Wrocław: Lekarze przyszyli pacjentowi palec z nogi w miejsce kciuka

Ucięcie kciuka na pile tarczowej to był prawdziwy dramat dla dla pięćdziesięcioletniego dziś ślusarza. Strata kciuka praktycznie pozbawiła go możliwości pracy. Gdy 2 lata temu uległ wypadkowi, lekarze w jednym z powiatowych szpitali próbowali przyszyć mu odcięty palec, ale ten po jakimś czasie obumarł. Na początku 2015 roku mężczyzna zgłosił się po pomoc do dr. Adama Domanasiewicza, który wówczas pracował w słynącym z udanych przeszczepów ręki szpitalu w Trzebnicy.

Chirurg, który przypomina, że kciuk odpowiada za 50, a nawet 65 procent funkcji ręki, zaproponował pacjentowi różne rozwiązania. Ostatecznie 50-latek zdecydował się na amputację drugiego palca stopy i przyszycie go w miejsce kciuka. Na świecie podobne operacje wykonuje się od 1968 roku, zwykle przenosząc paluch.

– Duży paluch u nogi odgrywa bardzo istotną rolę w chodzeniu, dlatego zdecydowaliśmy się na transfer drugiego palca – tłumaczy dr Domanasiewicz z Kliniki Chirurgii Urazowej i Chirurgii Ręki USK.

Zabieg był bardzo skomplikowany technicznie. Jak tłumaczy lekarz, amputacja palca to konieczność wypreparowania nie tylko kości, ale także 4 nerwów, 4 tętnic, 2 żył i 2 ścięgien, tak by wszystkie one zachowały swoje funkcje. Odpowiednio należało też przygotować kikut (kości, naczynia, tętnice), na którym już rana dawno się zabliźniła. Ale nie tylko techniczne względy decydowały o stopniu trudności zabiegu.

– W chirurgii ręki najbardziej pożądaną sytuacją jest replantacja, czyli przyszycie odciętego fragmentu. To trudny zabieg, taki chirurgiczny Mont Everest, ale jeszcze trudniejszy jest transfer innej części ciała – tłumaczy obrazowo znany chirurg ręki. – Pobranie palca ze stopy i przyszycie go do ręki jest jak wejście na K2, to też ośmiotysięcznik, nawet niższy, ale zdobywają go tylko nieliczni. Transfer ze stopy do ręki jest dużo bardziej stresujący. Ryzyko jest podwójne. Gdy przyszywamy odcięty palec dłoni, pacjent nic nie traci, ale gdy amputujemy mu następny, tym razem zdrowy palec, ryzyko staje się większe. Jeżeli operacja się nie uda, pacjent poniesie podwójną stratę.

Szczęśliwie 9-godzinna operacja zakończyła się sukcesem. Przyszyty w miejsce kciuka palec po 10 dniach od zabiegu jest ukrwiony, ma wszystkie ścięgna, nerwy, będzie się ruszał, miał czucie, zachował paznokieć. Co ważne, zoperowany mężczyzna nie ma też problemów z chodzeniem. Amputacja drugiego palca nie zaburza chodu tak jak amputacja palucha, który jest jednym z trzech punktów podporu w stopie.

Dr Domanasiewicz wykonywał już wcześniej podobne operacje razem z nieżyjącym już prof. Ryszardem Kociębą. Opowiada, że pacjenci, którym amputowano palce u nogi i przyszyto je do ręki, nie narzekali na kłopoty z chodzeniem, z czasem mogli nawet grać w piłkę nożną.

W szpitalu przy Borowskiej to pierwsza tego typu operacja. Lekarze są z niej tym bardziej zadowoleni, że w przypadku transferów palców ze stopy do ręki nigdy do końca nie wiadomo, czy przeszczep się przyjmie. Zdecydowanie większe szanse na powodzenie daje przyszycie w miejsce uciętego kciuka przyszycie innego palca ręki.

– W przypadku transferu ze stopy do ręki nawet najlepiej wykonana operacja przez mistrza chirurgii może się okazać zmarnowanym wysiłkiem – mówi dr Adam Domanasiewicz i dodaje, że teraz Uniwersytecki Szpital Kliniczny przygotowuje się to przeszczepu ręki od zmarłego dawcy.