Tajemnicze kamienne kręgi i rzeźby kultowe. Miejsca w Polsce, w których poganie czcili swoich bogów
Zapraszamy na wycieczkę po Polsce śladami kamiennych kręgów, idoli i świętych gór - do miejsc, gdzie dawni poganie spotykali swoich bogów.
Pogańskie idole na górze Ślęża
Góra Ślęża to najwyższy szczyt Masywu Ślęży leżącego w Przedgórzu Sudeckim. To miejsce chętnie odwiedzane przez turystów – na górę prowadzi łatwy godzinny szlak z parkingu w Przełęczy Tąpadła. Ślęża wznosi się nad wsią Sobótka – i już w tej nazwie można zauważyć pierwszy ślad po Słowianach.
Sobótki to nazwa dawnych słowiańskich obrzędów i ogniska, które palono w Noc Kupały. Tańczono wokół nich i skakano, aby oczyścić się od złej energii. Ta wieś musiała więc być ważna w kontekście obchodzenia pogańskich walentynek.
O Ślęży pisał kronikarz Thietmar, wspominając krótko, że tam właśnie czci się pogaństwo. Poza jego słowami mamy jednak też inne dowody. Po stronie południowej szczytu znajduje się fragment kamiennego wału kultowego, który prawdopodobnie otaczał niegdyś całą górę. W takim kręgu odprawiano prawdopodobnie święte obrzędy.
Na Ślęży znajduje się również kultowa rzeźba niedźwiedzia, którą wiąże się z pogaństwem, a poniżej szczytu i w Sobótce znajdziemy też inne posągi – panny z rybą, grzyba/mnicha i kolejnego niedźwiedzia.
Archeolodzy znaleźli na Ślęży różne pozostałości po magicznych obrzędach, np. słoneczne krążki. Jest duże prawdopodobieństwo, że na tym szczycie odbywały się rytuały związane z bóstwami żywiołów.
Kamienne kręgi w Odrach
Kolejne miejsce związane z pogańskim kultem leży na Kaszubach. To tu znajdują się kamienne kręgi Gotów. Ten lud przybył na polskie ziemie ok. 70 roku naszej ery ze Skandynawii. Nie wiemy za dużo o ich działalności, ale pozostawili oni po sobie wyjątkowe cmentarzyska.
W Odrach znajdują się kurhany, w których grzebano zmarłych oraz kamienne kręgi – wkopane w ziemię głazy skupione w okręgi dookoła steli. Jest tu 12 kręgów i 30 kurhanów. Archeologowie znaleźli tu również ozdoby i ceramikę.
Niektóre teorie mówią, że miejsca te służyły też do obserwacji gwiazd. Dzisiaj w rezerwacie odbywają się imprezy związane z Gotami.
Fot. Adam Kumiszcza CC BY-SA 4.0
Kurhany w Węsiorach
Cmentarzysko w Węsiorach to kolejny przykład obecności Gotów na Kaszubach. Tu również znajdują się kurhany oraz kamienne kręgi. Miejsce leży przy Jeziorze Długim, niedaleko Bytowa, trochę ponad 60 km od Gdańska.
Co ciekawe, do tej pory nie znaleziono śladów gockich osad. Powinny znajdować się w pobliżu cmentarzysk, a jednak – pozostały nam po nich tylko nekropolie.