Magnolia sprzed 2000 lat
Jeszcze starsza jest magnolia, pochodząca z Japonii. Jej nasiono zachowało się przypadkiem wśród nasion ryżu. W niewielkiej osadzie Asada odkryto pozostałości domów sprzed 2000 lat, a także jamy zasobowe, w których dawni mieszkańcy przechowywali żywność. W jednej z nich zachował się ryż oraz nasiono magnolii, które prawdopodobnie trafiło tam przypadkiem. Jednak o ile nasiona ryżu okazały się od dawna bezużyteczne, o tyle nasiono magnolii wykazało się niezwykłą żywotnością. Po posadzeniu wyrosło z niego drzewo. Kiedy po 10 latach zakwitło, okazało się, że najbardziej przypomina magnolię japońską (Magnolia kobus - na zdjęciu współczesna roślina tego gatunku).
Licencja
Palma daktylowa z czasów Jezusa
Starożytna Judea słynęła z uprawy palm daktylowych (Phoenix dactylifera), a dokładniej – odmiany, która dawała niezwykle smaczne owoce (były słynne w całym ówczesnym świecie). To drzewo było też ważnym symbolem w Królestwie Judei i Izraela. Jednak jej uprawa zanikła prawdopodobnie w XIV wieku, zarówno na skutek zmian klimatycznych, jak i sytuacji politycznej.
Wydawało się, że smak judejskich daktyli jest utracony na zawsze. Jednak w 2005 roku udało się wyhodować palmę z nasion znalezionych w pałacu Heroda Wielkiego w Masadzie (wykopaliska były prowadzone w latach 60. XX wieku) i liczących około 2000 lat (na zdjęciu).
Licencja
Palma daktylowa z czasów Jezusa
Z trzech nasion udało się uzyskać tylko jedną roślinę, która jednak rosła bardzo dobrze i w 2008 r. miała prawie 12 liści i 1,4 m wysokości (w 2020 r. były to ponad 3,5 m). Palmie nadano imię na cześć biblijnego starca - Matuzalem (na zdjęciu). Okazało się ono nieco prorocze, bo kiedy palma zakwitła w 2011 r. przekonano się, że to… roślina męska (daktylowce są dwupienne). Matuzalem owszem, wyprodukuje pyłek, ale nie wytworzy owoców!
Jednak w 2019 roku udało się wyhodować jeszcze kilka okazów z nasion, pochodzących z innych stanowisk nad Morzem Martwym. Wśród nich są także „dziewczyny”. Są więc pewne nadzieje na sprawdzenie, czy sława daktyli z Judei była zasłużona.
Licencja
Jeszcze starsza soczewica
Judejskie palmy to jednak młodziaki w porównaniu z soczewicą, pochodzącą ze stanowiska Seyitömer w Turcji (Anatolia). Znaleziono tam spichlerz sprzed około 4000 lat, w którym zachowały się resztki ziaren. Większość była przepalona, ale ziarna soczewicy zachowały się w dobrym stanie. Na tyle dobrym, że wykiełkowały. Otrzymane z nich rośliny były znacznie drobniejsze od współczesnych.
Warto wiedzieć, że m.in. obszar Turcji to część tzw. Żyznego Półksiężyca – terenu na Bliskim Wschodzie, gdzie zaczęto uprawiać rośliny, ponad 10 500 lat temu. To stamtąd pochodzą uprawiane obecnie zboża, a także wiele roślin strączkowych, które były bardzo ważne w dawnej diecie.
