Przedwojenna Łódź na starych pocztówkach. Jak wyglądała?

Pierwszym prezydentem Łodzi w niepodległej Polsce wybrano łodzianina, działacza PPS Aleksandra Rżewskiego. Urząd Miasta Łodzi znajdował się w dzisiejszym budynku Muzeum Archeologicznego i Etnologicznego na Placu Wolności. Natomiast prezydent urzędował w ratuszu miejskim. Dziś w jego budynku znajduje się Archiwum Państwowe.

W zupełnie innych miejscach obradowała natomiast Rada Miejska. Najpierw w budynku Towarzystwa Kredytowego Miejskiego przy ul. Pomorskiej 17/19. Od 1921 roku jej obrady odbywały się w gmachu dawnego gimnazjum żeńskiego przy ul. Pomorskiej 16. Natomiast Urząd Wojewódzki mieścił się w Pałacu Poznańskiego. W 1936 roku oficjalnie uznano herb Łodzi. Stała się ona jednocześnie pierwszym polskim miastem, który miał zatwierdzone swój herb. Była nim złota łódkę na czerwonym tle.

Powoli odbudowywały się łódzkie fabryki po zniszczeniach spowodowanych I wojną światową, zwiększała ludność Łodzi. W 1913 roku miała 430 tysięcy mieszkańców. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej, w 1918 roku mieszkało tu tylko 341 tys. ludzi. Ale w 1921 roku liczba mieszkańców miasta wzrosła już o ponad 100 tysięcy i wynosiła 451 tysięcy. Natomiast przed wybuchem drugiej wojny światowej, w 1939 roku Łódź miała około 680 tysięcy mieszkańców. 388 tysięcy z nich stanowili Polacy, 230 tys. Żydzi, a około 60 tysięcy Niemcy.

Co ciekawe w międzywojennej Łodzi mieszkało znacznie więcej kobiet niż mężczyzn. Ale z biegiem lat i ta różnica się zmniejszała. W 1918 roku na 130 łodzianek przypadało 100 mężczyzn. W 1936 roku na 100 mężczyzn przypadło 120 kobiet. Łódź była też miastem czterech kultur, zróżnicowanym wyznaniowo. W 1936 roku katolicy stanowili 56,4 procent mieszkańców, wyznający religię mojżeszową - 34,4 procent, a ewangelicy - 8,6 procenta.

Jednym z najbardziej doniosłych momentów było wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego dla dzieci w wieku od 7 do 14 lat. W naszym mieście nastąpiło to już 1919 roku. Między innymi za sprawą lekarza i społecznika Stefana Kopcińskiego. Łódź stała się tu wzorem dla innych miast. Analfabetyzm był tu jednak sporym problemem. W 1913 roku pisać i czytać nie potrafiło 55 procent mężczyzn, którzy mieszkali w Łodzi i 66 procent kobiet. Połowa dzieci w wieku szkolnym nie uczyła się. Wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego wiązało się z budową w Łodzi nowych szkół. W 1922 roku pierwszą zbudowano na dzisiejszej ulicy Kopcińskiego, wtedy Zagajnikowej.