanie mieszkanie, zainwestowaliśmy już 50 proc. jego wartości kosztorysowej (powinnna to poświadczyć np. osoba posiadająca uprawnienia budowlane),
• wpłaciliśmy co najmniej 50 proc. wymaganego przez spółdzielnię wkładu budowlanego lub mieszkaniowego albo wartości kosztorysowej mieszkania lub budowanego domu albo też kwoty partycypacji.

Premia gwarancyjna może być również wypłacona, w przypadku udzielenia kredytu przeznaczonego na sfinasowanie celów ściśle określonych w ustawie (np. na budowę domu; na zakup mieszkania/domu czy też uzyskanie odrębnej własności mieszkania w budynku wielorodzinnym budowanym przez dewelopera).

Od momentu złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku wraz z niezbędnymi załącznikami do dnia wypłaty premii gwarancyjnej mija zazwyczaj około 10 dni roboczych. Premia jest wypłacana właścicielowi książeczki lub – w określonych ustawowo sytuacjach – inwestorowi lub bankowi wskazanemu przez właściciela.

Ile pieniędzy można dostać?
Wzór służący do obliczenia wysokości premii mieszkaniowej można znaleźć w załączniku do ustawy z dnia 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Samodzielne obliczenie wysokości premii z jego zastosowaniem jest dość skomplikowane.

Na wysokość premii gwarancyjnej ma wpływ wiele czynników, m.in.

• wysokość dokonywanych poszczególnych wpłat,
• ceny 1mkw. powierzchni użytkowej budynku ogłaszane przez Prezesa GUS za poszczególne okresy (tj. Cena 1 mkw. powierzchni użytkowej obowiązująca w kwartale/roku wniesienia wpłaty oraz cena 1 mkw. powierzchni użytkowej ostatnio ogłoszona przed kwartałem złożenia wniosku o likwidację),
• rodzaj budownictwa, na jaki zostaną wykorzystane środki z książeczki mieszkaniowej.

Cena metra jest liczona w oparciu o oficjalne dane ogłaszane dla poszczególnych okresów.

Kwota do wypłaty obejmuje zgromadzony na książeczce wkład, należne odsetki oraz premię gwarancyjną, która wypłacana jest w przypadku przeznaczenia środków na niej zgromadzonych na ściśle określone cele mieszkaniowe.

Wysokość premii z książeczki nie może być wyższa niż równowartość kosztów budowy mieszkania o powierzchni 55 mkw., a przy inwestycji w dom, nie może być wyższa niż równowartość kosztów budowy domu jednorodzinnego o powierzchni 70 mkw. Opłata za likwidację książeczki mieszkaniowej z wypłatą premii gwarancyjnej wynosi 40 zł.

W ustaleniu wysokości premii pomogą pracownicy banku PKO BP. Na prośbę zainteresowanego oszacują oni wysokość premii nawet, jeśli dana osoba na razie nie zamierza z niej korzystać. Pierwsze obliczenie jest bezpłatne. Jeśli jednak po jakimś czasie poprosimy o ponowne oszacowanie wysokości premii, będzie to kosztowało za każdym razem 35 zł.

Średnia premia gwarancyjna wypłacona w 2017 roku wyniosła ok. 8,8 tys. zł.

Jak przekazać książeczkę bliskim?
Osoby, które mają książeczkę wydaną przed 24 października 1990 roku, ale nie zamierzają dokonywać czynności, które pozwalałyby im na skorzystanie z premii, mogą przekazać prawo do książeczki na inną osobę, która z premii skorzysta. Cesja jest możliwa tylko między najbliższymi członkami rodziny, a więc: współmałżonkami (również rozwiedzionymi), rodzicami i dziećmi (również przysposobionymi i przysposabiającymi), dziadkami i wnukami, rodzeństwem rodzonym i przyrodnim, macochą (ojczymem) i pasierbem (pasierbicą).

Istnieje możliwość scedowania prawa do książeczki na dalszego krewnego, aby jednak stał się on jej właścicielem, konieczne będzie dokonanie kilku cesji. Każda z nich kosztuje 70 zł. Wszelkie formalności związane z przekazaniem prawa do książeczki można załatwić w oddziałach banku PKO BP. Trzeba się tam udać wraz z osobą, na którą ma zostać scedowane prawo. Konieczne będą dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa.