Rzeki w Łodzi. Dawna rzeka Ostroga odnaleziona. Miasto Łódź mogło właśnie tak się nazywać [ZDJĘCIA]

- Średniowieczna wieś Łodzia leżała nad niewielkim dopływem rzeki Łódki, gdzie dziś znajduje się Browar Łódzki, między ulicami Pomorską a Północną. Wieś, która należała do biskupów włocławskich, słabo się rozwijała. Jej zarządca - kanonik włocławski, Piotr, podpisujący się „de Lodza”, doprowadził do wydania przez kapitułę włocławską w 1414 roku dokumentu o lokacji miasta zwanego Ostroga nad rzeką Ostrogą. Miasto miało powstać w oparciu o osadę, która rozwinęła się w okresie wojen polsko-krzyżackich przy szlaku krakowsko-łęczyckim - opowiada Miłosz Wika, rzecznik ZWIK-u w Łodzi.

Według autorów monografii Łodzi z 2009 roku rynek Ostrogi zajmował obszar na północ od kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, czyli gdzieś za placem Kościelnym, miedzy Łagiewnicką a Zgierską. Tam, przez wyznaczony na płaskim terenie rynek, miała płynąć niewielka rzeczka.

- Jej wody, według historyków, brały początek na bagnach przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Wojska Polskiego z Franciszkańską. Wzdłuż rzeczki przebiegała granica między Bałutami a dobrami łódzkimi. Do dziś bez trudu odnajdziemy - między ulicami Wojska Polskiego a Berlińskiego - domy wzniesione przy późniejszym kanale Ostrogi i tym samym bałucko-łódzkiej granicy. Ukośne ściany współczesnych budynków wyznaczają mniej więcej przebieg dawnej rzeczki - dodaje Miłosz Wika.

CZYTAJ TEŻ: Rzeki w Łodzi: Odkryto dawny dopływ rzeki Łódki

Przecinała ona ulicę Łagiewnicką przy ulicy Berlińskiego, Zgierską zaś w miejscu, gdzie na elewacji kamienicy przy Zgierskiej 17 do dziś jest graniczna kapliczka między Bałutami i Łodzią.

Ostroga płynęła wzdłuż ulicy Krótkiej (obecnie Zachodniej) i dalej skręcała za starym cmentarzem żydowskim w Bazarową, Rybną i płynęła wzdłuż Lutomierskiej. Między Lutomierską a Drewnowską jeszcze po wojnie istniał otwarty kanał rzeczki zwany „rowem lutomierskim”.

Na wysokości Motodromu przy Drewnowskiej Ostroga wpadała do Łódki. Rzeka podzieliła los innych łódzkich rzek. Zamieniono ją w ściek i na początku XX wieku ukryto w podziemnym betonowym kanale.

- Udało się odnaleźć miejsce, w którym do dziś zachował się fragment tego kanału z 1915 roku. W zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi odnajdziemy też kosztorys jego budowy i umowę z wykonawcą. Powszechna jest opinia, że rzekę Łódkę nazywano kiedyś Ostrogą - mówi Wika.

Był to jednak niewielki dopływ Łódki, nad którym próbowano stworzyć miasto. W granicach powstałej w 1423 roku Łodzi znalazły się zabudowania miasta Ostroga. Zanim wieś Łodzia przestała istnieć, nazywano ją Starą Wsią. Drogę prowadząca ze wsi do miasta Łodzi zwano Starowiejską lub Nadstawną (obecnie Wolborska), a płynącą obok rzekę zwano Starą Rzeką lub Rzeką. To współczesna Łódka.

CZYTAJ TAKŻE: Rzeki w Łodzi: Mapa nie tylko zapomnianych rzek

Zobacz też: Łodzianie szukali rzeki na skrzyżowaniu marszałków