Przypomnijmy, że tzw. nową emeryturę wylicza się, dzieląc kapitał zgromadzony na koncie ZUS przez średnie dalsze trwania życia wyrażone w miesiącach. Skąd wiadomo, ile wynosi średnie dalsze trwanie życia? Otóż wiemy to z tablic średniego dalszego trwania życia. Od 1 maja 2015 r. osoba przechodząca na emeryturę, która np. pracowała po osiągnięciu wieku emerytalnego, ma do wyboru dwie tablice: z dnia przejścia na emeryturę albo z dnia, w którym osiągnęła powszechny wiek emerytalny - jeżeli jest to dla niej korzystniejsze.
Matematyka poziom podstawowy. Arkusze i odpowiedzi
W języku prawniczym zostało to skonkretyzowane następująco: w art. 26 został dodany ustęp 6: „Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3.”
Wcześniej obowiązywał przepis, że liczy się tylko i wyłącznie tablica obowiązująca w dacie przejścia na emeryturę.
MATURA USTNA Z JĘZYKA POLSKIEGO [PYTANIA, TEMATY]
Innymi słowy, obecnie ZUS ustala średnie dalsze trwanie życia według tablicy trwania życia obowiązującej w dniu
- w którym osoba ubezpieczona złoży wniosek o emeryturę (o ile naturalnie spełni wszystkie inne warunki),
albo w dniu
- w którym osoba ubezpieczona skończyła powszechny wiek emerytalny, który od 1 października ubiegłego roku wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Matura z matematyki: arkusze i odpowiedzi
Przykład
Załóżmy, że pani Joanna osiągnęła wiek emerytalny (60 lat) w listopadzie 2017 roku. Mimo to postanowiła nie skorzystać z prawa do emerytury i nadal pracować, gdyż nieźle zarabiała i nie zamierzała spędzać czasu w domu. Zaplanowała sobie jednak, że na emeryturę przejdzie w 2019 roku, a więc po dwóch latach od osiągnięcia uprawnień do emerytury. Gdyby pani Joanna przeszła na emeryturę od razu po osiągnięciu wieku emerytalnego, ZUS musiałby w jej przypadku uwzględnić tablice trwania życia obowiązujące wówczas (czyli w 2017 roku) dla jej wieku przejścia na emeryturę (60 lat). Teraz poczeka do 2019 roku i sprawdzi, ile wyniesie obowiązująca wtedy prognozowana długość dalszego życia dla jej nowego wieku przejścia na emeryturę (62 lata). Jeśli będzie ona wyższa niż ta z 2017 roku dla wieku 62 lat, wybierze oczywiście tablicę wcześniejszą, bo oznaczać to będzie wyższą emeryturę. Dotychczas prawie zawsze tak było - to znaczy każda następna tablica zawierała wskaźniki wyższe niż poprzednia tablica, bo z roku na roku wydłużała się przeciętna długość życia. Obecnie nie jest to już takie oczywiste i jeśli okaże się, że ponownie (po raz drugi z rzędu) wskaźniki okażą się gorsze, czyli przewidywana długość życia się skróci - warto być może będzie postąpić odwrotnie, czyli wybrać najbardziej aktualną tablicę.
Okres ważności aktualnej tablicy
Zmienione zasady stosowania tablic średniego dalszego trwania życia mają zastosowanie wyłącznie do emerytur przysługujących z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.
Warto przypomnieć, że nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (czyli bez podziału na płeć) ukazuje się co roku najpóźniej do 31 marca. I tak na przykład najnowsza tablica ogłoszona 25 marca 2018 r. przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oparta na statystykach z 2017 roku, znajduje zastosowanie do wniosków o przyznanie emerytury zgłaszanych od 1 kwietnia 2018 r. do ostatniego dnia marca 2019 r.
Matura 2018: polski podstawowy - arkusze i odpowiedzi
Tablice są unisex
Warto zauważyć, że przepisy emerytalne obowiązujące w Polsce są niekorzystne dla mężczyzn i preferencyjne wobec kobiet. Po pierwsze, te ostatnie otrzymały przywilej wcześniejszego wieku emerytalnego. Dzięki temu mają większe niż mężczyźni szanse dożycia do emerytury i średnio rzecz biorąc spędzą na niej znacznie więcej czasu, dłużej pobierając pieniądze z ZUS-u.
Po drugie, przy wyliczaniu wysokości emerytury ZUS korzysta z takich samych tablic dla obu płci. Tymczasem wiadomo, że panie średnio rzecz biorąc żyją dłużej od panów. Zatem zastosowanie tablic jednakowych dla oby płci preferuje kobiety, bo faktycznie będą żyły średnio dłużej, niż wynika to z tablicy. Jest natomiast krzywdzące dla mężczyzn (bo duża część z nich z nich nie przeżyje danych wyczytanych z tablic).
Z drugiej jednak strony, gdyby tablice były odzielne, panie miałyby jeszcze niższe emerytury niż obecnie, a przecież już i tak - z innych powodów mają je niższe niż mężczyźni.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
