Profilaktyka chorób odkleszczowych. Jak uniknąć groźnej boreliozy i odkleszczowego zapalenia mózgu

Choroby odkleszczowe są poważnym problemem. W latach 2016-2019 na terenie Polski rocznie odnotowywano ponad 20 tysięcy zachorowań na boreliozę. W 2020 roku zachorowało ponad 12 tysięcy osób.

Na odkleszczowe zapalenie mózgu w 2019 roku zachorowało 265 osób, a w 2020 roku stwierdzono 158 przypadków tej choroby.

Jak ograniczyć ryzyko pokąsania

• Unikaj spacerów porośniętymi brzegami rzek, w wysokich trawach, leśnych mokradłach. To naturalne środowisko bytowania kleszczy.
• Ubieraj się odpowiednio, zakładaj spodnie i bluzy z długimi rękawami, noś wysokie buty i nakrycie głowy.
• Wybieraj ubrania o jasnych kolorach. Na jasnym tle można szybciej zaobserwować kleszcza i usunąć go zanim dojdzie do ukąszenia.
• Stosuj środki odstraszające kleszcze (np. kremy, aerozole, olejki).
• Po wizycie w lesie, parku lub innym miejscu bytowania kleszczy, dokładnie obejrzyj całe ciało. Zwróć szczególną uwagę na okolice brzucha, piersi, pachwin i kolan. To częste obszary ukąszeń kleszczy.

Co zrobić po ukąszeniu przez kleszcza

• Usuń kleszcza niezwłocznie po zaobserwowaniu ukąszenia.
• Nie stosuj żadnych środków wspomagających usuwanie kleszcza, np. masła, oliwy z oliwek czy kosmetyków do ciała.
• Nie rozgniataj, ani nie wyciskaj.
• Nie usuwaj kleszcza gołymi palcami, użyj pęsety. Chwyć go blisko skóry i wyciągaj delikatnie obracając, aż do całkowitego usunięcia.
• Po usunięciu kleszcza zdezynfekuj miejsce ukąszenia.
• Obserwuj miejsce ukąszenia, sprawdzaj czy nie rozwija się rumień wędrujący.
• Jeśli wystąpiły niepokojące objawy takie, jak zaczerwienienie i/lub obrzęk, wysoka gorączka, bóle głowy, wymioty, nudności lub inne objawy neurologiczne, skonsultuj się z lekarzem.

Najczęstsze choroby odkleszczowe
Choroby odkleszczowe to grupa chorób rozwijających się w wyniku ukąszenia przez kleszcza nosiciela niebezpiecznych patogenów wywołujących choroby takie, jak borelioza czy odkleszczowe zapalenie mózgu.

Na niektórych obszarach Polski średnio około 30 proc. kleszczy może być nosicielami jednego lub wielu patogenów, wywołujących choroby odkleszczowe. Przez łagodne zimy, sezon na kleszcze może trwać nawet cały rok. Kleszcze zaczynają swoją aktywność już w temperaturze 5-7 st. C.

Borelioza
Borelioza inaczej nazywana jest krętkowicą kleszczową lub chorobą z Lyme. Jest to wieloukładowa choroba zakaźna, będąca skutkiem zarażenia krętkami Borrelia.

To najczęściej diagnozowana choroba przewlekła przenoszona przez kleszcze. Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza, który był nosicielem bakterii wywołującej chorobę. Jeśli kleszcz zostanie w całości usunięty przed upływem 24-48 godzin od ukąszenia, ryzyko rozwoju choroby maleje.

Zazwyczaj pierwszym objawem rozwijającej się boreliozy jest występujący w miejscu ukąszenia rumień wędrujący, czyli zaczerwienienie rozchodzące się pierścieniowo od miejsca wkłucia się kleszcza. W zależności od stopnia zaawansowania choroby mogą rozwijać się objawy grypopodobne takie, jak uczucie przewlekłego zmęczenia, bóle mięśni czy stawów.

Ostatni etap choroby wiąże się z zakażeniem narządów wewnętrznych i rozwojem powikłań groźnych dla zdrowia i życia człowieka.

Są trzy podstawowe typy boreliozy:

• borelioza stawowa,
• borelioza skórna,
• neuroborelioza.

Objawy wymienionych typów mogą ujawnić się w okresie od kilku tygodni do nawet kilku lat od momentu zakażenia.

Borelioza objawia się między innymi:

• sztywnością karku,
• nudnościami i wymiotami,
• upośledzeniem słuchu,
• padaczką,
• psychozą,
• zapaleniem pęcherza.

Odkleszczowe zapalenie mózgu
To choroba wirusowa ośrodkowego układu nerwowego. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj w wyniku ukąszenia przez kleszcza, ale możliwe jest również zakażenie drogą pokarmową lub oddechową.

Nawet szybkie usunięcie kleszcza nie zmniejsza ryzyka zakażenia. Nie każde ukąszenie wiąże się jednak z rozwojem choroby. Obecnie nie istnieją leki, które umożliwiałyby skuteczne wyleczenie choroby. Osobom, które mieszkają lub pracują na terenach bytowania kleszczy, zaleca się wykonanie szczepień ochronnych.

Zazwyczaj przebieg choroby można podzielić na dwa etapy. Początkowe objawy to gorączka, bóle mięśni i stawów. Objawy drugiej fazy zależą od postaci choroby, a jej najłagodniejszą formą jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

W wyniku ciężkiego przebiegu choroby może dojść do porażenia kończyn i mięśni oddechowych, trudności w oddychaniu i mówieniu, trudności w połykaniu czy problemów z równowagą.

NFZ zaprasza na Senioralia
Łódzki NFZ zaprasza Seniorów na Senioralia. NFZ będzie zachęcać do profilaktyki, namawiać do schudnięcia i zmiany życia na zdrowsze. Zaproponuje bezpłatne badania profilaktyczne i pomiary w kiosku profilaktycznym. Rozwieje wątpliwości na temat tego, gdzie i jak się leczyć, przypomni, jakie są prawa pacjentów.

21 maja w godzinach 13-19.00 na ulicy Piotrkowskiej przy Pasażu Schillera Inauguracja Senioraliów.
Na stoisku ŁOW NFZ będzie można:

• uzyskać informacje w zakresie programów profilaktyki zdrowotnej dostępnych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego,
• otrzymać bezpłatną zdrową dietę z portalu diety.nfz.gov.pl
• uzyskać wszystkie informacje o badaniach w ramach Programu #Profilaktyka40Plus
• dowiedzieć się wszystkiego na temat funkcjonowania Internetowego Konta Pacjenta,
• złożyć wniosek o kartę EKUZ,
• uzyskać informacje na temat leczenia uzdrowiskowego,
• uzyskać pomoc w założeniu Profilu Zaufanego,
• dowiedzieć się, jak i gdzie się leczyć bezpłatnie.

Będzie można również porozmawiać z doradcą do spraw profilaktyki o zdrowym stylu życia.

Stanowisko będzie wyposażone w pętlę indukcyjną, która ułatwia kontakt osobom niesłyszącym.

23 maja w godzinach 9-16 Akademia Świadomego Seniora przy ul. Lokatorskiej 13
O godz. 12.15 „Prawa pacjenta” – Anna Leder – rzeczniczka Łódzkiego oddziału NFZ

23 maja - 3 czerwca w godzinach 10–14 na sali obsługi klientów ŁOW NFZ ul. Targowa 35
Łódzcy Seniorzy mogą bezpłatnie skorzystać z ważnych dla zdrowia pomiarów w kiosku profilaktycznym. Kiosk oferuje samoobsługowe wykonanie następujących pomiarów:

• wzrost,
• waga,
• ciśnienie krwi,
• BMI,
• pomiar tkanki tłuszczowej i tłuszczu trzewnego w organizmie, zawartości wody i masy mięśniowej,
• dobowe zapotrzebowanie kaloryczne i w wodę dla każdego indywidualnego klienta. To najważniejsze podstawowe pomiary medyczne, które określają ryzyko zachorowań na choroby cywilizacyjne.

Każdy, kto skorzysta z pomiarów w kiosku otrzyma kolorowy wydruk z indywidualnymi wynikami pomiarów naniesionymi na wykresy zawierające także normy w każdym zakresie.

Po wizycie w kiosku zapraszamy do stanowiska doradcy do spraw profilaktyki, który omówi wyniki pomiarów oraz dobierze właściwą dietę z portalu Diety NFZ. Doradca pomoże także założyć bezpłatne konto, które pozwoli na samodzielne korzystanie ze zdrowych diet. Doradca udzieli także informacji o bezpłatnych programach profilaktycznych.

Dodatkowo na sali doradcy:

• pomogą w założeniu oraz potwierdzą Profil Zaufany,
• zaprezentują badania i ankietę w ramach programu Profilaktyka 40Plus
• zaprezentują możliwości Internetowego Konta Pacjenta,
• wydadzą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ),
• udzielą informacji na temat leczenia uzdrowiskowego.

NFZ oferuje także dostęp do pokoju cichej obsługi z wykorzystaniem pętli indukcyjnej oraz tłumacza języków: migowego, angielskiego i ukraińskiego.

Zapisy:
poprzez stronę internetową
Zapisy
poprzez wybór usługi: STANOWISKO DS. PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA – KIOSK PROFILAKTYCZNY,

poprzez Telefoniczną Informację Pacjenta pod numerem 800 190 590.

29 maja w godz. 10 – 13 przy ul. Przyrodniczej 7/9
Zajęcia sportowo-rekreacyjne w DDP i na siłowni, w tym nordic walking na powietrzu na terenie ogrodu na tyłach Szpitala im. H. Jordana. Promocja zdrowego stylu życia, warsztaty z rehabilitantem. zdrowa dieta, porady pielęgniarki, mierzenie ciśnienia, badanie stóp, ćwiczenia na zdrowy kręgosłup, zabawy z Fundacją dr Clown, materiały edukacyjne i porady – ŁOW NFZ. Ponadto zapraszamy wszystkie chętne kobiety powyżej 55. roku życia na bezpłatne badania gęstości kości - ocena ryzyka osteoporozy. Na badanie obowiązują zapisy: 42 655 66 60 wew. 426.

Organizator: Miejskie Centrum Medyczne im. dr. K. Jonschera w Łodzi.