Zaburzenia psychiczne skracają życie nawet o 20 lat? Osobom chorym psychicznie już w młodym wieku grożą choroby serca, którym można zapobiec

Jak wykazały badania ekspertów z HealthPartners Institute w Minnesocie (USA), kierowanych przez psychiatrę dr Rebeccę Rossom, osoby z poważną chorobą psychiczną umierają o 10-20 lat wcześniej niż ich zdrowi psychicznie rówieśnicy. Główną przyczyną przedwczesnych śmierci są choroby serca. Zwrócenie uwagi lekarzy na ten problem i podjęcie przez nich profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych u młodych osób przed 40. rokiem życia mogłoby znacznie wydłużyć ich życie.

W USA na poważne zaburzenia psychiczne cierpi ok. 6 proc. społeczeństwa. Do najczęstszych chorób należą zaś schizofrenia i choroba afektywna dwubiegunowa oraz zaburzenia schizoafektywne, czyli połączenie obu tych chorób.

Czytaj także: Zamiast pizzy zjada... papier toaletowy. Groźny nałóg niszczy zdrowie i zagraża życiu. Co to jest pica i czemu ludzie jedzą kał lub szkło?

Schizofrenia to zaburzenie psychiczne należące do grupy psychoz, czyli patologicznie zmienionych stanów umysłu, w których chory ma problem z postrzeganiem rzeczywistości i odróżnieniem jej od swoich wyobrażeń. Pierwsze objawy schizofrenii najczęściej pojawiają się we wczesnej dorosłości między 18. a 35. rokiem życia, a należą do nich m.in.:

• zaburzone postrzeganie rzeczywistości oraz własnej osoby,
• występowanie omamów i halucynacji,
• dziwne zachowanie, nieadekwatne do sytuacji,
• problemy z zapanowaniem nad emocjami i reakcjami,
• apatia,
• trudności w komunikacji,
• niechęć do mówienia (mutyzm),
• obojętność i rozkojarzenie.

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), inaczej psychoza maniakalno-depresyjna to choroba bardzo różnorodna, w której występują na przemian objawy maniakalne z depresyjnymi. Pierwsze objawy choroby pojawiają się zwykle ok. 30. roku życia i są podzielone na dwie fazy mogące się zmieniać z dnia na dzień.

Do objawów epizodów maniakalnych należą:

• nadpobudliwość,
• wielomówność,
• euforia i odczuwanie przesadnej radości,
• zwiększenie energii,
• zawyżona samoocena i przecenianie swoich możliwości.

W czasie epizodów depresyjnych natomiast pojawiają się objawy takie jak:

• apatia,
• obniżenie nastroju,
• brak energii,
• obniżona samoocena,
• spowolnienie ruchów,
• myśli samobójcze.

Amerykańscy naukowcy zauważyli, że osoby chorujące na zaburzenia psychiczne częściej doświadczają również chorób układu sercowo-naczyniowego. Aby potwierdzić swoje spostrzeżenia przejrzeli oni dokumentację medyczną prawie 600 tys. osób, które odwiedziły przychodnię podstawowej opieki zdrowotnej w Minnesocie i Wisconsin w okresie od stycznia 2016 r. do września 2018 r. Z całej tej grupy 2 proc., czyli 11 333 osób, miało chorobę afektywną dwubiegunową, schizofrenię lub zaburzenie schizoafektywne. Okazało się, że podwyższone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych występowało już u osób trzydziestoletnich, czyli ponad 10 lat przed osiągnięciem standardowego wieku przesiewowego, w którym zalecana jest profilaktyka chorób serca.

Badania wykazały, że nawet osoby w wieku 18-36 lat, które cierpią na schorzenia psychiczne, takie jak schizofrenia czy choroba afektywna dwubiegunowa lub zaburzenia schizoafektywne, mają znacznie zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (25 proc.) w porównaniu z ich rówieśnikami bez poważnych chorób psychicznych (11 proc.).

Na podstawie wyników badania naukowcy wyliczyli również, że w ciągu 30 lat ryzyko chorób serca zwiększa się ponad dwukrotnie u osób z poważną chorobą psychiczną, w porównaniu z osobami zdrowymi psychicznie. Pacjenci cierpiący więc na schizofrenię czy chorobę afektywną dwubiegunową, mogą umrzeć 10-20 lat wcześniej niż ich rówieśnicy bez obciążeń psychicznych. Powodem przedwczesnej śmierci osób z zaburzeniami psychicznymi są właśnie choroby serca i układu krążenia.

Związek między poważną chorobą psychiczną a ryzykiem chorób serca jest jednak bardziej złożony. Badania wykazały, że do ryzyka rozwoju np. nadciśnienia czy miażdżycy u tej grupy osób przyczyniają się również czynniki takie jak palenie, otyłość, cukrzyca, a także dochody, warunki materialne i socjalne oraz dostęp do opieki zdrowotnej. Zażywane w przebiegu choroby psychicznej leki łagodzące jej objawy również nie pozostają obojętne na zdrowie fizyczne i przyczyniają się do jego osłabienia.

– Jednym z powodów naszej pracy było podniesienie świadomości lekarzy – zarówno podstawowej opieki zdrowotnej, jak i lekarzy zajmujących się zdrowiem psychicznym – że to zwiększone ryzyko zdarzeń [sercowo-naczyniowych – przp. red.] jest realne i jest widoczne nawet u młodych osób z poważnymi chorobami psychicznymi. Uznaliśmy, że ważne jest porównanie czynników ryzyka chorób serca u młodych ludzi z poważną chorobą psychiczną i bez, aby znaleźć wczesne możliwości interwencji w zakresie tego ryzyka – powiedziała główna autorka badań dr Rebecca Rossom.

Głównym wnioskiem i przesłaniem badaczy jest zalecenie, aby osoby z tymi zaburzeniami były badane pod kątem ryzyka sercowo-naczyniowego począwszy już od młodego wieku dorosłego, co pozwoli uniknąć powikłań sercowo-naczyniowych i przedłuży życie tych osób.

Źródło:
Cardiovascular Risk for Patients With and Without Schizophrenia, Schizoaffective Disorder, or Bipolar Disorder Journal of The American Association