Zabytkowa synagoga w Łodzi przy ul. Rewolucji 1905 roku popada w ruinę. Do akcji wkroczyła prokuratura

O synagodze, którą Reicherowie zbudowali na początku XX wieku na podwórku swojej kamienicy, głośno było w marcu 1998 roku, kiedy odwiedził ją prezydent Czech Vaclav Havel. Niestety, potem było już gorzej i dziś ten cenny pod względem historycznym i artystycznym obiekt wymaga gruntownej renowacji.

- To skandal! Synagoga jest w coraz gorszym stanie. Farby się łuszczą i tynki odpadają – m.in. przy drzwiach, przy schodach prowadzących na galerię i na samej galerii. Do tego dach przecieka, tak że bywa, iż w ciągu miesiąca wynoszę pięć wiader deszczówki. Tymczasem jest to jedyna synagoga, spośród 250 synagog i bóżnic, czyli domów modlitwy, jaka ocalała z czasów przedwojennych – zaznacza mecenas Wiktor Celler, przewodniczący Żydowskiej Komisji Śledczej.

I przyznaje, że mając klucze do synagogi regularnie ją odwiedza oraz stara się zapobiec postępującej degradacji. Zaangażował nawet eksperta, który zbadał zniszczenia i stwierdził, że ich naprawa pochłonie prawie 90 tys. zł. I skierował sprawę do prokuratury.

- W sprawie tej zostało wszczęte dochodzenie. Przesłuchujemy świadków, zabezpieczamy dokumentację i gromadzimy materiał dowodowy. Czekamy też na informację od służb konserwatorskich o wpisie obiektu do rejestru zabytków – mówi Krzysztof Kopania, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Łodzi.

Służby konserwatorskie dokonały oględzin będącej w ewidencji zabytków synagogi i zaczęły wpisywać ją, razem z kamienicą pod tym samym adresem, do rejestru zabytków. Taki wpis - zaznacza Daria Błaszczyńska, rzecznik wojewódzkiego konserwatora zabytków w Łodzi – jest jedną z najskuteczniejszych form ochrony zabytków pozwalającą nakazać właścicielom zabezpieczenie obiektu. Na razie nie wiadomo, kiedy ten wpis nastąpi.

W sprawie ratowania synagogi Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi niewiele może zrobić, gdyż nie jest jej właścicielem. Jak nas poinformował przewodniczący gminy, Józef Weininger, propozycje zabezpieczenia i wyremontowania zabytkowej świątyni spotkały się ze sprzeciwem właścicieli posesji, z którymi nie udało się nawiązać współpracy. Tymczasem gmina ma pieniądze na pokrycie kosztów gruntowanego remontu oszacowane na około 2,5 mln zł.