Urlop na żądanie. Czy każdy może go otrzymać i czy szef może odmówić?

Ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi?

Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowie o pracę przysługują 4 dni urlopu na żądanie w każdym roku. Nie można wykorzystać więcej, nawet jeśli jest się zatrudnionym w więcej niż jednej firmie. Trzeba pamiętać o tym, że w przeciwieństwie do urlopu wypoczynkowego, musi on być wykorzystany w danym roku kalendarzowym, nie można go przesunąć na kolejny rok.

Zasady związane z urlopem na żądanie. Jak i kiedy zgłosić?

Urlopu na żądanie nie zgłasza się z wyprzedzeniem. O konieczności wzięcia dnia wolnego można poinformować pracodawcę najpóźniej w dniu wykorzystania tego urlopu.

Nie obowiązuje jeden wzór czy formularz zgłaszania urlopu na żądanie. Nie musi być to nawet zgłoszenie w formie pisemnej. Można to zrobić telefonicznie lub za pośrednictwem smsa albo mejla, nie trzeba się fatygować do firmy. Trzeba jednak pamiętać o tym, by zrobić to o odpowiedniej porze. Taką informację należy przekazać najpóźniej w porze rozpoczęcia pracy, a wyjaśnieniem wątpliwości z tym związanych zajął się nawet Sąd Najwyższy.

Z wyroku Sądu Najwyższego wynika jasno, że należy to zrobić "do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy".

Jeśli pracownik zaczyna zmianę o godz. 12, to najpóźniej do południa musi poinformować pracodawcę o swojej nieobecności w danym dniu. Jeśli natomiast zaczyna pracę o godz. 6, to właśnie do tej pory musi przekazać taką wiadomość.

Kodeks pracy 2018. Jak zmienia się prawo?

Czy potrzebna jest zgoda pracodawcy?

Samo powiadomienie pracodawcy o zamiarze wzięcia urlopu na żądanie, nie oznacza automatycznie, że można nie przyjść do pracy. Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca musi wyrazić na to zgodę. Z interpretacji Sądu Najwyższego wynika jednak, że jeśli pracodawca nie udziela pracownikowi odpowiedzi na prośbę o urlop na żądanie, to może on wziąć wolne i nie musi dopełniać dalszych formalności.

Urlop na żądanie - odmowa

Okazuje się jednak, że pracodawca może odmówić pracownikowi skorzystania z urlopu na żądanie. Może to jednak zrobić w szczególnych okolicznościach. Pracownik spotka się z odmową, jeśli okaże się, że jego obecność w pracy jest niezbędna, gdyż wymaga jej interes pracodawcy. Sytuacje mogą być różne, np. zatrzymanie linii produkcyjnej wskutek nieobecności pracownika. Jeśli jednak pracownik nie przyjdzie do pracy, to może ponieść konsekwencje, które wiążą się z nieusprawiedliwioną obecnością w pracy. Taką sytuację może rozpatrywać sąd pracy.

Konsekwencje związane z urlopem na żądanie może także ponieść pracodawca. Stanie się tak, jeśli okaże się, że decyzja o nieudzieleniu wolnego pracownikowi była bezzasadna. Wówczas pracodawcy może grozić grzywna, której wysokość waha się od 1000 do nawet 30 000 złotych. O wysokości grzywny decyduje sąd.

Jak wykorzystywać urlop na żądanie?

Jak wynika z kodeksu pracy urlop na żądanie można wykorzystać albo za jednym zamachem albo pojedynczo. Trzeba pamiętać o tym, że nie jest to urlop dodatkowy, a te dni odlicza się od ogólnej puli dni wolnych, jakimi w roku dysponuje pracownik.

Jeśli pracownik ma do dyspozycji 26 dni urlopu, to gdy wykorzysta cały urlop na żądanie, zostaną mu do dyspozycji 22 dni wolne.

Urlop na żądanie jest urlopem płatnym, za te dni także przysługuje wynagrodzenie.

Urlop na żądanie i najczęściej popełniane błędy

Urlopu na żądanie nie można zaplanować i zgłosić na przykład z miesięcznym czy kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Co do zasady jest to urlop, który wynika z nagłej konieczności otrzymania wolnego dnia. Jest to związane z sytuacją losową, np. chorobą czy nieszczęściem w rodzinie.

Urlop na żądanie i zmiany w prawie

Urlop na żądanie budzi wiele kontrowersji, zwłaszcza u pracodawców. Toczą się dyskusje, a organizacje zrzeszające pracodawców regularnie postulują ograniczenie tego prawa. Pojawiły się na przykład pomysły, by zmniejszyć ten urlop do 2 dni, a na dodatek, by chęć wzięcia wolnego dnia od pracy zgłaszać z jednodniowym wyprzedzeniem. W tegorocznej propozycji zmian w kodeksie pracy pojawił się pomysł, by zrezygnować z takiej formy urlopów. Na razie jednak w przepisach nic się nie zmieniło.

Nowy kodeks pracy 2018. Koniec urlopu na żądanie? Co z L4? 10 zmian w kodeksie pracy