Uniwersytet Łódzki pokazał nową siedzibę Biobanku UŁ. I „pramatkę” Hanny Zdanowskiej, prezydent Łodzi

Akcja „Poznaj swoją Pramatkę” była częścią badań, w których Biobank UŁ, ustalał pochodzenie Polaków.

Upraszczając, naukowcy uznają, że populacja Europy wywodzi się od siedmiu „pramatek”. Np. Hanna Zdanowska z Urszuli – która przed 45 tys. lat przywędrowała na tereny obecnej Grecji z Bliskiego Wschodu (taki sam wynik badania uzyskała prof. Elżbieta Żądzińska, rektor UŁ).

Z Urszuli wywodzi się co piąty Polak, natomiast najczęściej występującą linią u mieszkańców naszego kraju – w ok. 40 proc. przypadków – jest Helena (która osiadła 20 tys. lat temu pod Pirenejami).

„Pobrano ode mnie próbkę śliny, wypełniłam szczegółową ankietę dotyczącą moich przodków, wszystko trwało może 20 minut. Zachęcam do oddawania DNA do Biobanku UŁ. To jest przyszłość medycyny” – mówiła w piątek Hanna Zdanowska.

Na podstawie próbek śliny (i zawartego w nim mitochondrialnego DNA – przekazywanego tylko w linii żeńskiej) Uniwersytet Łódzki ustalił już „pramatki” dla ponad 6 tys. Polaków. Oprócz naukowej wartości tych badań, popularyzują one wiedzę o tzw. biobankowaniu. A poszerzanie zasobów materiału genetycznego jest niezbędne, aby prowadzić skuteczne badania nad przyczynami oraz sposobami leczenia wielu chorób rzadkich i dotąd nieuleczalnych.

Bez biobanków trudno także mówić o rozwoju medycyny spersonalizowanej, czyli dostosowywaniu sposobu leczenia danej choroby do konkretnego pacjenta tak, aby było ono najskuteczniejsze.

„Wkrótce ogłosimy projekt, w którym będziemy chcieli zebrać materiał genetyczny od 500 łodzian, w ramach którego określimy niebezpieczeństwa występowania chorób sercowo-naczyniowych u tych łodzian” – zapowiedział w piątek prof. Dominik Strapagiel, kierownik Pracowni Biobank UŁ.

Nowy projekt ma również obejmować wyszukiwanie u badanych przeciwciał na koronawirusa.

Biobank UŁ jest znany także ze współpracy Katedrą Antropologii. Obie jednostki Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska (WBiOŚ) współdziałają przy porównywaniu cech współczesnych Polaków i ludzi, którzy żyli na terenie naszego kraju nawet przed tysiącem lat. Ich DNA pochodzi ze sproszkowanych fragmentów czaszek mieszkańców Kujaw, których szczątki znajdują się w zasobach naukowych WBiOŚ. W Biobanku UŁ te czaszki tracą ślimaka. To element błędnika kostnego, z którego – po sproszkowaniu – daje się uzyskać DNA, czyli, w tym przypadku, informacje o genach Polaków sprzed stuleci.

W 2019 r. władze uczelni podjęły decyzję o budowie nowej siedzibie dla Biobanku UŁ (bo mieścił się w dwóch wysłużonych gmachach WBiOŚ). Naukowcy przeprowadzili się już do gmachu u zbiegu Pomorskiej i Matejki, gdzie działa nowe „serce” ich instytucji – laboratoria do przygotowywania i przechowywania materiału biologicznego, m.in. z zamrażalkami, w których można osiągnąć temperaturę nawet poniżej minus 80 stopni.

Przed UŁ jeszcze drugi etap tej inwestycji – przygotowanie pomieszczeń biurowych i konferencyjnych.