Wkrótce obchody 75. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto

Uroczystości oddające hołd ofiarom i pamięć Ocalałym oraz Sprawiedliwym miasto Łódź organizuje od 2004 roku. Także w tym roku przygotowano wiele wydarzeń, które odbywać się będą od niedzieli 25 sierpnia. Obchody potrwają do 1 września.

- Uroczystości mają szczególny wymiar, dlatego, że uczestniczą w nich Ocalali - podkreśla Joanna Podolska, dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. - Spodziewamy się wspaniałych gości, będą z nami między innymi Ocalali Marian Turski (historyk i dziennikarz), Leon Weintraub, Josef Buchmann, mamy nadzieję, że kadisz odmówi z nami stuletni Jehuda Widawski. Będziemy też gościć ponad 40-osobową grupę reprezentantów drugiego, a nawet trzeciego pokolenia, potomków Ocalałych.

Goszcząca już w Łodzi wnuczka Ocalałego, Georgia Nowak, jest autorką wystawy „Ślady”, której otwarcie zaplanowano na 25 sierpnia. W dniu uroczystości głównych, 29 sierpnia, odbędzie się m.in. symboliczne wkopanie kamienia węgielnego pod pierwszą w Polsce powojenną synagogę (ul. Pomorska 18) oraz koncert jazzowy „Tęskniąc za domem....”, inspirowany muzyką graną w latach 1945-1949 przez artystów ocalałych z łódzkiego getta tworzących zespół The Happy Boys, w reżyserii Mirona Zajferta. W projekcie występują wokaliści: Aga Zaryan, Andrzej Dąbrowski, Wojciech Myrczek oraz zespół w składzie: Robert Majewski, Henryk Miśkiewicz, Michał Tokaj, Sławomir Kurkiewicz, Marcin Jahr, Grzegorz Nagórski, Bartek Dworak.

Organizatorzy uroczystości zaproszą również m.in. na spektakl „Przeszukując ciszę”, premierowe w Polsce pokazy filmów „Porzucony chłopiec” o Richardzie Lewkowiczu i „Josef Pępek Salomonovic”, koncert Dawida Gurfinkiela z zespołem Marka Kądzieli - „Jidyszkajt”, akcję artystyczną „Za dziesięć dziesiąta. Wyśpiewać żywy pomnik miłości” w wykonaniu Jane Arnfield, „Tehorah” - koncert Adrienne Haan z akompaniamentem na fortepianie Benjamina Schaefera. Przewidziano również nabożeństwa, modlitwy, wystawy i liczne spotkania.

- Na terenie Parku Ocalałych, który liczy sobie już piętnaście lat i mieści się w nim ponad 640 drzewek, rano 28 sierpnia zostanie posadzonych kolejnych piętnaście drzewek, upamiętniających osoby, które przeszły przez Litzmannstadt Getto - dodaje Joanna Podolska. - Mam nadzieję, że w obchodach weźmie udział wielu łodzian, bo to uroczystości dotyczące nie tylko przeszłości miasta, ale i jego przyszłości.

Jacek Wawrzynkiewicz, dyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych, przypomina, że w tym roku mija 15. rocznica oddania muzeum na Stacji Radegast, które można zwiedzać podczas obchodów.

- To ważna lekcja historii, powinniśmy o tym, co się wydarzyło w Łodzi podczas II wojny światowej pamiętać i Łódź o tym pamięta - zapewnia wiceprezydent miasta, Krzysztof Piątkowski. - Dla mnie to uroczystości, które przeżywam osobiście, ponieważ moją rodzinę wyróżniono medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Rabin Łodzi, Dawid Szychowskim, przyznał zaś, że miewa wątpliwości dotyczące oficjalnych uroczystości związanych z historią getta. - Jednak rozmywają się one, gdy uścisnę dłoń jednego z Ocalałych. Bo być przy kimś, kto przeżył tragedię, stratę, traumę, to jedyne co możemy dać - mówi.

Premiera opery „Bas-Sheve - Batszeba”

W Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w środę 21 sierpnia od godz. 19 odbędzie się polska premiera jidyszowej opery autorstwa Henocha Kona - „Bas-Sheve- Batszeba”. Przedsięwzięcie przygotował Triangle Orchestra Project. „Batszeba” miała swoją premierę w 1924 roku w Teatrze Idy Kamińskiej w Warszawie. Opera opowiada biblijną historię króla Dawida pożądającego Batszeby (jid. Bas-Sheve), żony swojego sługi Uriasza. Dzieło skomponował Henoch Kon (1890-1972), który urodził się w Łodzi, studiował w Berlinie, a po wojnie żył przez jakiś czas w Paryżu. Libretto w języku jidysz, napisał znany poeta Mosze Broderson. To jedyna zachowana jidyszowa opera z Europy. Triangle Orchestra Project tworzą młodzi muzycy i wokaliści z Polski, Francji i Niemiec.

Szczegółowy program obchodów 75. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto znajduje się na stronie centrumdialogu.com.