Uniwersytet Łódzki w konsorcjum pracującym nad przenośnym wykrywaczem zagrożeń biologicznych, w tym koronawirusa

Uniwersytet Łódzki pochwalił się udziałem w konsorcjum w tym tygodniu. Dziewięć partnerskich instytucji od maja 2021 r. pracuje nad stworzeniem przenośnego wykrywacza zagrożeń biologicznych o nazwie HoloZcan. Pomysł urządzenia opiera się na technologii mikroskopii holograficznej. Umożliwia ona szybkie uzyskanie trójwymiarowych obrazów przy ich wysokiej głębi ostrości.

Upraszczając: policjant, żołnierz czy pracownik pomocy humanitarnej będzie „wypuszczał” z HoloZcanu wiązkę lasera. To za jej sprawą do urządzenia trafi trójwymiarowy obraz, który HoloZcan porówna ze swoją bazą danych.

To właśnie opracowanie bazy danych dla HoloZcanu jest głównym zadaniem UŁ w projekcie. Dr Marcin Niemcewicz (z Centrum Zapobiegania Zagrożeniom Biologicznym na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska), kierownik projektu w łódzkiej uczelni, zajmuje się wprowadzaniem do powstającej bazy cyfrowych obrazów np. bakterii, niektóre z nich są specjalnie sprowadzane z innych ośrodków naukowych do „zobrazowania” w Łodzi.

Do bazy HoloZcanu trafiają także cyfrowe obrazy najczęściej spotykanych zanieczyszczeń – kurzu, pyłków czy łupieżu – aby urządzenie potrafiło radzić sobie w ich środowisku.

UŁ zapowiada, że HoloZcan można będzie wykorzystywać do identyfikacji bakterii czy wirusów, w tym wirusa SARS-CoV 2.

Tanie i proste w obsłudze urządzenie to w przyszłości (projekt ma się zakończyć w 2024 r.) propozycja dla służb zmagających się z zagrożeniami biologicznymi. Tak określa się organizmy lub substancje (wirusy, bakterie, toksyny), które nieodpowiednio przechowywane (np. w laboratoriach) lub w znacznym stężeniu, mogą być niebezpieczne dla zdrowia czy życia. Ponadto zagrożenia biologiczne starają się wykorzystywać grupy terrorystyczne. Takie zagrożenia to również rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych wśród uczestników wydarzeń masowych. Konsorcjum pracujące nad HoloZcanem przywołuje jako przykład mecz piłkarskiej Ligi Mistrzów Atalanta–Valencia, z lutego 2020 r., który miał wzmóc pierwszą falę epidemii koronawirusa we Włoszech i Hiszpanii.

„Służbom potrzebne jest urządzenie, które usprawni ich działania w terenie, gdzie liczy się czasem każda sekunda. Dzięki temu zwiększą się możliwości wykrywania i pomiaru czynników biologicznych poprzez opracowanie automatycznego i przenośnego systemu ich wykrywania – tłumaczy dr Marcin Niemcewicz”. – „Wyniki będą otrzymywane w przeciągu 5-10 minut, co znacznie skróci i uprości proces detekcji patogenów przez służby reagowania kryzysowego oraz inne podmioty zajmujące się ogólnie pojętymi zagadnieniami bezpieczeństwa biologicznego”.

Konsorcjum jest finansowane z funduszy unijnych. Z 4,4 mln euro UŁ przypadło ponad 600 tys. Prace badawcze koordynuje węgierski zespół analityków, wśród partnerów jest m.in. Instytut Pasteura z Francji i Politechnika Mediolańska z Włoch. Polskę, oprócz łódzkiej uczelni, reprezentuje Komenda Stołeczna Policji.