Ratujemy wcześniej odnowione pomniki. Rozmowa z Cezarym Pawlakiem, prezesem Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem w Łodzi

Z jakimi nadziejami rozpoczynacie 28 już kwestę na rzecz ratowania zbytków Starego Cmentarza w Łodzi?
Co roku z tą samą jak co roku. Chcemy zebrać fundusze na renowacje kolejnych nagrobków. Mimo, że nasza kwesta odbywa się 28 lat hasło Ratujmy zabytki Starego Cmentarza jest wciąż aktualne.

Potrzeby są ogromne?
I jeszcze wzrastają. Teraz doszedł jeszcze jeden czynnik, a więc prace ratunkowe. Zeszłoroczne wichury dokonały poważnych zniszczeń na cmentarzu. Przy czym w większości przypadków dotyczy to pomników, które były przez nas odnawiane. Dlatego z siedmiu odnowionych w tym roku pomników aż czterech przypadkach są to prace ratunkowe.

Które to nagrobki?
Rodziny Fischer i Nilnikel w części ewangelickiej cmentarza. Oba zostały odnowione w 2010 roku. Pomnik rodziny Fischer to blokowa bryła, we wczesno modernistycznym stylu. Wichura oderwała ten wielotonowy pomnik od fundamentu. Podobnie było w przypadku nagrobka rodziny Nilnikel. To charakterystyczny obelisk ze sztucznego kamienia, koloryzowany. Zabytek bardzo ucierpiał, został przełamany. Ucierpiał też nagrobek rodziny Makiewiczów, w części katolickiej. Został odnowiony w 2017 roku. Wichura zniszczyła krzyż, częściowo skrzydło anioła. Zniszczony został też znajdujący się w pobliżu pomnik na grobie rodziny Kulpińskich. Uszkodzona została całkowicie figura Chrystusa Miłosiernego.

Tak więc zebrane w ubiegłym roku pieniądze zostały przeznaczone głównie na pomniki zniszczone podczas ubiegłorocznej wichury?
Tak, ale nie tylko. W ubiegłym roku łodzianie zadecydowali, że trzeba odrestaurować pomnik Berthy Sommer. Udało się go odnowić. Wyróżnia go krzyż z nieokorowanych pni drzew.

W tym roku na odnowienie których nagrobków można głosować?
Wybraliśmy cztery pomniku. To m.in. znajdujący się w części katolickiej grób Leonarda Fesslera. Był to rodzony w Czechach tkacz, który w latach 50-tych XIX wieku przeniósł się do Łodzi. Jako pierwszy uruchomił mechaniczną farbiarnię i drukarnię tkanin na ul. Piotrkowskiej 266.