Dobrze, że PZPR niektórych zadań w Łodzi nie zrealizowała jednak z nadwyżką... Na następnych slajdach zobaczycie to, co Łódź zyskała w PRL

Włókiennicza monokultura

Władze PRL z dobrodziejstwem historycznego inwentarza przejęły cały przemysł włókienniczy Łodzi fabrykanckiej i międzywojennej, zmieniając tylko szyldy. I tak fabryka Izraela Poznańskiego stała się Zakładami Bawełnianymi im. Juliana Marchlewskiego, a zakłady Scheiblera i Grohmana ochrzczono imieniem Stalina, a później Obrońców Pokoju. Podobnie było z innymi zakładami. Z czasem podjęto próby dywersyfikacji przemysłu. Powstały zakłady Fonica produkujące aparaty telefoniczne, części radiowe i gramofony, Łódzkie Zakłady Kinotechniczne, jedyny w PRL producent projektorów, czy Fabryka Transformatorów i Aparatury Trakcyjnej „Elta”. Z czasem liczba zatrudnionych w przemyśle włókienniczym i odzieżowym zaczęła spadać na korzyść innych gałęzi przemysłu. Nie wpłynęło to jednak na dominującą pozycję włókiennictwa i odzieżówki, która trwała do końca PRL.

Dramatyczne skutki takiej struktury przemysłu dały o sobie znać w latach 90., kiedy przyszło załamanie rynku wschodniego.

sow

Potęga filmowej Łodzi oraz legenda Szkoły Filmowej

Socjalistyczne władze bardzo poważnie traktowały film i zdawały sobie sprawę z siły jego oddziaływania, dlatego na potrzeby produkcji filmowej przeznaczano poważne fundusze. Gdy w 1949 roku powstała oficjalnie Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi, nasze miasto stało się polskim Hollywood (nie przypadkiem narodziło się określenie Hollyłódź), kolebką polskiej kinematografii, miejscem, gdzie ciągnęli i pracowali najwięksi polscy reżyserzy, operatorzy, aktorzy. Wytwórnia przy ul. Łąkowej stała się symbolem miasta i jego motorem napędowym (na ile w socjalizmie można się było napędzać) nie mniej znaczącym, niż przemysł włókienniczy. Już w grudniu 1945 roku w WFF rozpoczęto zdjęcia do filmu „Zakazane piosenki”, a w roku 1953, także w WFF, powstał pierwszy polski film barwny „Przygoda na Mariensztacie”. A potem zrealizowano tu przez lata kilkaset polskich filmów, tworzących powojenną historię naszego kina. PRL zostawił Łodzi filmową legendą. Z Wytwórnią doskonale uzupełniała się Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, zwana dziś w skrócie Szkołą Filmową. Miejsce edukacji najważniejszych nazwisk polskiego kina, do dziś działające jak magnes na młodych adeptów tej sztuki z całego świata. WFF i „filmówka” stanowiły o potędze filmowej Łodzi. Niestety, wiadomo komu to przeszkadzało...

dp

Śródmieście w ruinie

W latach 50. pojawiał się w szkolnych klasach Jaś, co to się nie mył, a nie mył się, bo tata trzymał w wannie świniaka. Z uwagi na powszechność występowania owego Jasia, można go zaliczyć w poczet legend miejskich, ale legenda ta coś mówi o duchu tamtych lat - Jaś symbolizował przybysza ze wsi, który dostał kwaterunek w kamienicy, która była kiedyś czyjaś, a teraz była już wspólna, czyli niczyja. Wojna, a także seria decyzji nowych władz w 1945 r, przeorały strukturę własnościową śródmieścia. Dekret o „publicznej gospodarce lokalami i kontroli najmu” umożliwiał przydział mieszkań niezależnie od woli prawowitych właścicieli. Władza zyskała też prawo do dzielenia mieszkań na mniejsze. Inny dekret pozwolił na przejmowanie opuszczonego majątku. Tym samym setki kamienic zostały pozbawione właścicieli, przechodząc pod zarządzanie publiczne, które w owych czasach było wszystkim, tylko nie zarządzaniem. Jeśli dodać to tego zwykłą niechęć władz PRL do przedwojennej spuścizny, mamy gotową odpowiedź, dlaczego 45 lat Polski Ludowej wystarczyło do całkowitego zapuszczenia centrum.

pb