Od listopada 1918 roku do maja 1919 trwały polsko-ukraińskie walki o Lwów. Wtedy też nieśmiertelną sławą okryły się Orlęta Lwowskie, czyli nastoletnie dzieci, które chwyciły za broń. To właśnie o nich pięknie pisał lwowski poeta Marian Hemar:
Matka płakała: Czyś Ty zwariował?
Ojciec się gniewał: Czyś TY się "wścik"?
Zamknął Go w domu. Czapkę Mu schował,
Kolega gwizdnął i - chłopiec znikł ...
Kto Go tak uczył? Kto Go tak skusił?
Jaka muzyka? - Do jakich słów?
Kto Go opętał? - Kto Go przymusił?
Żeby On zginął - za co? - za Lwów!!!
Kto Mu wyszeptał słowa nadziei,
Że On na zawsze, na wszystkie dni
Do Polskiej Mapy ten Lwów przylepił
Gumą arabską - kropelką krwi!
W uznaniu zasług marszałek Józef Piłsudski odznaczył 22 listopada 1920 miasto Krzyżem Virtuti Militari. To jedyne w II Rzeczypospolitej miasto posiadające tak wysokie odznaczenie. „Za zasługi położone dla polskości tego grodu i jego przynależności do Polski, mianuję miasto Lwów kawalerem Krzyża Virtuti Militari" - mówił marszałek. Warto też wiedzieć, że to z lwowskiego cmentarza Orląt Lwowskich pochodzą zwłoki nieznanego żołnierza spoczywające w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
Lwów przedwojenny był pięknym miastem, miastem wielokulturowym, po prostu kwitł. To była jedna z pereł II Rzeczypospolitej. Był jak śpiewali Tońko i Szczepko w słuchanej przez cały kraj audycji "Lwowska fala":
"Bo, gdzie jeszcze ludziom tak dobrze, jak tu:
Tylko we Lwowie!
Gdzie pieśnią się budzą i tulą ze snu?
Tylko we Lwowie!"
22 października 1939 roku do Lwowa weszła Armia Czerwona, której okupacja trwała do 30 czerwca 1941 roku, kiedy to weszli Niemcy. 22 lipca 1944 roku we Lwowie wybuchło powstanie, trwające pięć dni i zakończone wyparciem Niemców z miasta. Na krótko nad ratuszem zawisła polska flaga. NKWD aresztowało jednak przywódców AK i żołnierzy. ZSRR przejął miasto na mocy postanowień konferencji jałtańskiej. Efekt tego był taki, że od drugiej połowy 1945 roku Polacy masowo zaczęli Lwów opuszczać. W zwartych grupach osiedli we Wrocławiu, Bytomiu, Gliwicach ... . Pod sowieckim planowaniem Lwów stracił swój blask z czasów II Rzeczypospolitej, kiedy to dorównywał Wiedniowi, Budapesztowi. Stał się miastem prowincjonalnym. Od roku 1991 Lwów jest w granicach niepodległej Ukrainy. I jest to, co pokazują ostatnie wydarzenia, miasto ciągle niepokorne.
Zobaczmy jak wyglądał Lwów w czasach II Rzeczypospolitej, za którym Kresowiacy, rozrzuceni po świecie wciąż tęsknią. To jest tak jak pisał poeta Jan Zahradnik.
"Może się poza Lwowem jakiś świat rozrasta,
Ale cóż mi po świecie, w którym nie ma Lwowa ..."
Dodajmy, że we Lwowie urodzili się między innymi: Kazimierz Górski (najbardziej znany trener piłkarski w Polsce),Ryszarda Hanin i Krystyna Feldman (aktorki), Adam Hanuszkiewicz (aktor, reżyser), Zbigniew Herbert (poeta), Wojciech Kilar (kompozytor), Stanisław Lem (pisarz, Leopold Staff (poeta). Śmiało można zaryzykować twierdzenie, że przedwojenny Lwów miał ogromny wpływ na powojenną polską kulturę.
Prosimy jednocześnie Kresowiaków, nie tylko dawnych mieszkańców Lwowa, o kontakt: [email protected]
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
