2011 – Hobbit patriota
Do napisania była rozprawka na temat: ''patriotą można być zarówno w czasie wojny, jak i w czasach pokoju''. Uczniowie mogli podawać przykłady z literatury, historii oraz własnych obserwacji.
I tak patriotą został Bilbo Baggins – "bo zawsze wracał do swej norki", zaś "Rudy, Alek i Zośka robili psikusy Niemcom, np. wysadzali pociągi".
Zapamiętany przez polonistę, przykład z historii dotyczył powstania kościuszkowskiego:
"To powstanie typowo chłopskie. Ubodzy mężczyźni ze wsi zaciągnęli się z kosami, widłami do obrony kraju, a taką postawą wykazywali się tylko prawdziwi patrioci".
Nie zabrakło obserwacji własnych – np. "Moi rodzice są patriotami, bo śpiewają hymn, chociaż nie mają głosu".
2012 – "Kamienie na szaniec" o chłopcach w grupach
Temat wypracowania brzmiał: „literatura pozwala lepiej poznać i zrozumieć minione wieki”.
Uczniowie najczęściej zgadzali się z tym twierdzeniem, bo – jak argumentowali:
"Literatura jest to gatunek, który jest pisany od ponad początków ludzkości".
"W literaturze zawarte są środki literackie".
Gimnazjaliści najczęściej popisywali się wiedzą na temat "Kamieni na szaniec" Aleksandra Kamińskiego:
"Książka opowiada o tym, jak młodzi chłopcy łączyli się w grupy".
"Z tej lektury można dowiedzieć się o okresie Młodej Polski".
"Bardzo smutna książka, ludzie umierają, ale bardzo dobrze mi się ją czytało, poznałem minione wieki"
"Opisuje okres wojny Polaków z Rosją. Panuje rusyfikacja".
2013 – Stary człowiek, przyjaciel delfinów
Temat wypracowania, podany na końcu arkusza, wymagał scharakteryzowania wybranej z literatury postaci, "która wykazała się odwagą". Czytanie prac uczniów również wymagało odwagi, bo niektóre stwierdzenia 16-latków ścinały z nóg:
O Jurandzie (w jednej z prac zwanym też "Rolandem ze Spychowa"): "Był prostym człowiekiem o niewielkiej budowie. Z charakteru był spokojny. Cały czas szukał swej córki Jagienki. W wyniku konfliktu z Krzyżakami stracił wzrok, gdyż wydłubano mu oczy i obcięto różne kończyny. Jego wróg zrozumiał swój czyn i popełnił samobójstwo".
O "Hobbicie": "Nie nosił butów, więc miał ciągle brudne stopy".
O Santiago (z powieści "Stary człowiek i morze"): "Nie przepada za rekinami, ale delfiny są jego bratnią duszą".
Znów duża część uczniów pisała o bohaterach "Kamieni na szaniec":
"Mieli pecha, bo jak zdali maturę, to nastąpił stan wojenny".
"Alek ratował ludzi z getta, ponieważ nie powinni tam przesiadywać".
2014 – Romea zgubiła ciekawość do pocałunków
Temat wypracowania brzmiał: "ciekawość – ułatwia czy utrudnia życie?"
Gimnazjaliści udowodnili, że znają dzieła Szekspira ("Romea zgubiła ciekawość do pocałunków") oraz Tolkiena ("Bilbo naraził się na stres i częste obicia swojego ciała"), ale bardzo często w rozprawkach pojawiały się filozoficzne refleksje niezwiązane z żadną lekturą:
"Idąc spokojnie ulicą, napotykamy jakieś zwierzę. Ciekawość podpowiada, żeby pogłaskać i wziąć na ręce. Zwierzę może przekazać chorobę, która będzie nam utrudniała wesołe i spokojne życie wśród innych osób".
